Коридордан, ярык кына ачылган ишек аша кечкенә, кысын, вак-төяк әйберләр белән шыгрым тулы лаборатория бүлмәсендә, мәш килеп эшләгән Александр Флемингны күреп була иде. Менә ул бер урыннан икенче урынга Петри кәсәсен күчереп куя... җентекләп тикшереп, аңа гына мәгълүм булган билгеләр буенча аларны сортлап аера иде. Аңа бактериология дәреслеге өчен стрептакокклар турында бер бүлек язырга кирәк. Шуның өчен Флеминг күпсанлы микроб колонияләре өстеннән берничә тәҗрибә үткәрергә тиеш. Петри кәсәсен агар (желатин үсемлек алмаштыргычы) белән тутыра, ул суынып кәсә төбендә шома элпәне барлыкка китерә. Аның өстенә ул бактерия культурасын утырта. Мондый азыклы тирәлектә тиешле температура булдырылганда бактерияләр үсеш ала һәм зур киң тармаклы кантарга охшаган, гәрәбә төстәге колонияләр барлыкка килә.
Лабораториядә Флемингның иң яман дошманы, күксе иде. Гади, соры-яшел күксе начар җилләнгән бүлмәләрнең, дымлы почмакларында барлыкка килә һәм саф булмаган ашамлыкларга куна. Күксе – үтә кечкенә (микроскопик) гөмбә, тагында кечкенәрәк, һавада очып йөргән меңләгән бәбәнәктән барлыкка килә. Бәбәнәк үзенә уңайлы шартлы урынга кунып бик тиз үсә башлый. Ничә тапкыр инде Флеминг Петри кәсәсен алып стрептококкның күксе аркасында бозылганын күрә иде. Бер заман Флеминг сәер күренешкә тап булды. Петри кәсәсен янә күксе баскан иде, ләкин нидер сәбәпле бактерияләргә кагылмаган һәм аларның әйләнә-тирәсенә бушлык калдырган. Бу күксенең бактерияләр тирәсендә үрчи алмау дигән фикерне уята иде, гәрчә агарның башка тирәсендә бик нык үскән буса да. “Очраклы күренешме, әллә инде канучылык мы?” дип уйланды галим. Бу сорауга җавап бирер өчен Флеминг күксенең бер өлешен азыклы матдә белән булган пробиркага күчерде. Иң мөһиме Флеминг бу сәер күксене саклап калдырмакчы иде. Ә кәсәне ул язу өстәленә, башка кызыклы күксе үрнәкләре янына куйды. Ул вакытта галим бу күксенең аның иң кыйммәтле хәзинәсенә әверәләчәгенә һәм гомерен бу мәсәләне чишүенә багышлаячагын әле уйлап та карамаган иде.
Үтә кечкенә күксе өлешеннән галим зур колония чыгарды. Аннары ул аны төрле бактерияләр үрчегән кәсәләр өченә утыртып карый иде. Нәтиҗәдә бактерийләрнең кайбер төрләре күксе белән якшы яшәүен ачыкланды, ләкин бу стрептококк белән стафилокка кагылмый иде. Алар бу күксе янында үрчи алмады. Моңа кадәр күп санлы, зарарлы бактерияләр үрчетү тәҗрибәләре күрсәтүенчә кайбер бактерийләр башка бактерийләрне үтерә ала иде һәм аларның гомум тирәлектә үрчүен тыя иде. Бу күренеш “антибиоз” дип аталды – грек теленнән “анти”- каршы һәм “биос”- тереклек. Микробка каршы дәвалану чараларын табу эшен алып барган Флеминг моның турында бик яхшы белә иде. Сәер күкселе кәсәдә антибиоз күренешенә тап булганына ул шикләнмәде. Җентекләп күксене тикшерә башлады. Озакламый ул күкседән микробка каршы матдә чыгарды. Күксенең исеме Penicilium notatum иде шулай итеп күбебезгә таныш булган “пеницилин” дөнья күрде.