Արևախաչ

15.12.1952 Աիդա Սերգեյի Սերոբյան Գնդապետ:Ազատամարտիկ, բուժքույր: Ծնվել է Վրաստանի Մախարաձե քաղաքում: 1992–1994թթ եղել է Հաթերքի ջոկատի, «Արցախ» փրկարարական ծառայության, Մարտակերտի և Շուշիի ՊՇ-ների,1994թ` ՀՀ ԱԱԾ հատուկ մարտական ստորաբաժնի բուժքույր: Կամավոր մեկնել է ԼՂՀ 1992թ, մասնակցել Մարտակերտի,Աղդամի, Շուշիի,Քելբաջարի,Ֆիզուլիի, Կուբաթլուի,Զանգելանի, Ջաբրայիլի շրջանների,իսկ «Արծիվ-1» մահապարտների կազմում` Չլդրան-Կիչան ու Վաղուհաս գյուղերի ազատագրական և ինքնապաշտպանական մարտերին: Պարգևատրվել է ՀՀ և ԼՂՀ «Մարտական ծառայության համար» մեդալներով, արիության մեդալ։ Аида Сергейовна Серобян Полковник,медсестра. Родилась в Махарадзе,Грузия. В 1992г.добровольно отправилась в НКР, участвовала в освобождении Мартакертского, Агдамского, Шушинского, Кельбаджарского, Физулинского, Кубатлинского, Зангеланского, Джебраильского районов, а также в составе отряда «Арцив-1» в освобождение сел Члдран-Кичан и Вагухас. Награждена медалями РА и НКР «За боевую службу», медалью за отвагу. Արևախաչ

14.12.1964 Արթուր Յուրիի Հարությունյան Ծնվել է Արցախի Ասկերան քաղաքում: 1990–1991թթ.` Ստեփանակերտի ինքնապաշտպանական ջոկատների ազատամարտիկ, ապա Ասկերանի շրջանի քաղաքացիական պաշտպանության շտաբի պետ:1991–1992թթ.` Ասկերանի վաշտի, 1992–1995թթ.` ՊԲ 33րդ ուսումնական գնդի հրամանատար:1995թ.` ուսումնական գնդի,1997–1998թթ.` Ասկերանի ՊՇ հրամանատարների տեղակալ:1998թ.` 6րդ ՊՇ, 2000–2002թթ.` առանձին հետախուզական զորամասի, 2002թ.-ից` 7րդ ՊՇ հրամանատար:Պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 1ին և 2րդ աստիճանի շքանշաններով։ Артур Юрьевич Арутюнян Родился в Аскеране Арцахской области. 1990-1991 борец за свободу отрядов самообороны Степанакерта, затем начальник штаба гражданской обороны Аскеранского района. 1991-1992 командир Аскеранской роты,1992-1995 командир 33-го учебного полка ВС.1997-1998гг заместитель командира Аскеранской линии обороны. 1998-2000гг 6-я линия обороны,2000-2002гг командир отдельной разведывательной воинской части,с 2002г. командир 7-й линии обороны.Награжден орденом «Боевые кресты» НКР I и II степени. Արևախաչ

Գարեգին Նժդեհ - Դժբախդ Ձեռագիր տարբերակ Гарегин Нжде - Несчастный Рукописная версия Արևախաչ

12.12.1965 Բորիս Արկադիի Դավիդով Ծնվել է Արցախի Հադրութ քաղաքում: 1991-1992թթ Հադրութի ինքնապաշտպանական ջոկատի ազատամարտիկ: 1992-1994թթ Հադրութի գումարտակի դասակի հրամանատար, ապա N զորամասի շտաբի պետի տեղակալ:Մասնակցել է Հադրութի շրջանի գյուղերի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին, Ֆիզուլիում, Ջաբրայիլում, Կուբաթլիում, Հորադիզում, Ժդանովում տեղակայված կրակակետերի ոչնչացմանը: Борис Аркадиевич Давыдов Родился в городе Гадрут Арцаха. 1991-1992гг борец за свободу Гадрутского отряда самообороны. 1992-1994 годы командир взвода Гадрутского батальона, затем заместитель начальника штаба воинской части N. Участвовал в самообороно-освободительных боях сел Гадрутского района, в уничтожении огневых точек, расположенных в Физули, Джебраиле, Кубатлы, Горадиз, Жданов. Արևախաչ

