Жалпы бұл аталмыш мемлекеттер өзара бір-бірімен салыстыратындай несімен ұқсас дегенге келсек - бұл мемлекеттердің барлығы мәдениетімен, дін ұстаным жағынан ұқсас келеді. Бірақ мемлекеттік билікті иелену жүйесінде біраз айырмашылықтар бар. Осман империясында билікті берудің тік жүйесі орнықты. Тіпті билікті иемденіп кетуге қарсы "Фатих" заңыда жүзеге асып отырды. Яғни, жоғарғы билік иесінің - билігіне қауіп төндіруі мүмкін деген желеумен
сұлтанның ағайындылары өлтіріліп отырды. Кейін бұл әдіс сұлтанның бауырларын сарай бөлмелеріне қамаумен алмастырылды. Осман империясында жоғарғы биліктің беру жүйесі орнықпағандықтан - билік үшін таластар жиі болып тұрды. Сұлтан бірде қосымша падишах, (Абдул Хамид хан)хан деп аталса 1517 жылдан халиф атағына ие болып отырды. Бірақ бұл атақтар оған билікті ұстап тұруына кепілдік болмады. Билікті орнықтыру үшін Осман сұлтандары өз балаларына сұлтандық билікті беріп, жоғарғы биліктен бас тартып, билікті - әкеден - балаға, ағадан - ініге беру жүйесіне ауыстырып жатты. Билікке мемлекеттік төңкеріспен түскен, келген сұлтандарда баршылық. Сонымен қатар Осман империясында сұлтан маңында топтасқан түрлі партиялар арасындағы саяси тартыстар жүріп, оларда өз ыңғайына сұлтандарды ауыстырып отырды. Тіпті, жас ханзадалардың билікке орнықтыру үшін шешелеріде уақытша билеуші, жоғарғы билік иесі атанып отырған мысалдар бар (Осман тарихына қатысты "Қатындар" кезеңі деген уақыт бар). 1299-1922 жж. бірде-бір рет Осман мемлекетінде билеуші әулет үзілген жоқ. Бірақ билікті берудің заңдастырылған жүйесі қалыптаспады.
Ал Қазақ хандығында Осман империясына қарағанда біраз өзгеше басқару жүйесі орнықты. Мұнда да басқарушы әулет Шыңғыс әулеті болды (Шыңғыс хан - Орда Ежен - Ұрыс хан әулеті). Бірақ хандық билікті иемдену тек жалпымемлекеттік ақсүйектер жиынында шешілді. Хан болып сайланатын тұлға батыр, бай және міндетті түрде бабаларының бірі тақ иесі болу керек болды. Тарихта Кіші жүз Әбілқайыр ханды аға хандыққа әулетінде бабасы хан болмағандықтан сайланбай қалған мысал бар. Бірақ құрылтай жиналысы ханның баласында хан лауазымына сайламай қалуы мүмкін. Оған Әбілмәмбет ханнан кейін орнына ұлы Әбілфайыз сұлтан емес туысқаны Абылай сұлтанның хан болып сайлануы. Қазақтың барлық хандары құрылтайда сайланған. Кіші жүз болсын, Орта жүз болсын, Ұлы жүз болсын, Бөкей ордасы болсын, Жалпықазақ хандығы болсын. Ресей империясы Қазақ хандығын құрамына қосып, патронаттық жасаған кезде де қазақ хандары құрылтай жиналысында сайланған. Тағы бір айта кететін дүние қазақ хандары құрылтай жиналысында міндетті түрде ақ киізге отырғызылып жариялану керек. Ақ киіздіңде өзіндік сакральдық мәні болды. Ол көбіне-көп ақсүйектердің үйінде болды. Қарапайым халыққа қайтыс болған кезде ғана бұйырды. Қазақта қайтыс болған адамды ақ киізге орап шығарады. Қазақ хандығында бірнеше мәрте ханның билігіне қарсы шығу әрекеті байқалды. Тұрсын ханның бүлігі. Бірақ ол нәтижесіз аяқталды. Кейін Кіші жүз ханы Есімнің билігіне Қаратай сұлтан қарсы шықты. Олда нәтижесіз аяқталды. Қазақ хандығындағы билікті иемдену, оны беру перпендикулярды сызықтық жүйеде болды десек болады. Билікті Шыңғыс хан әулеті жүргізеді. Бірақ билікті иемдену құрылтай жиналысы арқылы жүзеге асады.
Қырғыз хандығында - мейлі ол XV ғасырда Мұхаммед Қырғыз хан құрған Қырғыз хандығы болсын, ХІХ ғасырда Орман хан құрған Қырғыз хандығы болсын мемлекеттегі жоғарғы билікті иемдену жүйесі Осман империясы мен Қазақ хандығына қарағанда біраз өзгеше болды. Айырмашылығы Осман империясы мен Қазақ хандығындағы секілді басқарушы әулет болмады. Бірақ Қазақ хандығындағы жоғарғы билікті иемденудің құрылтай жиналысы болды. Оған мысал Орман ханның жалпықырғыздық құрылтай жиналысында хан атануында. Жалпы қырғыз халқы хан атаулыны қабылдай бермейді. Оған Шағатай әулетіндегі Моғол хандарының жиі шабуылдары себеп болса керек деп ойлаймын. Жалпы қырғыз қоғамында ақсүйектер қатарын манаптар деп атайды. Осы манаптардың ілгері шыққаны хан не би атанып, құрылтай жиналысы арқылы жоғарғы билік иесі болды. Мұндай басқару жүйесі билікті ұстап тұруда қиыншылық тудырады. Билік әлсірей бастағанда - сенімен қатар тұрдым деген басқа манап сені өлтіріп кетуі не билікті тартып алуы мүмкін. Қырғыз хандығындағы билікті иемдену жүйесін көлденеңдік жүйе деп атағанымыз жөн болады.