Джәхилийә тигән һүҙ нимәне аңлата?
Яуап: Джәхилийә ул Ҡөрьән һәм Сөннәткә ҡаршы килгән барлыҡ нәмә Быға дәлил Аллаһ(ﷻ) әйтә: والدليل قوله تعالى: *﴿أَفَحُكمَ الجاهِلِيَّةِ يَبغونَ وَمَن أَحسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكمًا لِقَومٍ يوقِنونَ﴾* [المائدة: ٥٠] .
"Әллә Ҡөръәнгә риза булмай, джәхилийә хөкөмөн теләйһегеҙме? Иманлылар өсөн Аллаһтан башҡа кем тағын күркәмерәк, ғәҙеллерәк Хөкөм итеүсе? (Әл-Мәидә сүрәһе, 50-се аят). ⇦ وحديث قَيْسِ بْنِ أَبِي حَازِمٍ، قَالَ: دَخَلَ أَبُو بَكْرٍ ﷺ عَلَى امْرَأَةٍ مِنْ أَحْمَسَ يُقَالُ لَهَا زَيْنَبُ، فَرَآهَا لاَ تَكَلَّمُ، فَقَالَ: «مَا لَهَا لاَ تَكَلَّمُ؟» قَالُوا: حَجَّتْ مُصْمِتَةً، قَالَ لَهَا: «تَكَلَّمِي، فَإِنَّ هَذَا لاَ يَحِلُّ، هَذَا مِنْ عَمَلِ الجَاهِلِيَّةِ، فَتَكَلَّمَتْ...». رواه البخاري (3834).
Ҡайс ибн Әби Хәзим әйтте: "Бер ваҡыт Әбү Бәкр ахмасиларҙан (ырыу исеме) булған Зәйнәб исемле ҡатынға ингәс, уның һөйләшмәгәнен күргәс: "Нимә өсөн һөйләшмәй?", тип һораны. Кешеләр уға: "Ул һөйләшмәҫ килеш хадж ҡылған", тип яуапланылар. Шунан һуң, Әбү Бәкр ул ҡатынға өндәште: "Һөйләш, сөнки һөйләшмәй йөрөү джәхилийә ваҡытынан ҡалған ғәмәл", - тине. Һәм ҡатын һөйләшә башланы".
Сахих Бухари йыйынтығында килтерелә (3834). وعَنِ المَعْرُورِ بْنِ سُوَيْدٍ، قَالَ: لَقِيتُ أَبَا ذَرٍّ بِالرَّبَذَةِ، وَعَلَيْهِ حُلَّةٌ، وَعَلَى غُلاَمِهِ حُلَّةٌ، فَسَأَلتُهُ عَنْ ذَلِكَ، فَقَالَ: إِنِّي سَابَبْتُ رَجُلًا فَعَيَّرْتُهُ بِأُمِّهِ، فَقَالَ لِي النَّبِيُّ ﷺ: «يَا أَبَا ذَرٍّ أَعَيَّرْتَهُ بِأُمِّهِ؟ إِنَّكَ امْرُؤٌ فِيكَ جَاهِلِيَّةٌ، إِخْوَانُكُمْ خَوَلُكُمْ، جَعَلَهُمُ الله تَحْتَ أَيْدِيكُمْ، فَمَنْ كَانَ أَخُوهُ تَحْتَ يَدِهِ، فَليُطْعِمْهُ مِمَّا يَأْكُلُ، وَليُلبِسْهُ مِمَّا يَلبَسُ، وَلاَ تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ، فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَأَعِينُوهُمْ». رواه البخاري (30)، ومسلم (1661). "Мәғрур ибн Сүүәйд әйтте: Әррабәҙә тигән ерҙә Әбү Ҙәррҙе осраттым, уның ҡоло ниндәй кейемдә, ул да шуның кеүек кейем кейгән ине. "Нимәгә улай кейенгәнһең?", - тип һорағас, ул миңә яуапланы: "Бер ваҡыт мин бер кешене әсәйенә һүҙ тейҙереп әрләй инем. Быны Пәйғәмбәр Мүхәммәд صلى الله عليه وسلم ишетеп ҡалды һәм әйтте миңә: "Эй, Әбү Ҙәрр! Һин кешене әсәйенә һүҙ тейҙереп әрләйһеңме ни? Ысынлыҡта, һиндә джәхилийә ҡылыҡтары һаҡланған. Һеҙҙең ҡолдарығыҙ - һеҙҙең ҡәрҙәштәрегеҙ, уларҙы Аллаһ һеҙгә яуаплыҡҡа тапшырған. Һәм кемегеҙҙә ҡол бар, уны үҙе ашаған ризыҡтан ашатһын, нимә үҙе кейә, шуны кейҙерһен. Уларға хәлдәренән килмәгән эште йөкмәтмәгеҙ. Әгәрҙә ҡушағыҙ икән, ярҙам итегеҙ уларға".
Сахих Бухари (30) һәм Муслим (1661) йыйынтыҡтарында килтерелә. Фәйсал ибн Мисфир исемле ғалимдың КәнзүлАтфал китабынан тәржемә ителде. Тәржемә итеүсе Әбү Әхмәд Әл-Бәшҡурди. #балаларға https://t.me/kanzulatfalbashkortsa