Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абайдың өмірбаяны. Абай бала кезінде ширак, пысық болмағанымен, елдегі шешен, ақын, ертегішілер әңгімесін...

ХІХ ғасырдың басынан бастап XVIII 30-40 жж. Ресей империясының құрамына ене бастап Қазақ жерін патша өкіметі игере бастады. Осы игеру жолында Ресей империясының патша өкіметі болып қалуы мүмкін наразылықты ескерді ма жоқ Қазақ хандығының үш жүзге бөлінуі яки бірігуі қаупі себеп болды ма? Ол жағын айту қиын. ХІХ ғасырдың 20 жылдарынан бастап Ресей империясының Қазақ даласындағы өңірлік басқару ерекшелігіне сүйенген реформалар жүргізілді. Өзгерістерді бірыңғай болмағандығынан болар локалдық наразылықтар ғана болды...