Х ғасырда Еуразия құрлығында көшпелі және отырықшы халықтардың мемлекет құру барысында дінді ұлт біріктіруші идея есебінде алғаны белгілі.
988 жылы Киев Рустігі - христиан дінінің православие дінін мемлекеттік деп жарияласа
937 жылы Хазарлар иудаизм дінін мемлекеттік деп жариялады.
960 жылы Қараханидтер ислам дінін мемлекеттік деп жариялады.
Ал VIII ғасырда Ұйғыр қағанаты манихей дінін мемлекеттік деп жариялаған.
Қараханидтердің ислам дінін мемлекеттік деп жариялауында үлкен аңыздармен астасқан әңгімелер жатыр. Қарахан мемлекетінің негізін салушы Сатұқ Боғра мен оның ағасы Оғұлшақ арасындағы тартыс суреттелген. Мыңжылдан кейін бұл әңгіменің шынайылығын айту қиын.
960 жылы Сатұқ Боғра ханның баласы Мұса хан ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады.
Қараханидтердің ислам дінін қабылдауы сонау Қарлұқ қағанаты заманынан бастау алады. Қарахандар өздерін Қарлұқ қағанатының жалғасымыз деп есептеген. Бір кездері Қарлұқ қағандарының бірі ислам дінін қабылдап өз есімін Махди деп ауыстырғаны тарихтан белгілі.
Қарлұқ қағанаты Самани мемлекетінің ықпалымен құлаған. Қарлұқ ханзадасы Сатұқ Боғра мемлекетті қалпына келтіру үшін Саманиліктермен ұзақ күрес жүргізген.
960 жылы Мұса ханның ислам дінін мемлекеттік деп жариялауында - Саманиліктердің шапқыншылығына тойтарыс беру мәселесі туындаса керек.
Екінші қарлұқтар арасында кең тараған дін арқылы өзге халықтарды бір мемлекетке біріктіру жатса керек.
Үшіншіден дінді мемлекетті дамытуға бағыттағысы келген болар
Сурет ғаламтордан алынды