Сәлем тіркелмен! 2020 жылды «Рухани жаңғыру» бағдарламасының аясында «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық» жобасымен жарық көрген "Panorama Дүниежүзі тарихы" кітабымен бастадым.
Кітапта "Панорама - құшағына тұтас кеңістікті сыйғызған кең шалқарлы сурет емес пе?!" - демекші бұл екі кітапқа жердің пайда болуынан бастап, Homo sapiens қазақша айтсақ саналы адамның жүз мыңдаған жылдардағы тарихын сыйғызған. Бұл оқулық тарих факультетінде оқитын студенттерге, педагогикалық мамандықты бітірген жас маманға тіпті тәжірибелі ұстаздарға таптырмас кітап деп айтсам артық айтқандық болмас. Сонымен қатар әлем тарихына қызығатын әрбір адам алып оқыса артық болмайды. Себебі кітап тілі ондайлық күрделі емес, қарапайым жандарға ұғынықты.
Бір қарағанда бұл екі кітаптың кәдімгі тарих оқулығынан еш айырмашылығы жоқ сияқты. Дегенмен кітап соңғы жылдардағы ғылыми жаңалықтармен толықтырылып, көрнекі материалдар берілген. Өткір сауалдар студенттердің сыни ойлау қабілетін дамытуға өз септігін тигізетіні түсінікті. Берілген карталар, кестелер тарихты визуалды түрде ұғынуға көмектеседі.
Кітаптың кіріспесінде еуроцентристік көзқарастың болғандығын ашық айтады:
Меркатор жазық картаның төрт шетінен алып қарағанда да, Еуропаны дәл ортаға түсірді.
Әлем туралы көзқарасты келесі үзіндіден білуге болады:
ХVI ғасырда Еуропа халықтарында «Жаңа Әлем» деп аталған Америка мен Шығыс жартышарды ажырату үшін «Ескі Әлем» термині пайда болды. Алайда бұл терминдер сын астында қалды, себебі қос Америка еуропалықтар үшін ғана «жаңа» болып көрінді, ал еуропалықтар келгенге дейін қос Америкада мыңдаған жыл бойы бірнеше халық өмір сүріп жатқан еді. Осы кітапта Африка мен Еуразия ұғымын қатар беру үшін Афроеуразия сөзін енгізіп отырмыз. Бұл атау осы қос құрлықта болып жатқан кең ауқымды тарихи дамуларды талқылау үшін ортақ географиялық құрал ретінде қолданылады.
Авторлар кітапты белгілі бір тараптың мүддесімен емес, адамзатқа ортақ ақиқатты жазуға ұмтылған. Осы тұрғыдан алғанда оқулық өзіме ұнады. "Ұлттық аударма бюросының" еңбегін де атап өту керек. Егер олар аудармағанда бұл кітап көптеген қазақ жастарына қолжетімсіз болар еді. Студент кезімде дүние жүзі тарихынан қазақ тілді оқулықтардың тапшылығын көргем. Бірді-екілі кітаптар болмаса негізінен орысша оқуға мәжбүр болатынбыз. Бұл кітап сол олқылықтың орнын барынша азайтатыны анық. Әттең-ай мен студент болғанда қайда болдыңыздар?
КІТАП ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
Кітап авторлары:
Росс Данн – Сан-Диего мемлекеттік университетінің оқытушысы, тарих профессоры.
Лора Дж. Митчелл – Калифорния университетінің доценті.
Аудармашылар: Исаева Р., Искакова Ғ., Кенжебаева Ұ., Қожабекова Ж., Санжарұлы Ш.,Тасболат А. Жолдасбаева Г.
Әдеби редактор: Сімәділ Қ.
Ғылыми редактор: Көкебаева Г.К., тарих ғылымдарының докторы, профессор
Алғашқы басылым: 2015 жылы McGraw-Hill Education баспасында шыққан