• Ӕбати Самели (1908 анз.)
Фӕндурмӕ
(Гурдзибети Бласкайӕн)
Ӕр мин цӕгъдӕ, мӕ фӕндур,
Зӕрдӕрохс ӕй зарӕг дӕр.
Куд дӕ кӕнон мӕ дӕлхъур,
Цӕттӕ уогӕй дӕ фӕдбӕл.
Бадӕр цӕгъдӕ дӕ рӕу-рун
Ӕстуфгомау ӕндиуддӕр.
Ци пайда ӕй дӕ гъӕрзун
Сосӕг миутӕй мӕ зӕрдӕн?
Сосӕг-мосӕг ци цӕгъдис,
Ӕмбуд комау содзун тас
Медӕгдзорӕй ӕргомцъух
Хуӕздӕр хонуй нур рӕстӕг.
Ӕр мин зарӕ ӕндиуддӕр
Ходӕзмолтӕй рӕуӕгдӕр.
Цӕмӕй тӕрсис дӕ тӕнтӕн?
Уодзӕнӕй дин ӕрдзӕф дӕр.
Ци гъеу кӕнис ӕнкъардӕй,
Сосӕг миутӕ нӕ бӕлсун:
Ӕзнаг марун циргъ кардӕй
Ӕхсидзгон ӕй мӕ зӕрдӕн.
Куд нигъгъос дӕ сӕттунтас,
Гурдзибети фӕндурау?
Нигъгъӕр ласӕ хъӕбӕр карз,
Уодзӕнӕй дин ӕстур аргъ!
Гъе, никкидӕр рӕуӕгдӕр,
Дӕ уорс тӕнтӕн ци тӕрсис?
Федар гъесин сӕ фӕдбӕл –
Хъалдӕр миутӕн дӕр бӕззис!
• Гулути Андрей (1965г.)
ГУРДЖИБЕТИ БЛАШКАЙӔН
Раги адтӕй йеци рӕстӕг:
И сау мегьтӕ, зилдӕгӕй,
Ӕрӕмбарзтонцӕ иӕ бӕстӕ,
Мӕстгун уогӕй, тузмӕгӕй.
Нӕ адӕми нин ӕзнӕгтӕ
Ӕфхуардтонцӕ ӕгӕрон,
Ӕфтудтонцӕ 'й гьезӕмӕртти,
Ӕнхӕст кӕнгӕй сӕ фӕндон.
Зинтӕ бухсӕн нӕбал адтӕй.
Искарз ӕй бунтон ӕлдар.
Уӕхӕн доги нӕ фӕндадтӕй
Иеунӕгей дӕр ун цагьар.
Дӕ уадзимцр мӕгургорбӕл.
Зӕрдӕресгӕй уӕд дзурдтай,
Реуигонӕй, къӕбӕргорӕй
УоЙ дӕ фннсти ӕвдистай.
И раст уоди — Батӕразн —
Базонун кодтай махӕн,
Адтӕ уомӕй ду арази,
Адгин фӕцӕй дӕ зӕрдӕн.
Раевгъудӕй и сау рӕстӕг,
Ӕндӕр ӕй нӕ цард бунтон:
Сӕребарӕ *й нӕ рохс бӕстӕ,
Царди уагӕ — нӕ фӕндон.
Фал Блашкайӕн ӕ хузӕнтти,—
Зин уавӕрти ка финста,—
Нӕ финсгути —нӕ уарзӕнтти,
Рохс адӕмӕн ка хаста,—
Алли хатт дӕр имнсдзинан,
Сӕ кой ӕдзох кӕндзннан,
Нӕ арфӕ син ӕрветдзинан,
Рохсаг уонӕн зӕгъдзннан.
• Константин Дзансохти (1968 г.)
Памяти Блашка Гуржибекова.
Эта боль по тебе
Непомерно тяжка,
Честный воин,
Правдивый сказитель Блашка.
Гость земли,
Не допивший бокал на пиру,
На полпесне прервал
На фандыре игру; |
Под другим верховым .
Твой горячий «Саулох»,
Не тобою расседлан,
В тоске занемог.
Дом, в котором родился ты,
Вырос и пел,
Без тебя — жизнелюбца,
Давно опустел.
На стене вдоль ковра
Навсегда одинок
В черных ножнах висит
Твой каленый клинок, —
Мщенья просит...
Мы взяли стократ
Твою кровь, осетин,
Отомстили врагу
Через сорок годин;
По манчжурским дорогам
Врагам на беду
Мы с победой прошли
В сорок пятом году.
Спи, мой предок,
Мы песню твою допоем,
С песней славной Батрадза
Войдем к тебе в дом;
Мы допьем
Недопитый бокал на пиру,
Мы продолжим
На звонком фандыре игру.
Да, та боль по тебе
Непомерно тяжка,
Честный воин,
Правдивый сказитель Влажка.
Саулох- Кличка коня Б. Гуржибекова,
Батрадз -Герой поэмы «Сахи расугъд».
• Колити Витали О.
Гурджибети Блашкайӕн
Ӕцӕг поэт ӕма тугъдонӕй
Зӕнхӕбӕл ду фӕццардтӕ дӕ доги.
