Шу кунларда бир гап айланиб юрибди — фикрларини, ёзганда ҳам ҳар қандай маддоҳлик, тилёғламалик, лаганбардорликдан йироқ фикрларини Фейсбукда (эҳтимол, сал ўткирроқ услубда) ёзиб борган бир гуруҳ фаол ватандошларимиз — юмшоқ қилиб айтганда — босимга учраган. Баъзиларига нисбатан ҳатто маъмурий қамоқ жазоси ҳам қўлланилган. «Бибиси»нинг ёзишича (бошқа тайинли ҳеч ким тузук ёзгани йўқ-ку бу ҳақда?), маъмурий қамоққа олинган блогерлардан бири расман фикри учун эмас, балки милиция ходимларига бўйсунмагани учун жазоланган. Аҳволимиз ачинарли — милиционер ҳеч нарсани тушунтирмай, «идорага борайлик, ўша ерда гаплашамиз», деса ҳам, сиз: «Ўзи нима гап, сал тушунтиринглар, кейин борамиз», десангиз, шунинг ўзиёқ милицияга бўйсунмаслик баҳоланиб, жазо олишингиз мумкинлиги — ачинарли.
Блогер Шаҳноза Тўрахўжаева босимга учраган блогерларга ўзлари билганича тавсиф берган. Унга фақат шуни қўшимча қилишим мумкин: уларнинг бирортасини доимий кузатмаганман, бир-икки постларига кўзим тушган. Адашмасам, Муҳаммад Шакур сурхондарёлик, далаларда пиёз увол бўлаётгани ҳақидаги «Халқ билан мулоқот» гуруҳидамикин ёзган постини кўргандим; Мусанниф Адҳамнинг ёзганлари унда-бунда Твиттерда, Фейсбукда чиқиб турарди — бир қисми маддоҳлик, бир қисми ўринсиз танқид бўлган ижтимоий тармоқ ленталарида учраб турадиган камёб асосли, тайинли фикр эгаларидан эди. Балки у ёки бу масалага диний жиҳатдан кўпроқ ёндашгандир, лекин мен кўрган ўша фикрлари ҳам тоқатсизлик, тартибсизлик келтириб чиқарадиган даражада эмас, жуда мўътадил эди, менимча.
«Бибиси»нинг тахминича, босимга учраганларнинг барини бир нарса — мактаб формасида қизларнинг рўмол ўрашига рухсат берилмаганига нисбатан норозилик ва шу норозилик асносида ёзилган постлар бирлаштириб туради. Бу, албатта, «Бибиси»нинг тахмини. Аслида нима бўлганини ваколатли расмий идоралар айтиши лозим. Агар шу бошоғриқ, «ноқулайлик»ларнинг бари биргина рўмол билан боғлиқ бўлса — аҳволимиз чиндан ҳам ачинарли. Элдор Асанов айтган гап тўғри: «Сўзга қарши куч ишлатиш мағлубиятни тан олиш демакдир». Боз устига, сўз, фикр билдириш, уюшиш ва йиғилиш эркинлигининг кафолати бўлган Конституция бор ва у ҳали бекор қилинганича йўқ. Сталин, Берия замони услубида одамларнинг ақлини киритиб қўйишга, уларни огоҳлантиришга уриниш — бу қиммат ва бесамар йўл.
Мустақиллик байрами муборак бўлсин!
PS. Телеграмда ҳам канал очволдим — @muhrim.