Экспедиционные материалы. Духовная культура
Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994.
Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой.
Җырлар
133. Кулымдагы йөзегемнең
Исеме матур Гыйлми,
Суга барсам, сине уйлап,
Сулар аласым килми.
134. Минем иркәм армияда
Военный атлар белән,
Ул кайтса да миңа булмас,
Чуалдым ятлар белән.
135. Дустыкаем, безгә килсәң,
Кил миләш вакытында,
Күз карашларың яратам
Сөйләшкән вакытыңда.
136. Атны җиксәң, җик җирәнен
Йөзсен суның тирәнен;
Ярны сөйсәң, сөй зирәген,
Белсен дөнья кирәген.
137. Атның аласы була,
Җем-җем карасы була
Ярны сөйсәң, сөй матурын
Сөйгәч аласы була.
138. Армиягә барырсың,
Чәчеңне алдырырсың,
Үзең китсәң сөйгәнеңне
Кемнәргә калдырырсың.
139. Күперләре, күперләре,
Күпердән үтүләре;
Бигрәк авыр була икән
Айрылып китүләре.
140. Суга төшкәч кенә белдем
Суның салкын икәнен;
Айрылышкач кына белдем
Ярның якын икәнен.
141. Алларым кая минем,
Гөлләрем кая минем
Унҗиде яшемдә сөйгән
Ярларым кая минем.
142. Алым диярсең әле,
Гөлем диярсең әле
Кая минем вагъдәм
Ярым диярсең әле.
143. Уфаларга барсаң, дустым,
Агыйдел буен буйла.
Аяз көнне яңгыр яуса,
Мин сагынган дип уйла.
144. Яңа яуган кар өстеннән
Эзләдем эзләренне;
Түгел үзеңне оныту
Оныта алмыйм сүзләреңне.
145. Кыз бала тусын икән,
Бәхетле булсын икән,
Бәхетләре булмагачтын,
Башларын җуйсын икән.
146. Безнең илләр калды инде
Сары чәчәк алды инде
Сагынышып хат язарга
Безнең көннәр калды инде
147. Алма-пряник авыр тарта,
Җибәрмиләр походын,
Язлар җитсә, җитәр әле
Ямансулар вакытың.
148. И ал башлар, ал башлар,
Җирән атлар юл башлар,
Иелә башлар, түгелә яшьләр
Ни күрми газиз башлар.
149. Ак ат бармый, күк ат бармый,
Җирән йөри юл башлап;
Иеп башны, түгеп яшьне,
Киттек без илне ташлап.
Зимагур җырлары
Омскида арбалы,
Бар да тимер арбалы,
Омскида йөри-йөри,
Бер тиен акча калмады
Җәйгә чыксаң арбалы,
Кышка керсәң чаналы,
Омскида кадерең китсә,
Ташкент ягын чамала.
Зимагур булды атым,
Ничек илемә кайтыйм
Актык одеялларым сатсам,
Ниләр ябынып ятыйм.
Зимагурлар талчукта
Кайгырмыйлар мал юкка
Кайгырсалар, кайгыралар,
Тәмәкеләре юкка.
Зимагурлар кышка керсә
Аяктан да таяктан
Кышлар үтеп, җәйләр җитсә,
Килә яланаяктан.
Зимагурлар бае дисә,
Ун кадак ит бер ашка,
Кышлар үтеп, язлар җитсә,
Он тапмыйлар умачка.
Иртән торып тышка чыксам,
Хозяйский җиз комган,
Аш артыннан чәй китерми,
Безнең байлар чукынган.
Атка менсәм, атым тирли,
Җәяү йөрсәм бай тирги;
Кирпич чәен ачы эчсәм,
Байның хатыны тирги.
Байлыкка чама юк,
Җигәргә чана юк;
Аш кешенеке,
Арба күршенеке.