ASHOT ARAKELYAN Molorvel en Kyanqi Uxinere 2023
Հայկական պահպանակներ կամ չարխափաններ․ ի՞նչ են և ինչպե՞ս են պատրաստվել
Իսկ դուք գիտեի՞ք, որ թռչնի ձուն հայերի ժողովրդական հավատալիքներում օժտված էր բազմաթիվ մոգական հատկություններով։ Դրանք կատարում էին հմայական պահպանակի՝ չարխափանի դեր, և զարդարված էին լինում գույնզգույն թելերով ասեղնագործված շեղանկյուն նախշերով, թելափնջերով և մանր ուլունքներով։ Հայաստանի պատմության թանգարանի պահպանակների ժողովածուում այդպիսի վեց ձու կա՝ հինգ հավի, մեկը` լորի։ Վարսենիկ Հայրապետյանը (ծնված 1903թ.), ով Ստեփանակերտում նախշազարդել է այդ 6 ձվերից երեքը վկայել է, որ Արցախում այս հավկիթներն...
«Ես չմոռցերիմ հայերեն, կխոսամ». Սասունի հայերն ու նրանց ամուսնության չգրված օրենքները:
Արևմտյան Հայաստանում հայկական հետքեր փնտրելու ճանապարհին այս անգամ մենք կանգ ենք առել Սասունի տարածաշրջանում։ Սա այն հերոսական վայրն է, որտեղ ամենից շատ են կռիվ տվել թուրքական կառավարական զորքի դեմ, և որտեղ ամենից շատ են մարդիկ կարողացել փրկվել ցեղասպանությունից։ Սասունցիները միշտ են աչքի ընկել համառությամբ և չենթարկվելու հաստատակամությամբ։ Պատահական չէ, որ հայոց ազգային էպոսը ևս սասունցիների մասին է։ Սասնա ծռերն այդպես էլ գլուխ չխոնարհեցին արաբ մելիքների դեմ, նույնկերպ այսօր՝ ցեղասպանությունից...