10.12.1955 Արմենակ Մանասերի Արմենակյան 1988թ կազմավորել է «Նորք-Մարաշ» կամավորական ջոկատը, եղել «Մեծն Տիգրան» աշխարհազորային գնդի հրամանատարը: 1988–1994թթ մասնակցել է ՀՀ Արարատի, Վայքի, Նոյեմբերյանի, Իջևանի, Եղեգնաձորի, Գորիսի, Սիսիանի, Կապանի, Մեղրիի, Ճամբարակի, Վարդենիսի և ԼՂՀ Շահումյանի, Մարտակերտի, Աղդամի, Լաչինի, Ասկերանի, Մարտունիի և Բերդաձորի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Պարգևատրվել է ՀՀ 1-ին աստիճանի «Մարտական խաչ» շքանշանով, «Արիություն» մեդալով, «Մարշալ Բաղրամյան-100» հուշամեդալով։ Զոհվել է ՀՀ ԱԺ դահլիճում 1999թ. հոկտեմբերի 27-ին կատարված ոճրագործության ժամանակ: Арменак Манасерович Арменакян В 1988г сформировал добровольческий отряд «Норк-Мараш», был командиром полка ополчения «Великий Тигран». В 1988-1994гг участвовал в самообороно-освободительных боях Шаумяна, Мартакерта, Агдама, Лачина, Аскерана, Мартуни и Бердадзора. Награжден орденом «Боевой крест» 1-й степени РА, медалью «Аритюн», медалью «Маршал Баграмян-100». Умер в зале НС РА в 1999г 27 октября, во время захвата НС Արևախաչ

06.12.1994 Գրիգոր Վահրամի Ստեփանյան Ավագ հետախույզ-լեյտենանտ։ Ծնվել է Հայաստանի՝ Արմավիրի մարզի, Արմավիր քաղաքում։ 2016թ ծառայության է անցել «Սև Հովազ» ջոկատում։ Եղել է վաշտի հրամանատար։ 44-օրա պատերազմում իր վաշտով հենց առաջին օրը մեկնել է Քարվաճառի առաջնագիծ։ Սեպտեմբերի 28-ին վերադարձրել է գրավված դիրքերն ու նահատակվել քաջի մահով։ Պարգևատրվել է «Արիության համար» և «Մարտական ծառայություն» մեդալներով։ Григор Ваграмович Степанян Старший разведчик-лейтенант. Родился в городе Армавире Армавирской области, Армения. В 2016 году поступил на службу в отряд «Сев Ховаз». Он был командиром роты. В первый же день 44-дневной войны он со своей ротой отправился на передовую Карвачара. 28 сентября он возвратил занятые позиции и принял мученическую смерть. Награжден медалями «За отвагу» и «Боевая служба». Արևախաչ

05.12.1988 Մանվել Արծրունու Կարապետյան Արցախի Հանրապետության ՊԲ փոխգնդապետ։ Ծնվել է Շիրակի մարզի Զույգաղբյուր գյուղում։ 2009թ-ից ծառայել է Մատաղիսի զորամասում, մասնակցել ապրիլյան քառօրյաին։ 44-օրյա պատերազմին ոչ միայն ղեկավարել , այլ նաև անձամբ է մասնակցել մարտերին, կորդինացրել է հրետանու կրակը պատճառելով թշնամուն ահռելի կորուստներ։ Հարևան գումարտակի հրամանատարի ծանր վիրաորվելուց հետո կառավարել նաև այդ պաշտպանության գոտին։ Զոհվում է սեպտեմբերի 28-ին Թալիշում դիպոկահարի կրակոցից։ Հետմահու պարգևատվել «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի շքանշանով։ Манвел Арцрунович Карапетян Подполковник Вооружённых Сил Республики Арцах. Он родился в селе Зуйгахбюр Ширакской области. С 2009 года служил в воинской части Матагис, участвовал в апрельской четырехдной войне. 44-дневной войне он не только руководил, но и лично участвовал в боях, координировал артиллерийский огонь, нанося противнику огромные потери. Был убит выстрелом снайпера 28 сентября в Талыше. Посмертно награжден «Боевым крестом» 1-й степени. Արևախաչ

