Жұлдызды шайқастар... Диснейдің 2019 жылғы 1 млрд доллар кассалық ақша жинаған 7-киносы. Қолына лазерлік семсер алып, түрлі-түсті бластерді елестетіп, бір-бірімізбен атысып, қарап өскен кинофраншизаның кезекті трилогиясының соңғы бөлімі. Әлем бойынша көптеген фанаттардың сынына ұшыраған 8-эпизодтан кейін Дисней тағы да режиссер ауыстырып, финалдық бөлімді ерекше аяқтағысы келді ме деп ойлаған едім. Бірақ, ойым екіге бөлінді. Бір киносы сыншылардың көңілінен шықпаса, бір киносы фанаттардың көңілінен шықпайды.
Әрине, Диснейдің осы жолы фанаттардың көңілінен шығып, көп ақша жинап алуды көздегенін түсіну үшін мастер джедай болудың қажеті жоқ. Фанаттық теория керек пе? – Біз оны растаймыз. – VIII-эпизод ұнамады ма? – Біз оны IX-эпизодпен жоққа шығарамыз. Міне, кино сценарийі осындай диалогпен жазылғандай. Фанаттардың көңілін қуып, олар VIII-эпизодта нені қалап еді, соны IX-эпизодта көрсетті. Ал сыншыларға бұл ұнамады. Дисней, түсінші. Бәрінің көңілінен шығу мүмкін емес.
- Люк, мен сенің әкеңмін!
Жоқ, IX-эпизодтық кинофраншизаны Санта Барбараға немесе үнді сериалына айналдырудың не керегі бар еді? Кино жұлдызды шайқастар емес, Скайуокерлердің шежіресіне айналғандай. Біреу екіншісінің шешесі, ал ол үшіншісінің ағасы, саған болады нағашы дегендей. IX-эпизодта бұл шаблонды жоққа шығарып, тәуекелге бел байлап, фанаттарға жаңа дүниені ұсынама десем, Дисней қайтадан жолдың басталған торабына қайта оралды. Осымен біткен шығар я Скайуокерлердің тарихы? Солай дейік, солай болуына сенейік.
«Қандай сұрақ бар? Жауап беріп қалайын, себебі соңғы эпизодпын ғой»
Бұның бәріне қарамастан, IX-эпизод жаңа ақпараттарға, түсіндірулерге, жауаптарға, жоспарларға толы. Киноның бірінші минуттарынан –Сноук ше, негізінде ол анау ғой –Ал император деген шынында..-деп, әңгімені бастайды. Неге Рейде күшке сезімталдық бар? Неге Лей супермен сияқты ұшып кетті? Сноук неге өлді? Және сол сияқты басқа сұрақтардың барлығына жауаптар айтылып, үсті-үстіне ақпаратты аузыңа тыққыштай берді, тыққыштай берді. Қайтсын, қазір немесе ешқашан.
Кино жоғарыда айтқандай бір сарынды емес. Бір көріністері эмоцианальды, жан түршігерлік болса, екіншісі көңіліңді қалдырып «неге? керек емес еді, бәрі тым жақса басталып келе жатыр еді ғой» деп маңдайында жазылып тұрды. Бір жерде уау деп, одан кейін басыңды қолыңмен жауып, жерге кіріп кетесің.
Енді киноның жақсы жақтарына келер болсақ
Экшн, спецэффектілер, гиперкеңістікке секірулер, семсермен шайқас, тамаша декорациялар, флора мен фаунаның әр түрлі дизайны, актерлік шеберлік бәрі-бәрі блокбастер атағына лайықты. Аддамстың персонаждармен де жұмыс жасағаны көрініп тұр. Фин мен Поның достық қарым-қатынасы езуіңе күлкі ұялатады, Қытай халқына ұнаған азиаттық персонажда бар, қайта оралған Палпатин де біреуге ұнар, біреуге ұнамас, Рей мен Рэн арақатынасы шарықтау шегіне жетті.
Жалпы, кино жайлы жақсы ойдамын. Кино сыншылар үшін емес, фанаттарға арналған. Өзінің кемшіліктеріне қарамастан міндетті түрде үлкен экраннан қарауды ұсынамын. Ал егер сіз бұл франшизаның фанаты бомасаңыз, сізге өтпеуі мүмкін, түсініксіз болуы мүмкін. 10 балдық шкаладан 7 қоямын. Болашақта, өтінемін Дисней, ақшаны емес сапалы дүние қуған абзалырақ шығар деп ойлаймын.