Найти тему

И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлын қандай ортақ идея біріктірді?

Аталмыш сұрақ 7 сыныптың Қазақстан тарихының ІІ тоқсанындағы 1836-1838 жж. Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі тақырыбында зерттеу сұрағы ретінде кездеседі.

Әрине, 1836-1838 жж. Бөкей Ордасындағы шаруалар көтерілісін қарастырған кезде Исатай мен Махамбетті не біріктірді деген сауалға жауап іздейтініміз анық. Истай мен Махамбеттің жас аралығы бір мүшел 13 жас. Дегенімен екеуі бірікті. Көтеріліс бастады. Әрине, 13 жас аралығында адамдар жай бірікпейді. Ортақ идея болмаса. Толғандыратын мәселесі ортақ болмаса. Екеуіде бір рудан шыққан. Тіпті бірдей старшындық қызметті атқарған.

Екі батырда Бөкей Ордасын басқарған Жәңгір ханның хан кеңесіне кірген.

Бірақ Кішігірім жерді алып жатқан Бөкей ордасында - жаңа өзгерістерді еңгізу үшін Жәңгір хан өзінің жанына топтасқан ақсүйектерге сүйенді. Реформалар жүргізу үшін қаржыны - ақшалай салық түрінде халықтан алды.

Кішігірім жердегі - халықтың көптігі, мал жайылымының азаюы қарапайым шаруаларға қиынға түсті. Исатай мен Махамбет осы қарапайым шаруалар табынан болды.

Жәңгір ханның өз реформаларын - Ресей империясының билігіне сүйене отырып жүргізуі қарапайым халықтың түсінбеушілігін туғызды. Жәңгір ханның басқа сүйенер күші болмады.

- Исатай мен Махамбет жайылымның қысқаруын Жәңгір ханнан көрді. Бұл заңдылық еді.

- Орда бай-шонжарларының ханның жанына топтаса отырып, халықты экономикалық қыспаққа алуы байқалды.

Исатай мен Махамбетті

- халықтың экономикалық жағдайы,

- ханның саяси шешімдері,

- Ордадағы аграрлық мәселенің ушығуы біріктірді.

Исатай мен Махамбет Жәңгір ханның өктемділігіне қарсы шыға отырып, Ресей империясына қарсы шықты. Көтерілісті басуға келген - Ресей империясының жазалаушы әскерімен соғысты.

Көтеріліс басталғанда - Исатай Тайманұлы осы көтерілістің көсемі, әрі ұйымдастырушысы болса, Махамбет Өтемісұлы - халықты көтеріліске шақырушы болды.

Махамбет Өтемісұлының "Исатай ағам - басшы, мен қосшы" деген сөздері бар. Исатай мен Махамбет көтеріліс уақытында бір-бірін толықтырып тұрған адамдар болды

Сурет ғаламтордан алынды