Ци уидтай раст, хӕран, гъе уонӕй
Кӕбӕл тох си нӕ адтӕй дӕ тоги.
Нӕхе ба мах дӕр хонӕн лӕгтӕ,
Адӕм ба нӕ хӕссунцӕ ’стур дӕнцӕн.
Нӕ еумӕйаг гъудити цӕгтӕ
Дӕ еу рӕнгъӕн ӕ цори ци ӕнцӕ?
Куд неци ан дӕ цори, уӕууӕй,
Ци устур ӕй дӕ тухӕ, де ’фсарӕ
Фӕххестӕр ан еугурӕйдӕр дӕуӕй,
Дӕ руги ба уӕддӕр нӕ, не ’фсӕрӕн.
• Миндзаева Валентина (2018г.)
БЛАШКАЙÆН
I
Дæ «Сахи рæсугъд», дæ «Уарзт»,
«Сæрбарæ…» –
æмбесæндти агкаг,
Дæ далай зæлланг-резæнгæ,
Дæ фæндур –
фæндаг,
Æ тæнти, æ хатæнти ба –
Дæ нæуæг дзурдтаг.
Нæуæг дзурди – нæуæг æнхæ,
Фалæ – зæйæ, фалæ – æрхæ,
Дзиуар-ханхæ æма стъæлфæ:
уæларв – зæнхæ,
Уобæл – тох-артæй –
цæхгæрмæ
Цирен-тæлмæ –
тохи фæлмæ.
Хорискæсæнæй – нигулдмæ –
Еунæг фат… ‘ма еунӕг усмæ…
Дæ хор – гъо – фæсхонх,
Гъе, фалæ
Æносæй фулдæр –
уæлхъурæй –
Седт дæ сес-фæндур-æндурæй
Уæлдæр-уæлæмæ дзурд-мурæй...
II
Зилиулитӕ гӕнгӕ,
Ӕрзӕ зелӕнтӕй уӕгӕ,
Уадӕй – уадӕ ӕй хаста –
Нагӕй –
Е ‘стонг ин саста –
Нӕуӕг зунди
Нӕуӕг фӕнди
Нӕуӕг дзурд.
Царди цади –
Дунд-далагъан
ӕ зӕронд нисан.
Царди форди –
зин, ӕнцонӕй –
Ӕхеуон иста,
Павзи ‘ма хӕмпӕлти
Ӕ фӕндаг хаста.
Уо-рӕй-дӕ – ӕ зарди – мегъсорӕн ӕнхӕ.
Уӕ-ри-рӕу – ӕ симди – ӕрзелуй зӕнхӕ.
III
Уадӕмдзо ‘ма уадӕмдухӕ
Еугонди – уӕларв-дӕлзӕнхӕ…
Цайуаги уӕллагдӕр уагӕ –
«Сахи рӕсугъд»-и кадӕнгӕ.
Ӕ нивесинӕн ӕ нисан –
Тӕмӕссаг-алӕмӕт-дессаг! –
«Кард» ӕма «фӕндур»-и ауӕ
Фуд-фун кӕнӕгбӕл ӕрдауӕ!..
«Сахи рӕсугъд»-и бӕрзӕндӕ –
Гоймагӕн ӕ уӕлдӕр уиндӕ...
Тагуров Николай (1992г.)
Блашка.
Жил казак - осетин помним с местных газет.
Его песни застолья все красили,
Ну не петь больше их, песен нет,
Тот станичный задор в миг утратили.
Здесь стихов его не читал никто,
и печатать сейчас не печатают.
Он песенной лирой владел хорошо.
Как саблей в неравном бою.
А теперь наш язык говорят - диалект,
И другие стихи звучат в этот век.
Забываем его, с ним эпоха прошла.
Наш словарь прописной власть в архив отнесла.
На маньчжурской земле пал поэт молодой.
Он в родной стороне был гонимый судьбой.
С тех времён строгость лет безвозвратно ушла,
И сейчас в новый век, будем помнить Блашка.
• Цхуырбаты Сергей (2018г.)
Гуырдзыбеты Блашкайæн.
Манжурийы гæмæх быдыртæй
Фыдуацы сау хабар ыстахт
Ирыстоны æнæрцæф фыртæн
Йæ уд Барастырмæ фæтахт...
Зæгъдзæнис чи мæнæн æмырæй
Кæм ис ныр Блашкайæн йæ уд?!
Манжурийы фыдхуыз быдырты
æви Дыгургомы?-Зæгъут!
Цæмæн япойнаджы нæмыгæй
Фæхъуыди сахъ хæстон, поэт?!
-Йæ Иры судзаггаг цæссыгæй
Кæуы æнæсымæй йæ цырт...
Бæргæ куы баззадаис Ирæн
Къостайы буц фæдонæй ды
Бæргæ дын бантыстаид бирæ
-Цымæ цы 'нхъæл уыдтæ мæрдты?!...
...Фæлæ мæм'ппæты тынгдæр хъары
Мæгуыр ныййарæгæн йæ фарст:
-Кæм и мæ биццеу камæ хуртæ
Кадма уодзæнæй манан ма каст?!
