Турецкий язык сталкивается с некоторыми дискурсами (изменениями), которые становятся все более распространёнными в последние годы и используются в повседневных разговорах, на радио и телевизионных программах. Большинство изменений связаны с переводом с языка на язык, особенно с английского языка. Такие изменения обычно называют «дублирующим» турецким, который рождается вместе с привычкой переводчика, плохо знающего турецкий язык, во время перевода фильмов или сериалов переводить в соответствии с движениями рта в фильме.
Шаблонные фразы искаженного турецкого языка
Естественным образом, в следствие перевода иностранных фильмов и сериалов с использованием шаблонных фраз, которые не соответствуют турецкому языку, данный дискурс (изменения) вошел в обыденную жизнь турок. Применение сленга среди молодежи, особенно ускорило распространение некоторых, несоответствующих структуре турецкого языка, дискурсов. В приведенных ниже примерах справа измененный (искаженный) вариант, а слева правильный.
Некоторые примеры:
Ayıpsın! > Ayıp ediyorsun!
Takıl bana! > Benimle gel!
5 gibi gelirim. > Saat beş civarında gelirim.
Koptum! > Konudan uzaklaştım, daldım.
Kopardın! > Konuyu dağıttın.
Uçurmuş! Sıyırmış! > Şaşırmış, bilinçsiz.
Kendine iyi bak. > Dikkatli ol, sağlığına özen göster.
Oldu? > Olur mu?
Bay bay! - Ba baaay! - Baaaay! > Hoşçakal! - Güle güle!
Öptüm. - Öpüldünüz. - Öperim. > Hoşça kal.
Yok böyle bir şey! > Böyle bir şey olamaz!
Dont panik! (Don’t panic!) > Telaşa gerek yok / Sakin ol!
Panik yapma! >Telaş etme! > Paniğe kapılma!
Panik oldum! > Paniğe kapıldım.
Hayret bir şey! (Hayret bi şi!) > Anlamsız söz (olay, davranış)!..
Acayip güzel! - Korkunç güzel! - İnanılmaz güzel! > Çok güzel! / Olağanüstü güzel.
Canısı! > Canım! / Canımın içi.
Yok ööle! > Öyle olmaz. / Buna izin veremem.
Burası Türkiye, yok ööle! > Burası Türkiye, burada böyle davranamazsınız!
Fulle! Ful yap! > Doldur! / Tamamla!
Bugün fulüm! > Bugün hiç zamanım yok. / İşim çok.
Hastayım, artı canım sıkkın. > Hastayım ve üstelik canım da sıkılıyor.
Kahretsin! > Hay aksi! / Bu kadar da olamaz.
Fifti fifti (fifty fifty) kırışırız. > Yan yarıya paylaşırız.
Artı parantez (Antre-parantez) belirteyim... > Ayrıca belirteyim ki...
Noluyoruz oldum. > Neler oluyor bilemedim.
Şiddetle tavsiye ederim. > Güvenerek tavsiye ederim.
Herılt yani. > Herhalde.
Büyüksün! > Sen çok değerlisin!..
No koment (No comment) > Yorum yok.
No problem > Sorun yok.
Nema problem /problema > Önemli değil. Sorun değil.
Kayıpsın? Kayıplardasın? > Seni göremiyorum.
Harbi ol! > Gerçekçi konuş...
Bık geldi > Sıkıldım. Bunaldım.
Streslendim./Stres yaptım. / Streslerdeyim > Sıkıldım. Bunaldım. Bunalıyorum…
Benden kaçmaz./ Kaçar mı? > Ben her şeyi bilirim!.. Beni kandıramazsın!
Bunalım(lara) takılıyor. > Sıkıntıları var.
İnaf gari. > Yeter artık.
Fri (free) takılıyorum. > Karşılıksız, bağımsız çalışıyorum. (geziyorum)
Arkadaşlarla takılacağız > Arkadaşlarımla birlikte olacağım. (gezeceğim)
Ne iş? > Bu ne demek?..
Alolaşırız. Telefonlaşırız. Cepleşiriz. Fakslaşırız. > Haberleşelim. Ben seni ararım, sen de beni ara.
Morcivert oldu. > Mosmor oldu. Morardı.
Kuul (cool) adam. > Soğukkanlı / Soğuk adam.
Bi drink alim (alayım). > Bir şey içeyim.
Mersi. - Çok mersi. > Teşekkür ederim.
Çok kafa çocuk! > Çok iyi, anlaşabileceğim biri.
Hasta ettin beni yaa! > Beni sıkıyorsun!..
Bu iş ya olacak ya olacak! > Bu iş kesinlikle olmalı.
Vaaav! Voov! (Wow!) > İnanamıyorum!.. Ooo muhteşem!..
Yihuuu! - Heey! > Yaşasın!
Laf sarf ediyor > Boşa konuşuyor / gereksiz konuşuyor.
Dandik Ötesi > Anlamsız düşünceler / işler.
Aramızda geyik konusu yaptık. > Aramızda dalga geçtik. / Konuyu biraz hafife aldık.
Onun hastasıyım! > Ona hayranım.
İkilemde kaldım > Kararsız kaldım. / İki arada bir derede kaldım.
Современный турецкий «turkilizmanca»
Одна из важнейших языковых проблем последних лет – изменения в турецком языке - предпочтение слов западных языков вместо турецких в прессе и повседневной жизни. Турецкий язык снова переживает оккупацию иностранных языков после основания Республики.
