Жетісу облысы, Көксу ауданына қарасты Мұқыры ауылдық округінің тарихы - Кеңестік кезеңнен басталмайтындығы анық. Бірақ ауылдық қазіргі реңкі Кеңестік кезеңде қалыптасқан. Мұқыры ауылы Кеңестік кезеңде құрылысы бірнеше рет қайта жоспарланып, бірнеше рет өзінің орнын ауыстырған. Бұл ауыл аумағы Ресей империясының отарлық кезеңіндегі Түркістан өлкесінің Жетісу облысының Қапал уезінің Тау Жалайыр болысы №7, мен Сыпатай болыстарының №1, №2, №4 ауылдарына қараған. Қазіргі әкімшілік аумақтық бірлестік есебіндегі ауыл мен Ресей империясының отарлық кезеңіндегі ауылдық көлемі өзгеше. Ресей империясының кезінде ауыл деп ары-кетсе 50 түтін қоныстанған елді-мекенді айтқан. Жалпы Мұқыры ауылдық округімен аттас өзеннен басқа тауды осы атаумен атайды. Мұқыры тауы қазіргі кезде біраз жерді алып жатыр. Еш өзгермеген. Жер қыртысында аса бір өзгерістер болмаған. Ресей империясының отарлық кезеңінде 1910-12 жж. Мұқыры таулары тас көмірдің кенін іздеу бойынша барланған. Бірнеше шахталарда салыңған. Әзірше Мұқыры тауларында көмір піспеген күйде.
Мұқыры таулары шоғыры Жарлыөзек ауылдық округына дейін созылып жатыр
Ресей империясының отарлық кезеңінде ауылдық елді-мекендерге топонимдік атау берілмей, санмен белгіленген. Дегенімен ауылдарға қарасты қыстаулар өзгертілмей, қазақша атаумен аталған. Болыстар бірнеше мәрте қайта құрылып, таратылып отырған. Мен 1910 жылғы мәліметті алып отырмын. Материалы об обследованию туземного и русского старожилческого хозяйства и землепользования въ Семиреченской области... Копалский уезд. Заметки об отдельных общинах. дерегіне сүйене отырып. Бұл дерек кейін 2008 жылы жарық көрген Қазақстан тарихы 3. Этникалық зерттеулер еңбегінде негізгі деректердің бірі ретінде қарастырылған. Осы деректерде Мұқыры атауы мен Бүлікши атауы бірнеше мәрте кездеседі. Мұқыры атауы - қыстау, арық, Бүлікши қыстау, егістік алқабы деп жазылған. Тіпті қоныстанған Жалайыр тайпасының Сыпатай, Андас рулары қоныстанған деп айтады. Мен Бүлікши атауын неге алып отыр десеңіздер - Мұқыры ауылдық округінің Қалқа ауылының солтүстік-батысын қазіргі күнге дейін Бүлікши дейді. Бүлікши сөзі қазақ тілінің көнерген не өзгерген сөзі болуы мүмкін. Бүлікши атауын жергілікті кейбір адамдар - Бөлек үш үй атауы деген мағына береді дегендер болған. Бұлай айтуында ауылдың Бүлікши аймағына азын-аулақ адамдар тұратындығын меңзесе керек. Жалпы, Бүлікши - қазақтың Бөлек ши сөзінің өзгерген түрі болуы мүмкін. Яғни, 1. қамысты үй жасауы 2. айырықша, ерекше, бөлек, басқаша. Бөлекши атауы халық жадынан түспей тіпті Кеңестік кезеңде ХХ ғасырдың 30 жылдары ұжымшар атауын иеленген. Әрине, бұл енді бөлек мақаланың тақырыбы
Сурет ғаламтордан алынды