Найти тему

1428 жылғы Орталық Азиядағы этникалық саяси өзгерістер

Жалпы 1428 жылы Әлемдік тарихта айтулы оқиғалар көп. Вьетнамдықтардың Қытайлық Мин әулетін жеңуден бастап, Жанна д Арк әскерінің Орлеанды қоршауы, Көшпелі өзбек мемлекетінің құрылуы. Аталмыш оқиғалардың ішінде біздің тарихқа жақыны Көшпелі өзбек мемлекетінің құрылуы.

1428 жылы Ақ орда мемлекетінің соңғы ханы Барақ хан Мәуереннахрға бағытталған жорықта қаза табады.

Барақ ханның қаза табуы жайлы жорамалдар көп

1. Темір әулетінің мүшесі Ұлықбектің қолынан қаза тапты делінеді.

2. Ноғай мырзалары Ғази мен Наурызбен болған соғыста қаза тапты делінеді.

Жорамалдардың ішіндегі екінші жорамал шындыққа жақын болуы мүмкін. Себебі, Барақ ханның қайтыс болуымен шақырылған құрылтайға Ноғай мырзалары қолдау білдірген.

1428 жылы Жошы ұлысының Көк Орда аймағына кіретін Шайбан әулетіне тиесілі Шымға-тура қаласында Шайбан әулетінен шыққан Дәулет шайх оғланның ұлы 17 жастағы Әбілхайыр сұлтан хан атанады.

92 рудан шақырылған құрылтай жиналысы Көшпелі өзбек мемлекетінің құрылғандығын жариялайды. Бұл мемлекет тарихта Әбілхайыр хандығы депте аталады.

Шығыс Дешті Қыпшақта билік құрған Орда Ежен әулеті биліктен тайдырылады. Бірақ Барақ ханның ұлдарына қысым көрсетілмейді.

Жошы ұлысында Шайбан әулетінің мемлекеті құрылады.

1428 жылы Көшпелі өзбек мемлекеті. Дегенімен бұл Шайбан әулетінің бірінші мемлекеті емес еді. 1420 жылы Қажы-Мұхаммед басқарған Сібір хандығы құрылған болатын. Кейін Түмен, Батыс Сібір хандығы құрылады.

  • Өзбек атауы - халықтың атауына теліне бастады. Біртіндеп қазақ атауыда шықты.
  • Ақ Орда мемлекетінің қарамағында болып келген аймақтар - Көшпелі өзбек мемлекетінің құрамына өтті.

Сурет ғаламтордан алынды