Қасым-Жомарт Тоқаев бесінші міндетке тоқтала отырып, орта кәсіпкерліктің дамуын жеделдету керек екенін атап өтті. БЕСІНШІ. Орта кәсіпкерліктің дамуын жеделдету керек. Бұл – қарқынды дамып келе жатқан экономиканың орнықты әрі әртараптандырылған негізі. Бірақ бұл бағытта шұғыл шешуді қажет ететін проблемалар қордаланып қалған. Жалпы алғанда, Қазақстанда шағын және ірі бизнес үшін өте жақсы жағдай жасалған. Ірі бизнес орнықты дамып келеді және табысы мол. Ол үшін мемлекеттік саясат қолданыстағы ережелердің тұрақтылығын қамтамасыз етуі, фаворитизм мен бәсекеге қабілетсіз тәжірибелердің болуына жол бермеуі маңызды. Бұл бағытта белсенді жұмысты жалғастырамыз. Шағын кәсіпкерлік, өз кезегінде, жұмыспен қамту ісінде және халықтың табысын арттыруда аса маңызды рөл атқарады. Бұл ретте олар үшін салық барынша төмендетілді, тексеру іс жүзінде жоқ, қолдау құралдары бар, озық әрі жайлы цифрлық орта құрылды, әкімшілік кедергілер ұдайы азайып келеді. Алайда бізде оны бизнестің ең маңызды орта сегментіне көшіру үшін ынталандыру жолдары қарастырылмаған. Осы ретте орта бизнестің сыртқы нарықта дамуы, бәсекеге қабілетті жаңа өнімдерді өндіруі және оны экспортқа шығаруы үшін мүмкіндіктері мен айтарлықтай ынталандыру құралдары бар, - деді ол. Президент айтып өткендей, орта кәсіпкер әлдеқайда ширақ, мобильді және құбылмалы нарықтық жағдайларға тез бейімделеді. Иә, соңғы 7 жылда ЖІӨ-дегі шағын және орта кәсіпкерлік үлесінің өскені байқалады. Бірақ бұл динамиканың негізгі қозғаушы күші – шағын кәсіпкерлік субъектілері. Олардың саны 46 пайызға көбейді. Осы орайда орта кәсіпкерлік тек 0,5 пайызға өсіп, экономикадағы үлесін 5 пайыздан 6,2 пайызға дейін арттырды. Бұл ретте ЭЫДҰ елдерінде оның үлесі орта есеппен 18 пайызға тең, ал жекелеген мемлекеттерде одан да жоғары, яғни 26 пайызға дейін. Дәл осы орта бизнесті, әсіресе өңдеу өнеркәсібіндегі кәсіпкерлікті қолдау үшін елімізде ешқандай ерекше жағдай жасалмаған. Керісінше, қазіргі нормативті ортада, оларға, тіпті кеңейген кезде де, формальді түрде шағын бизнес болып қалу тиімдірек. Үкіметке және «Атамекен» палатасына осы мәселе бойынша ұсыныс енгізіп, нақты іске көшуді тапсырамын, - деді Тоқаев. Мемлекет басшысының сөзінше, салық шаралары, тексеруші органдардың тарапынан жүргізілетін тексерулерге белгілі бір иммунитет қалыптастыру, сондай-ақ мамандандырылған қолдау құралдары мен мемлекеттік тапсырыстарға қол жеткізу осы ынталандыру шараларының қатарына кіруге тиіс. Жолдауда заңнамаға шағын кәсіпкерлік субъектілерін ірілендіруге ынталандыратын өзгерістер енгізуді тапсырдым. Салық шаралары, тексеруші органдардың тарапынан жүргізілетін тексерулерге белгілі бір иммунитет қалыптастыру, сондай-ақ мамандандырылған қолдау құралдары мен мемлекеттік тапсырыстарға қол жеткізу осы ынталандыру шараларының қатарына кіруге тиіс. Мысалы, мемлекеттік қаржылық қолдаудың ерекше шараларын ұсыну, сондай-ақ стандартты салық режимінде жұмыс істейтін бизнес үшін мемлекеттік тендерлерге жеңілдікпен қол жеткізу мәселелерін пысықтау керек, - деді ол. Қасым-Жомарт Тоқаев елімізде қандай да бір қиындықтарға қарамастан, мемлекеттің қолдауынсыз табысты дамып, экспорттық нарықтарды игеріп жатқан бірнеше жүз ғана орта кәсіпорын бар екенін айтты. Бұл ретте, менің білуімше, олардың көбі тексеруші органдардың қудалауынан қорқып, осы уақытқа дейін мемлекеттік көмектен бас тартты. Бұл жерде арнайы тәсіл керек. Егер бизнес өз міндеттемелерін орындап жатса және көздеген мақсаттарына қол жеткізсе, онда бірде-бір тексеруші жобаны іске асыру кезеңінде де, одан кейін де оған кедергі келтірмеуге тиіс, - деді Тоқаев. Сондай-ақ Президент кейде бизнесті кәсіпкерлікпен айналысу үшін емес, мемлекеттік қолдауға ие болу мақсатында құратын жағдайлар кездесетінін атап өтті. Сонымен қатар келесі жайтқа айрықша назар аудару керек. Кейде бизнесті кәсіпкерлікпен айналысу үшін емес, мемлекеттік қолдауға ие болу мақсатында құратын жағдайлар кездеседі. Нәтижесінде мемлекеттік қолдау шараларының экономикалық қайтарымы жұмсалған бюджет қаржысының көлеміне сай келмейді. 2015-2021 жылдары бизнесті мемлекеттік қолдау көлемі (7 трлн теңге) қолдауға ие б ba

