2013 елның җәендә Кыргызстаннан килгән көтүче малай кырда туфрак тотты, аны кыздырды һәм ашады. Берничә атна узгач, ул үзен кабак белән каплады һәм йөткерә башлады, аннары авылыннан тагын берничә кеше шундый ук зарлану белән больницага мөрәҗәгать иттеләр. Хакимият тиз арада сигнализация яңгыратты һәм энергияле чаралар авыруның таралуына юл куймады. Нәкъ шул бубон чумасы, XIV гасыр урталарында Европаның яртысы газап чиккән. Күрәсең, ничектер эпидемия ничектер алты ярым гасыр элек башланган. Ул Гоби чүленең каядыр башланды, аннары Монголлар саклаган Олы Ефәк буйлап ерак көнбатышка барып җитте...

Акыллы хатын – хәзинә (Татар мәкаләсе) Алтын Урда чорында хатын-кызларны хөрмәт иткәннәр, бу турында куп кенә гарәп-фарсы, латин чыганаклар сөйлиләр. Мәсәлән, Алтын-Урдада хатын-кызларның тормышы турында күренекле сәяхәтче Ибн Баттута язган. Ул XIV гасыр башында Алтын Урда белән идарә иткән Үзбәк хан ставкасына килә һәм андагы тормыш турында якыннан таныша. Хатын-кызларның ирекле булуы, битләрен капламауларын, матур киенә белүен ассызыклый ул. Шулай ук Ибн Баттута Узбәк ханның хатыннарында һәм кызы йортында кунак булуы турында сөйли һәм аларга хан һәм әмирләр тарафыннан ихтирам күрсәтүен яза...