Хьана кьван хьанач кьван са уьлкведа са инсан яшамиш жезвай, т1варни вичин тир Гуьлкишмиш. Вич Москва шегьерда хана, ч1ехи хьанвай лезгийрин хзанда.
Адан бубани диде аялриз лезги ч1ал чир хьуй лугьуз гьамиша дидед ч1алал рахадай к1вале. Эгер урус гафар кутунайт1а, ч1ап1на галукьун мумкин тир тегъверихъ (тегъв-затылок).
Ч1ехи гададизни рушаз кьведазни хьсандиз чир хьана ч1ал, чебни к1вале рахунни ийизвай, рик1елай тефин патал.
Амма гъвеч1и Гуьлкишмиш кстахдиз хвена, гьам урусдал рахадай гьамиша, к1вале авайбуруни идаз гзаф гьарай гузвачир.
Ибур жезмай кьван гьар гатуз хайи хуьруьз хквез алахъдай, вучиз лагьайт1а аялрин рик1е ата-бубаяр-дидеяр, абурун сурар, ахпа мукьва - кьилияр, адаб-адетар, дин-иман хьун патал ва чебни кардик - зегьметдик вердиш хьана к1анзвай.
Гуьлкишмиш хтайлани урусдал рахадай хуьре, им виридалай гъвеч1иди я лугьуз мадни идаз садани чуькьни ийидачир.
Гьа ик1 вахтарни фена Гуьлкишмиш ч1ехи хьана, ахпа вичин кьили ван авуна, вичиз лезги ч1ал хъсандиз чин тийизвайди чир хьана.
- Са вацра зун хюре хайила ана рахаз вердиш кижеда зун - вичин хзанриз ик1 лугьузвай.
Адаз инлай виликра вичин бубади лугьудай: вун гъвеч1и ч1авуна амаз чир ая жуваз рахаз, ахпа ваз четин жеда.
- Я буба, я же всё понимаю, и говорить могу, если захочу.
- Гъавурда и чи гьаятдал алай киц1ни кьада, чан бала, рахана к1анда лезгидал - гьамиша лугьудай бубади.
- Ну вот в селе и буду разговаривать с вами на нашем, а сейчас я в городе
- Ваз гьикьван лагьайт1ани вун гьа вун я, гьавиляй килигда ман чун хуьре вучдат1а вуна.
Гад атана, хтана ибур хуьруьз.
- Вач фена а базардай къачу кьве зат1-мат1, чун ич1и гъилер гваз к1вализ хъфин тийидайвал. Хуьре заз урусдал рахана такурай, вуна заз вуч лагьайди тир.
"Къачу кьуд фу, кьве кило ниси, са къаб какаяр, къатух, гъери, кьве пачка чай, къенфетар, кьуд кило гьерен як шишер ядайвал чна" ва маса зат1арин т1варар-кьадарар лагьана ракъурна им бубади.
Туьквенчидиз ида лагьана:
- Чан хала, куд фу це на заз, ахпа кве кило ниси, са каб какаяр, катух, хери, кве пачка чай, кенфетар, куд кило херен як шишер ядайвал.
Туьквенчи - яш хьанвай паб - идаз килигиз акъвазна, ахпа ида пхпхпхна хъуьрерна рахазвай жуьредал.
Хтана к1вале ида вичин бубадиз шикаятар авуна.
- Йа буба, они смеются надо мной, я не буду больше разговаривать лезгидал.
- Ваз за гьана амаз лагьанай чир ая жуваз ч1ал. Вун за мад хуьруьз хкидач, ваз иниз хквез за йа ихтиярни гудач, урусдал рахаз к1анзват1а вач фена урусрин юкьва ацукь ят1а.
Хъел атана Гуьлкишмишаз, фена вичин бадедин патав, ада цура малар-верчер динжзвай.
- Баде, вун хик я? Халар-кефер? Герек зат аван ваз?
- Хъсан я чан бала, куь сагъвал я герекди, бахтлу хьуй вун.
- Баде, зи хавурда казван вун?
- Эхь, чан бала, бес гъавурда кьадачни, зун хибри туш хьи.
Вегьена ракъиник са кавал Гуьлкишмиша вилер к1евна.
И цура авай гьайванри яб гана им лезгидал рахазвай жуьредиз, абуруни хъуьруьнарна чпи чпин арада. Гуьлкишмишаз са сесер атана, кхуна кализ килигна , кали "мууууууу" лугьуз векьер незвай.
Ахпа кали лезги ч1алал лагьана: "Къе йифиз ша вун цуриз, йифен пудаз, баде къведлай вилик, чна вун ахварай авудда". Гуьлкишмиш кавалдилай къарагъна, вичин кьил чухвана.
- Померещилось походу - фикирна Гуьлкишмиша, к1вализ хъфена, къаткана.
Сятдин пудан зураз экв жери кьилихъ атана кекре вичин папарни галаз идан пенжердин к1аник "уь-уь-уь-уьуьуьуьу" гьараярна, ахпа луваривни тапрапар авуна, мадни кьвед-пудра авуна гьарай, Гуьлкишмиш ахварай аватна. Ахпа верчери къакъаяр яз куьтягь хьанач. Бадени ахварай аватна.
- Вууу им вуч фад верчерини кек1ре гьараяр ийизва, верчерини къакъра язва, яраб ц1уц1ул атана жал?
Баде гьазур хьанвай гьаятдиз эвич1из, амма Гуьлкишмиша акъвазарна, вич фида лагьана.
Фена Гуьлкишмиш цуриз, гуьгъуьна аваз верчерини кекре ял хъувуна.
