Не себепті түркі халықтары Жетісуға қоныс аударған Ортағасырлық қидандарды "қарақытайлар" деп атады?
907 жылы Орталық Азияда - Ляо империясын құрып (Ляо - қытайша темір деген мағына береді) Қытай, Корея елдерінің тарихына елеулі түрде әсер еткен қидандар тайпасының мемлекеті чжурчжендердің, Сун, найман-керейт мемлекеттерінің біріккен күшімен 1125 жылы талқандалған бойда, батысқа қарай бассауғалап Жетісуға қоныстанған болатын. Бұл жерде өздерінің Си Ляо (Батыс Темір 1128-1213 жж.) империясы аталған мемлекетін құрып, қидандар мемлекетін қайта қалпына келтіріп, Орталық Азия халықтары тарихында "Қарақытай" атымен енді...
X ғасыр - XIII ғасырдың басындағы Қазақстан аумағындағы саяси процестер.
Х-ХІІІ ғғ. Қазақстан аумағындағы саяси процестер қатарына - 1. Қарлұқ қағанатының құлап, Қарахан мемлекеті болып қайта құрылуын жатқызуға болады. 2. Бытыраңқы Қыпшақ конфедеративтік мемлекетінің құрылуын жатқызуға болады. 3. Қидан тайпаларының Жетісу жеріндегі билікті басып алып, Батыс Ляо немесе Қарақытай мемлекетін құруын айтуға болады. 4. Шыңғыс бастаған моңғолдар шапқыншылығына тап болған меркіттер мен найман тайпаларының Қазақстан аумағына қашуы. 5. Хорезм шах мемлекеті мен Моңғол империясының Қазақстан аумағы үшін таласқа түсуі...