​​🟩 Қазақстандағы шағын және орта кәсіпкерліктің жағдайы ✅ Шағын және орта кәсіпкерлік (ШОК) Қазақстан экономикасында маңызды рөл атқарып, жұмыспен қамту, өндіріс және өңірлердің экономикалық дамуына елеулі әсер етеді. Осы мақалада Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы жариялаған 2024 жылдың 1 сәуіріне арналған деректер негізінде ШОК-тың негізгі көрсеткіштері мен даму динамикасы ұсынылады.   🟢 Негізгі көрсеткіштер ▪️ 2024 жылдың 1 сәуіріндегі жағдай бойынша Қазақстанда 2 187,2 мың ШОК субъектілері тіркелген, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,7% -ға көп. Олардың ішінде 2 017,4 мың субъектілер белсенді болып табылады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 4% -ға көп. ШОК-та жұмыспен қамтылғандардың саны 4 239 мың адамды құрады, бұл 2,1% -ға өскенін көрсетеді. 2024 жылдың бірінші тоқсанында ШОК субъектілері өндірген өнім көлемі 16 761,4 млрд теңгені құрап, 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 22% -ға артты.   🟢 Ұйымдастырушылық-құқықтық нысандар бойынша ШОК ▪️ ШОК субъектілерінің ең көп саны жеке кәсіпкерлерге (68,6%), одан кейін шағын кәсіпкерліктің заңды тұлғаларына (18,3%) және шаруа немесе фермер қожалықтарына (13%) тиесілі. Орта кәсіпкерліктің заңды тұлғалары тіркелген субъектілердің жалпы санының тек 0,1% -ын құрайды. ✔️ Жеке кәсіпкерлер тіркелген субъектілер саны бойынша (1,5 млн.) ғана емес, белсенді субъектілер саны бойынша да (1,4 млн.) көш бастап тұр. Сонымен қатар, жұмыспен қамтылғандардың ең көп саны шағын кәсіпорындарда (1,7 млн. адам), ал жеке кәсіпкерлерде – 1,8 млн. адам.   🟢 Ел экономикасына ШОК үлесі ▪️ 2024 жылдың қаңтар-наурыз айларында ШОК үлесі ЖІӨ-де 37,7% -ды құрады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1 п.т. артық. Өңірлер арасында ЖІӨ-ге ең үлкен үлесті Алматы (55,2%) және Астана (78,3%) қалалары қосты.   🟢 Өңірлік динамика ▪️ Белсенді ШОК субъектілерінің ең үлкен үлесі Түркістан (97,9%), Ұлытау (95,3%) және Қостанай (95,2%) облыстарында байқалады. Сонымен қатар, ең төменгі үлес Алматыда (89,6%) тіркелген. 🟢 Экономикалық қызмет түрлері ▪️ ШОК субъектілерінің ең көп саны көтерме және бөлшек сауда, автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу саласында тіркелген (781 086 бірлік), сондай-ақ ауыл, орман және балық шаруашылығында (312 297 бірлік). Өнім шығаруға да өңдеу өнеркәсібі мен құрылыс кәсіпорындары елеулі үлес қосады.   🟢 Қорытынды ▪️ Шағын және орта кәсіпкерлік Қазақстан экономикасының маңызды сегменті болып қала береді, тұрақты өсуді және елдің экономикалық дамуына елеулі әсер етуді көрсетеді. Тіркелген және белсенді ШОК субъектілерінің санының өсуі, жұмыспен қамтылғандардың санын ұлғайту және өнім көлемінің ұлғаюы осы сектордың одан әрі дамуына оң үрдістер мен әлеуеттің бар екенін көрсетеді. ✔️ ШОК экономикадағы позициясын одан әрі нығайту үшін кәсіпкерлерді әртүрлі мемлекеттік бағдарламалар арқылы қолдауды жалғастыру, бизнес жүргізу жағдайларын жақсарту және экономиканың әртүрлі салаларында инновацияларды ынталандыру қажет. #IndusrtyAndMarketPolicies