Секин тир цура, вири гьайванар цура к1ват1 хьанвай. Кал къарагъна гьазур хьанвай нехирдиз физ, вич ацадай баде гуьзлемишзавай.
- Вун атана хъсан хьана, ваз чна кьве тарс гуда инал, тахьайт1а вуна и чи хизан беябур ийизва, лезги ч1алал рахаз тежез.
Уь-уь-уь-уьуьуьуьуьуьуьуь - мадни гьарайна кек1ре тестикьарна.
Гуьлкишмишавай гафни акъуд жезвачир, гьак1 яб гуз килигиз акъвазнавай.
- Им ваз чир хьухь "Уь" гьарф я.
"Уь" - тикрарна Гуьлкишмиша.
- Къа-къа-къа-къакъакъакъакъа - мадни къакъра яна верчери.
- Им ваз чир хьухь "Къ" гьарф я.
"Къ" - тикрарна Гуьлкишмиша.
- Ц1ив- ц1ив- ц1ив- ц1ирив - ц1ивц1ивна ц1иц1ибри.
- Им ваз чир хьухь "Ц1" гьарф я.
"Ц1" - тикрарна Гуьлкишмиша.
- Гьир-гьир-гьир-гьир - гьиргьирна балк1анди.
- Им ваз чир хьух "Гь" гьарф я.
"Гь" - тикрарна Гуьлкишмиша.
- Хъур-хъур-хъур-хъур - хъурхъурна уьндуьшкади.
- Им ваз чир хьухь "Хъ" гьарф я.
"Хъ" - тикрарна Гуьлкишмиша.
И арада къецелай сесер галукьна ибур вири кисна. И арада п1п1ииииииивна Гуьлкишмишан патавай мичек фена.
- Им "П1" гьарф я, ваз чир хьухь.
"П1" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Рак ахъайна атана и арада цуриз баде бадини гъиле аваз.
- Ваз чи цур бегенмиш хьанван, тахьайт1а ц1уц1ул акунан ваз?
- Ваъ, баде, авачир. Лап хъсан цур я, гьайванарни иербур я.
- Ят1а вуна ин Маня нехирдик ягь, са т1имил экъуьн хьуй вазни.
- Фида ман, баде.
Дана калдик кутуна, адаз нек гана, хкудни хъувуна, ацанвай нек авай бадини гваз баде хкаж хъхьана к1вализ. И арада чими гатун марфни акатна, т1арп1-т1арап1 ийиз авахьзвай къавал.
Гуьлкишмиша кал акъуддайла, т1илийрин ван атай кали мадни лагьана:
- Им "Т1" гьарф я, чир хьухь ваз.
"Т1" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Нуьк1верини экуьн кьиляй худда туна манияр лугьузвай ч1ив - ч1ив - ч1ивч1ирив лугьуз.
- Им "Ч1" гьарф я, чир хьухь ваз
"Ч1" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Яд авай вирин патавай фидайла анай къибрен кьвекьвекь - гъвекьвекьдин сесер къвезвай.
- Им "Кь" гьарф я, чир хьухь ваз.
"Кь" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Садлагьана къуншидин киц1 къакъатна цлахъай элуьхъна Гуьлкишмишал, вучиз лагьайт1а чин тийидай кас тир.
Гъгъгъгъгъ-гъав-гъав-гъавгъавиз кк1извайла, кали идан винел фена еке крчар алай кьил юзурна, киц1 кич1е хьана кат хъувуна.
- Им "Гъ" гьарф я, киц1ериз гзаф к1ани, чир хьухь ваз.
"Гъ"- тикрарна Гуьлкишмиша.
Ик1 физва ибур, кални вилик кваз. Рекьин патав кац ацукьнавай, Гуьлкишмишаз адан патав фена кьилелай гъил элягьиз к1анзвай, каци хъел кваз хьхьхьхьхьхь авуна, вични тарциз акьахна.
- Им "Хь" гьарф, ма гила ваз чир хьана.
"Хь" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Кац тарце акур керекулдик къалабулух акатна, кек1ре - к1ек1ре лугьуз ам чукурзавай, чилел эвич1на к1анз.
- Им "К1" гьарф я, керекулди ишлемишдай.
"К1" - тикрарна Гуьлкишмиша.
Кали элкъвена идаз лагьана:
"Бес гьик1 хьана, йа Гуьлкишмиш, чаз гьайванриз бязи инсанрилай хъсан чида лезги гьарфар? Им лезгийриз айиб тушни? Мууууу-муууууууууу?!"
Адаз жаваб гуз к1анзвай Гуьлкишмиш ягъайди хьиз ахварай аватна к1вале месик калин мууудин сесинал. Телефондиз килигайла, ц1увад декьикьа хьанвай экуьнан сят кьудан.
Муькуь к1валяй баде кал ацаз къацал физвай ван атана.
- Акъваз, баде, за ваз куьмекда, кал нехирдик акъудда чна. Къацу векьерин, дагьдин михьи ц1ийи гьава са т1имил ч1угвада за, нуьк1ерин манийриз яб акалда, гьикьван шегьерда уьмуьр фий.
Аламат хьана баде килигна: "Хьурай ман, я чан бала, ша захъ галаз. Ваз аферин, лап хъсан чир хьана ч1ал, кьве йикъан къене." Ик1 лагьана кьведни фена чпин рик1ик квай крар ийиз. Куьтягь хьана инал хабар. 🌞
Квез чидай ихьтин Гуьлкишмишар ават1а, к1аник абур къалура. Белки и мах к1елна абурузни лезги ч1ал чир жеда 😁😁😁