3.12.1961 Մովսես Գևորգի Գորգիսյան Հայ քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս, Արցախյան շարժման առաջնորդներից մեկը։ Առաջինն էր, որ 1988 թ. մայիսի 28-ին Ազատության հրապարակում եռագույնն է ծածանել։ Ստեղծել է «Անկախության բանակ» ջոկատը որպես ապագա ազգային բանակի հիմք։ 1990 թ. զոհվել է Երասխի պաշտպանության ժամանակ։ 1996 թ. սեպտեմբերի 20-ին Հայաստանի նախագահ հրամանագրով արժանացել է Ազգային հերոսի կոչման։ Мовсес Геворгович Горгисян Армянский политик, общественный деятель, один из лидеров арцахского движения. Он был первым, кто в 1988 г. 28 мая развевал триколор Армении на площади Свободы. Он создал отряд «Армия независимости» как основу будущей национальной армии. В 1990 году погиб во время защиты Ерасха. В 1996 году 20 сентября указом президента Армении ему было присвоено звание Национального героя. Արևախաչ

03.12.1966 Մհեր Ժորայի Հովսեփյան Ծնվել է Արցախի Ասկերանի շրջանի Ավետարանոց գյուղում: 1984-1986թթ.՝ ծառայել է Աֆղանստանում տեղակայված ԽՍՀՄ զորախմբում:1989–1994-ին Ստեփանակերտի պարտիզանական ջոկատի և Ավետարանոցի վաշտի (դասակի հրամանատար) կազմերում մասնակցել է Ասկերանի, Մարտունիի, Մարտակերտի, Շուշիի, Ակնաի, Քարվաճառի, Ֆիզուլիի շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին:Հետմահու պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով: Мгер Жораевич Овсепян Родился в селе Аветараноц Аскеранского района Арцаха. В 1984-1986 годах служил в воинской части СССР, дислоцированной в Афганистане.В 1989-1994 годах участвовал в самообороно-освободительных боях Аскеранского, Мартунинского, Мартакертского, Шуши, Акнайского, Карвачарского и Физулинского районов. В составе Степанакертского партизанского отряда и взвода «Аветараноц» (командир взвода). Посмертно награжден орденом НКР «Боевой крест» 2-й степени. Արևախաչ

2.12.1897 Հովհաննես Խաչատուրի Բաղրամյան Խորհրդային Միության նշանավոր զորահրամանատար, Խորհրդային Միության մարշալ, ԽՍՀՄ պաշտպանության փոխնախարար։ Иван Христофорович (Оване́с Хачатурович) Баграмян, видный военачальник Советского Союза, Маршал Советского Союза, заместитель министра обороны СССР. Արևախաչ

01.12.1960 Գեղամ Գուրգենի Գասպարյան Ծնվել է ՀՀ Երևան քաղաքում: 1988-ի դեկտեմբերի 7-ի Սպիտակի երկրաշարժի ժամանակ շուրջ մեկ ամիս Գյումրիում մասնակցել է փրկարարական աշխատանքներին: 1994-ի ապրիլի 21-ին գրոհային ջոկատի 38 ազատամարտիկներով ընկել են շրջապատման մեջ, Գ. Գասպարյանը և 13 ազատամարտիկներ կրակը վերցրել են իրենց վրա, ապահովել մյուսների նահանջը` իրենք զոհվել: Գ. Գասպարյանը նաև ստեղծագործել է, գրել բանաստեղծություններ: Վերջին բանաստեղծությունը («Ձոն անմահության») գրել է Արցախ մեկնելուց առաջ: Հետմահու պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով և ՀՀ «Արիություն» մեդալով: Гегам Гургенович Гаспарян Родился в городе Ереван, РА. Во время Спитакского землетрясения 7 декабря 1988 года около месяца участвовал в спасательных операциях в Гюмри. 21 апреля 1994г. в окружение попали 38 борцов за свободу штурмового отряда Гаспарян и 13 борцов за свободу приняли огонь на себя, обеспечили отход остальных и погибли сами. Посмертно награжден орденом НКР «Боевой крест» 2-й степени и медалью «Мужество» РА. Արևախաչ

1.12.1827 Շուշիում հիմնադրվել է հայկական տպարան։ 1881թ. խորհրդային իշխանությունները հանձնվել են կովկասյան թաթարներին՝ որպես դպրոց։ В Шуши была основана армянская типография. 1881 г. советская власть сдала кавказскиим татарам как школу. Արևախաչ