Найти в Дзене

751 жылғы Атлах шайқасына қандай оқиғалар себепкер болды?

751 жылы Талас өзенінің бойындағы Тараз қаласының маңындағы Атлах елді-мекенінде Қытайлық Тан империясы мен арабтық Аббас халифаты арасында үлкен шайқас болғандығы - қытайлық және арабтық деректерден белгілі.

Әрине, шайқасқа - арабтар мен қытайлықтардан басқа қарлұқтар, түргештер және Жетісулық оғыздардың қатысқандығы белгілі.

751 жылғы Атлах шайқасына - қабаттаса түрде өрбіген бірнеше оқиғалар себепкер болды. Атап айтсақ -

1. Түргеш қағанатының әлсіреуі

2. 744 жылы Ұйғырлардың қысымымен Жетісуға қоныс аударған қарлұқтар

3. Түргештердің қарлұқтар мен арабтарға қарсы - Қытайлық Тан империясынан көмек сұрауы

4. Шаш қаласының әкімінің баласы - қытайлықтарға қарсы арабтардан көмек сұрауы.

VIIІ ғасырдың басында - араб халифатының әскері Орталық Азия даласына жақындады. Арабтардың құрметтеуіне лайықты, "Әбу Музахим" ("Сүзеген") атанған түргештердің қағаны Сұлу қаған - арабтарға бірнеше мәрте соққы берді. Сұлу қағанның қайтыс болуымен - Түргеш қағанаты әлсіреп кетті.

744 жылы Шығыс Түрік қағанаты - басмыл-ұйғыр-қарлұқ біріккен күшімен талқандалуымен, басмылдар жойылып, қарлұқтар - ұйғырлардың қысымымен Жетісуға қоныс аударды. Қарлұқтардың Жетісуға келуі - Түргеш қағанатын одан сайын әлсіретті. Түргештер - қарлұқтарға қарсы Тан империясынан көмек сұрады.

Тан империясы бірнеше мәрте Жетісуға еніп, Түргеш-қарлұқ қалаларына соққы берді. Суяб қаласын өртеп кетті. Тан империясының әскерінің алдыңғы бөлігі - Шаш қаласына дейін жетті. Қытайлық Тан империясының әскері Шаш қаласын тонап, әкімін өлтіріп кетті.

Шаш қаласының әкімінің баласы - қытайлық Тан империясына қарсы тұру үшін көмекке арабтарды шақырды. Арабтарды - ислам дінін қабылдаған соғдылықтар мен түргештер қолдады.

Екі тараптың әскері 751 жылы Талас өзенінің бойындағы Тараз қаласының маңындағы Атлах елді-мекенінде кездесті

Сурет ғаламтордан алынды