KIRISH……………………………………………………………………………3

ASOSIY QISM

I-BOB. FE’LNING GRAMMATIK KATEGORIYALARI

1.1. Nisbat kategoriyasi……………………..….……………….……………….....6

1.2 Bo‘lishli va bo‘lishsizlik kategoriyasi…………………………………………9

II-BOB. FELLARGA XOS GRAMMATIK SHAKLLARNING USLUBIY XUSUSIYATLARI

2.1. Mayl kategoriyasi……………………………………………………….……13

2.2. Zamon kategoriyasi…………………………………………………………..18

2.3. Shaxs-son kategoriyasi.....................................................................................20

XULOSA………………………………………………………………………….24

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI…………………………..25

I-BOB. FE’LNING GRAMMATIK KATEGORIYALARI

1.1. Nisbat kategoriyasi

Hozirgi o‘zbek adabiy tilida fe’lga xos grammatik kategoriyalar quyidagilar1: [1]1) nisbat kategoriyasi; 2) bo‘lishli va bo‘lishsizlik kategoriyasi; 3) mayl kategoriyasi; 4) zamon kategoriyasi; 5) shaxs-son kategoriyasi.

Nisbat kategoriyasi.

Fe’ldan anglashilgan harakatning bajaruvchi va bajariladigan harakat o‘rtasidagi munosabatining ifodala-nishi fe’l nisbati deyiladi. Masalan: Sobir akasidan kelgan xatni Alisherga o‘qitdi gapida Sobir ega, Alisherga to‘ldiruvchidir. Ushbu gapda asosiy harakat bajaruvchi Alisher, ya’ni to‘ldiruvchi bo‘lib, Sobir, ya’ni ega harakat bajarilishida vosita bo‘lgan shaxs xolos. Jumladagi ikki bajaruvchi orasidagi harakat bajarish bilan bog‘liq ana shunday munosabat fe’lning nisbat shakli orqali ifodalanadi: o‘qi+t+di. Fe’l nisbati maxsus shakl yasovchi affikslar vositasida ifodalanadi

davomini olish +998941558183

1 минута

20 мая 2022