Ниже приведены турецкие эквиваленты некоторых иностранных слов, которые вошли в повседневную жизнь Турции:
absürd > saçma
aircondition > havalandırma (aracı), hava soğutucusu
agresif > sinirli
aksiyon > eylem
bekraunt (background) > deneyim, altyapı, arkaplan
badigard (bodyguard) > koruma
bestseller > en çok satılan
check up > tam bakım
contekst > bağlam corner - atışı > köşe atışı
damping > indirim
deadline > süre sonu
deep freez > derin dondurucu
eksper > uzman
ekstre > hesap özeti
e-mail > e-posta (elektronik posta), elmek (elektronik mektup)
faks > belgegeçer
faul > yanlış, hata
fastfood > ayaküstü
festival > şenlik
filtre > süzgeç
final > sonuç, bitiş
global > küresel
hit > gözde
imaj >görüntü
in-out > gözdeler / gözden düşenler
indeks > dizin
koç (coach) > çalıştırıcı
komünikasyon > iletişim
komisyon > kurul
lanse etmek > öne sürmek, sunmak
legal / illegal > yasal / yasal olmayan
life style > yaşam biçimi
likit > akışkan, sıvı
literatür > yazın, edebiyat
maç > karşılaşma
makro > geniş
network > bilişim ağı
no-frost > karlanmaz
nominal > saymaca
non-stop > durmaksızın, duraksız
nostalji > geçmişe özlem
objektif > nesnel
ordövr > ön yemek
over night > gecelik
panorama > görünüm
partner > eş
part time > yarı zamanlı
periyodik > süreli
platform > alan
profil > (yan) görünüş
radikal > kökten
reality show > canlı gösteri
reel > gerçek
realite > gerçeklik
sezon > mevsim
servis > hizmet
talkshow > söyleşi
timing > zamanlama
top 10 = en iyi on teyp > kasetçalar
trend > eğilim
pres > baskı
pres yapmak > baskı yapmak
prezantabl > gösterişli, seçkin
prime time > çok izlenen saatler (TV)
show room > gösteri yeri, sergi, gösteri merkezi
rölanti > yavaşlatma
rölantiye almak > yavaşlatmak
sponsor > destekçi, destekleyici
vizyon > 1. gösterim 2. geniş (uzak) görüşlülük
vizyona girmek > gösterime girme
vip (very important person) > çok önemli kişi
Более полный список можете прочитать на turkrut.ru
Неправильное применение вспомогательный глаголов, связанное с влиянием западных языков
Встречаются и такие изменения в турецком языке как произношения некоторых иностранных слов, вопреки правилам турецкого языка, в сочетании со вспомогательными глаголами. Особенно странными выглядят сочетания английских и турецких слов в попытках адаптации логики английского языка к турецкому.
Almak:
banyo almak > yıkanmak, banyo yapmak
duş almak > yıkanmak
taksi almak > taksiye binmek, taksi çağırmak
kahvaltı almak > kahvaltı etmek
yemek almak > yemek yemek
sahne almak > sahneye çıkmak
start almak > başlamak
istek almak > istenmek
drink almak-içki almak > içki içmek
tepki almak > ilgi çekmek
alkış almak > alkışlanmak
yenilgi almak > yenilmek
beğeni almak > beğenilmek
Etmek:
çek etmek > kontrol
konfirme etmek > doğrulamak
elimine etmek > elemek
ekarte etmek > elemek, safdışı bırakmak
empoze etmek > dayatmak
dizayn etmek > tasarlamak
test etmek > denemek
kamufle etmek > gizlemek
stop etmek > durmak
kuşku etmek > kuşkulanmak, kuşku duymak
Olmak:
stres olmak > gerilmek, sinirlenmek
panik olmak > endişelenmek, paniğe kapılmak
şok olmak > çok şaşırmak
Yapmak:
konuşma yapmak > konuşmak
hatırlatma yapmak > anımsatmak, hatırlatmak
panik yapmak > paniğe kapılmak, endişelenmek
şov yapmak > gösteri yapmak
bekleme yapmak > beklemek
Bulunmak:
Başvuruda bulunmak > başvurmak
Vermek:
Start vermek > başlatmak
Вот еще некоторые турецкие слова со значением соответствующим иностранным словам:
Web – ağ, viraj – dönemeç, tripleks – üç katlı, trend – eğilim, transparan – saydam, trekking – dağ yürüyüşü, şov – gösteri, printer – yazıcı, prodüksiyon – yapım, deep- freze – derin dondurucu, defans – savunma, dejenerasyon – yozlaşma, deklarasyon – bildirge, dekont – hesap belgesi, demonstrasyon – gösteri, dijital – sayısal, call center – çağrı merkezi, catering – yemek hizmeti, çip – yonga, bariyer – engel, bodyguard – koruma, brick game – tuğla oyunu, brifing – bilgilendirme, absürt – saçma, adaptör – uyarlayıcı, adisyon – hesap, akualand – su bahçesi, antre – giriş, aroma – hoş koku.
Примеры изменения в турецком языке взяты из книги под названием «Düşün’ce», изданной в Анкаре в 2003 году обществом ататюркской мысли Ближневосточного технического университета.
Подобная тенденция наблюдается и в русском языке. Все же есть та точка, которая сближает русский и турецкий языки. Плакать или смеяться решать нам.
С уважением, Юлия Ященко.