Assalomu alaykum bugun biz oxirgi bo'linish alomati darsini o'tamiz.( p.s:
oldingi darslarimizga ko'z yugurtirib chiqishingizni maslahat beraman)
Uning uchun daraja nimaligini tushunib olamiz.
Matematikada asosiysi qisqa yozuv va kam hisob kitob. Masalan 2 ni o'ziga ( ya'ni 2 ga) 16 marta ko'paytir yoki 10 ga ketma-ket yuz marta ko'paytir degan savollar kep qolsa deb matematiklar daraja ni fanga kiritishgan.
m: 2*2*2=2³=8
yoki 5⁴= 5*5*5*5= 625
Tushunarli bo'ldi menimcha.
Bo'linish alomatiga o'tamiz:
8 ga bo'linish alomati:
Agar sonning oxirgi uch raqamidan tashkil topgan son 8 ga bo'linsa bunday son 8 ga bo'linadi.
m: 3838800 soni 8 ga bo'linadi.
125 ga bo'linish alomati:
Agar sonning oxirgi uch raqamidan tashkil topgan son 125 ga bo'linsa bunday son 125 ga bo'linadi.
m: 3838250 soni 125 ga bo'linadi
Shu yerda savol tug'iladi daraja nimaga
kerak bo'ladi o'zi?
Siz qonuniyatni sezdingizmi?
Haa!!!
2¹ ga bo'linish alomatida oxirgi bitta raqam bo'linishi kerak edi,
2² ga bo'linish alomatida esa oxirgi 2 ta raqam bo'linishi kerak edi
2³( ya'ni 8 ga) ga bo'linish alomatida esa 3 ta
Demak 2⁴=16 ga bo'linish alomati oxirgi 4 ta raqamdan tashkil topgan sonning 16 ga bo'linishi ekan.
Xuddi shunday 2ⁿ ga bo'linish alomati sonning oxirgi n ta raqamidan tashkil topgan sonning 2ⁿ ga bo'lishiga bog'liq(isbotini o'rganmaymiz chunki u rosa qiyin)
(p.s qoidaga tushunmasangiz boshingizni qotirmang sof matematik til bo'lib ketti tepadagini tushunsangiz kifoya qiladi)
Menimcha xuddi shunday alomatni 5,25 va 125 uchun ham sezdngizmi izohlarda qoldiring?
p.s: izoh qoldirish uchun Yandex Zen
programmasini yuklab oling va mening kanalimga ulanib maqola darslardan birinchilardan bo'lib xabardor bo'ling.
©Qurbonboyev Nuriddin