Экспедиционные материалы. Духовная культура

Экспедиционные материалы. Духовная культура Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994. Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой. Җырлар 133. Кулымдагы йөзегемнең Исеме матур Гыйлми, Суга барсам, сине уйлап, Сулар аласым килми. 134. Минем иркәм армияда Военный атлар белән, Ул кайтса да миңа булмас, Чуалдым ятлар белән. 135. Дустыкаем, безгә килсәң, Кил миләш вакытында, Күз карашларың яратам Сөйләшкән вакытыңда. 136. Атны җиксәң, җик җирәнен Йөзсен суның тирәнен; Ярны сөйсәң, сөй зирәген, Белсен дөнья кирәген...

Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994. Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой. Җырлар 89. Ал помидор чәчәге, (гөл помидор) Гөл помидор чәчәге; Алга килми белеп булмый Башның ни күрәчәген. 90. Әнә килә автомобиль Төягәннәр дилбегә, Ямьле Иртыш буйларында Калсын тавыш билгегә. 91. Бу дөньяда, сад-бакчада Ике чәчәк бар диләр, Аның берсен – яшьлек гомер, Берсен – сөйгән яр диләр. 92. Алтын тешкә кызыкмагыз, Алтын теш сирәк була; Матур ярга кызыкмагыз Матур яр сирәк була...

Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994. Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой. Җырлар 45. Дустыкаем, чәчләреңне Иртә торгач та тара, Юк-бар сүзгә үпкәләмә, Бераз көлеп тә кара. 46. Аклы ситса күлмәгем тар Тар булса да киямен; Җитешмәгән якларың бар, Бар булса да сөямен. 47. Аклы ситса күлмәгемнең Итәк очлары марля, Дусларым барсы да парлы Мин генә моңлы, зарлы. 48. Кара урманда Байкал күле, Байкал күленә төшмик, Озакламый аерылырбыз Авыр сүзләр әйтешмик. 49. Агыйделне кичеп чыктым, Ак тояклы ат белән Син дустымны эзләп таптым Сагынычлы хат белән...

Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994. Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой. Җырлар 1. Зәңгәр һава, зәңгәр болыт Зәңгәрләтә диңгезне; Зәңгәр һаваларда йөзгән Айлардан эзлим сезне. 2. Уфадан килгән атларга Салкын су эчермәгез; “Уф” дип әйтүләрем авыр, Исемә төшермәгез 3. Агыйдел буйлары чәчкә Уралган каеннарга, Мин дә зәңгәр чәчкә идем, Уралдым кайгыларга. 4. Димдә тудым, димдә үстем, Дим чәчәген тотмадым; Кайгылы көннәремдә дә Мин сезне онытмадым. 5. Су буена төшкән чакта, Су алды галошымны; Сезне сагынып кычкырганда, Җил алды тавышымны...

Экспедиция Р.К. Уразмановой в Омскую область, 22.08-11.09.1994. Обработано: Г.Ф. Габдрахмановой, Л.З. Сулеймановой. Табышмаклар 1. Алты аяклы дүрт тояклы (Ат атланган кеше) 2. Алтын сарай эчендә, җизнәм аты кешнидер (Самовар) 3. Савытта пешмәгән, һәркемнең авызына төшкән. (Ана сөте) 4. Кыллы сарай эчендә, кылсыз атым уйныйдыр. (күз) 5. Көндез тик тора, ә төнен кармак сала. (Бикләвеч) 6. Җирлеге ак орлыгы кара, кул белән чәчәләр, күз белән уралар (Дәфтәр, хәрефләр, язу һәм уку) 7. Йөз капка, бер ишек (ятьмә) 8...

Начиная с 1970-х г. этнографами Института языка, литературы и истории Казанского филиала Академии наук СССР, а с 1996 г. Института истории им. Ш.Марджани АН РТ велась кропотливая работа по сбору историко-этнографических сведений о татарском народе. Специалистами было совершено более 30 экспедиций, охватывающих свыше 450 сел Среднего и Нижнего Поволжья, Урала, Сибири и Крыма. Изучены этнографические коллекции в фондах 26 государственных и областных музеев Санкт-Петербурга, Казани, Пензы, Саратова,...