• Хохойти Энвер (Хӕнӕзи гъӕу, 2018 анз, 16 мартъи.)
1. ЦИ БÆТТУЙ МÆН …
Ци бæттуй мæн фиццаг дигорон номдзуд финсæг æма драматург Гурджибети Блашкай хæццæ ?..
Æртæ æлхий басти
Ес мæнæн мæ фарсти :
Еуемæй :
Нæ фиддæлтæ - Хæнæзонтæ ,
Иннемæй :
Нæ усхъитæбæл - пъагонтæ ,
Аннемæй :
Ан финсгути ʹ Мцæдесонтæ .
2. ДÆ БОНТÆ ХУАРЗ !..
Æгас нæмæ цо , кадæр дæ , -
Йиуазæг лæвар æй !
Кадгин бадæн дин , исбадæ
Мæ уæларт æлдарæй !
(Гурджибети Блашка )
Дæ бонтæ хуарз, нæ боц хестæр,
Власий, афицер, поэт!..
Ехх, дæу хузæн ни алкедæр,
Гъæйт нæртонау, æнæ дзебæл
Ку иссеридæ келбет.
Уæд нæ хъазар Фидибæстæн
Æ кадæ уидæ уæлдæр,
Бæгъатæрæй, тæлæн хæссгæй,
Нивондæн, цит, уодибæстæн
Æрхæссиуонцæ сæ сæр.
Уæд нæ алайнаг æвзагбæл
Нæ кæнйуонцæ уæлæнхуг,
Æма еци фæстезадбæл,
Раст цума æгадæруагъдбæл
- Нæ хуæридæ масти ʹ рфуг.
Кадгин рагон стур (ас ) Дигорæн
Дæ фиццаг ауæдзæ ʹ й хонх…
Уой ку бауæн мæрдиронх,
Рахау – бахау фæрсæнцъолæй,
Уæд фæххæтæн дземагорæй!..
Байрайæ, номдзуд, уаз хестæр,
Блашка æфсæддон, поэт!..
Ехх, дæу хузæн ни алке дæр
Ку иссеридæ келбет,
Уæд дессаг уидæ рохс федæн!..
3. ÆНОСОН ФÆНДУР
(Балладæ)
Нæ уогæй еуварси
Райгурæн гъæуæй
Гурджибети Власий
Низзардта гъæрæй :
-Цæгъдæ, цæгъдæ, фæндур!.. –
Æргом нæуæг гъæр .
Мæлгъæвзаг, хъутасхъур
Нæма ʹдтæй хуæздæр .
Æ фидæ Майрæнсау -
ʹ Рледзæг Хæнæзæй,
Каʹймæ рхæссдзæнæй фау?
– Рист царди уæзæй.
Цардæмбал - Тускъатæй
Зæрдйесгæ Гузæ,
Æцæг мадæ адтæй:
Изæди хузæн.
Хæдзардар Майрæнсау -
Афицер ʹ хсаргин,
Ахургонд, хуæдæгъдау,
Цитгин ʹ ма кадгин.
Цард сæмæ - медбилтæ
Уæд бæргæ худтæй,
Уо, фал æнæнгъæлти
Адзал фæззиндтæй…
Фидæн ба æ фарнæ
Фуртмæ нæ цæуй.
Седзæрæн æ карнæ
Хиццаг кæд фæууй?!
Сабийтæ - седзæрæй
Æнæ сæ фидæй,
Сæ мадæн, тухст цæргæй,
Æнхус ку гъудæй.
Бустон æвæгæсæй -
Дууемæй зæнæг,
Æлгъист седзæргæсæй
Райста стур лæдзæг…
Власий - фиди «халæ,
Уæууа, рахуардта…
- Хъисмæти ʹ хгæд къарæ
Хæрдмæ исхадта… »
Иристон æй ʹ лваста
Æхемæ æнгом,
Цæхæрцæстæ Блашка
Скодта нæргæ ном!
Æ нæртон ихæстæ
Не ʹ ссæй федунгъон,
Цæуæт - исæнтæстæй
Фал, мæгур - сæ бон:
Бийнонтæй бартæстæй
- Будуйрон Цæргæс ,
Цæрун нæ бантæстæй …
Найда - седзæргæс.
Æдас, сæрбæрзондæй
Сагартæн Блашка
Æ раст уод нивондæн
Цардбæллонæй ʹ рхаста.
«Цæгъдæ , цæгъдæ , фæндур!.. - »
Поэт ку финста,
Зин царди хъудасхъур
Мулкæй нæ барста.
Цæгъдуй, цæгъддзæй фæндур,
Æ ном - æниронх,
Æригъуста будур,
Базудта йæй хонх ...
Цæгъдуй, цæгъдуй фæндур
Зæрдилвист уаз зар,
Игъусуй хъутазхъур
Финсæги лæвар.
Азæлуй зæлланг мур
Дзиллити фæндон.
Блашкайæн æ фæндур
Иссæй æносон!!!
Автор статьи: Гурджибети Фатима.