АМЫДЫРАЛ Адар даң адып кээр, Үнер хүн үнүп кээр. Ада сөзү – амыдырал, Ие сөзү – ажыл-иш. Ажылынга кызымак – Амыдыралынга ынак. Амыдыралга ынак – сегиир, Ажы-төлге ынак – байыыр. Аългы чугазы ойлуучал, Сөөк чугазы сыйлыычал. Алыр кижи мөгейер, Бээр кижи кедейер. Алыры амыр, Бээри берге. Амыдырал – демисел. Аал кижиниң амыдыралы бар, Кожаа кижиниң күзели бар. (Моол-Алдай, Кыдат-Алдай тывалары) Арт кырынга чажыың чаш, Арат чонуңга күжүң киир. Баък келзе туттунма, Эки келзе салдынма...

(Тываның тугунуң автору Оюн-оол Доктугу оглу Саттың дугайында) Кырган-ачазы Дамба-Хаа, Даайы Билчээ Чурагачы Бедик-бедик тайгалар баштарында меңгилер-даа сагындырар, шевергини кончуг чавызадыр таартып каан ак баштыг болгаш база-ла аян киир чүлүп каан, чаш хар дег мөңгүннелген чаак салдыг, силии кончуг, чырык костюм-чүвүрлүг, хүлүмзүрээн чазык шырайлыг, бодамчалыг чымчак көрүштүг, карак шилдиг. “Турза – узун, тутса – мөге” дижири дег, шилгедек, адагаш дег хөнү дурт-сынныг. Шала күскээр бир-ле хүн ажылдап олурар өрээлимге – Тываның А...