Каждую пятницу – один из праздничных и важных в исламе дней - «Миллиард.Татар» будет публиковать тафсир Корана на русском и татарском языке. Рубрика создана при поддержке Духовного управления мусульман Татарстана.
«Татарча тафсир»: история рукописных переводов Корана на татарский язык
«Татарча Коръән тәфсире»: перевод на татарский язык суры «Фатиха» и тридцатого джуза Корана
Татарча Коръән тәфсире: перевод суры Бакара на русский и татарский языки (1-95 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод суры Бакара на русский и татарский языки (95-190 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: «Расходуйте из [имущества], чем вас наделили, пока не настал день, когда не будет ни торговли, ни дружбы, ни заступничества»
«Әлү Гыймран» сүрәсе: «Ул – сиңа тиңсез бер Китапны [Коръәнне] иңдерүче»
«Әлү Гыймран» сүрәсе: «Расүлем! Бу Аллаһның сөендерә һәм кисәтә торган аятьләре ки, аларны Без сиңа хак белән укыйбыз»
Татарча Коръән тәфсире: перевод первой половины суры «Ниса» (1- 88 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод второй половины суры «Ниса» (88 – 176 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод первой половины суры «Аль-Маида» (1-60 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод второй половины суры «Аль-Маида» (61-120 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод первой половины суры «Аль-Ангам» (1-83 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод второй половины суры «Аль-Ангам» (84-165 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод первой половины суры «Аль-Аграф» (1-103 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод второй половины суры «Аль-Аграф» (103-206 аяты)
Татарча Коръән тәфсире: перевод суры «Аль-Анфаль» (1-75 аяты)
Не начинается с «бисмилля»
Сура «Ат-Тауба» - единственная сура, которая не начинается с именем Аллаха, то есть «бисмиЛля». Есть мнение, что это последняя полная ниспосланная сура Священного Корана. Особое внимание в её аятах уделяется установлению различных законов Шариата.
Согласно одному из хадисов, переданному Абу ад-Дарда (да будет доволен им Аллах), посланник Аллаха ﷺ сказал: «Кто по утрам и вечерам будет говорить по семь раз: «Достаточно мне Аллаха! Нет божества, кроме Него. На Него я уповаю, и Он — Господь великого Трона», — тому Аллаха будет достаточно для разрешения его проблем мира этого и мира иного».
Речь в хадисе идет о последнем 129-ом аяте суры «Ат-Тауба»: «Фа ин тауалляу фа куль хасбияЛлаху ля иляха илля хуа галяйхи тауаккяльту уа хуа раббу-ль-гарши ль-газым».
9. Сура ат-Тауба (Покаяние) – Мединская, 129 аятов.
1. Аллах и Его Посланник свободны от [любых] договоров, которые вы заключили с язычниками.
2. Так что [спокойно] путешествуйте по земле в течение четырех месяцев [и первый месяц из них – Шавваль, а после этого не будет для вас безопасности]. Но знайте, что вам [язычникам] не убежать от [наказания] Аллаха, и что Аллах унизит неверующих [в этом мире уничтожит, а в вечной жизни – накажет в Аду].
3. И объявят Аллах и Его Посланник в день великого хаджа людям о том, что Аллах и Его Посланник отрекаются от язычников. Если вы покаетесь [в неверии и уверуете], то это лучше для вас. Но если вы откажетесь [от веры], то знайте, что вам не избежать [наказания] Аллаха. И обрадуй же неверующих [вестью] о болезненном наказании [о казни и пленении в этой жизни и об Огне в жизни вечной].
4. За исключением тех, с которыми вы заключили союз, и они после этого ни в чем не нарушили его [ни одного из условий договора] и никому [из ваших врагов] не помогали против вас. Соблюдайте же договор с ними до [истечения] его срока. Поистине, Аллах любит богобоязненных [и соблюдающих договоры].
5. А когда закончатся запретные месяцы, то убивайте язычников [нарушивших договор] там, где вы их найдете [и в Запретной мечети, и вне ее]. Захватывайте их [в плен], осаждайте их [в их крепостях, чтобы они были вынуждены либо сражаться, либо принять Ислам] и устраивайте на них засады [на дорогах, которыми они ходят]. Но если они покаются [в неверии и примут Ислам] и станут совершать намаз и выплачивать закят, то оставьте их в покое, ведь Аллах – Прощающий, Милующий [покаявшихся].
6. А если кто-то из язычников попросит у тебя убежища [то есть защиты от убийства], то предоставь ему убежище [и защиту], чтобы он мог услышать Слово Аллаха [Куръан]. После доставь его в безопасное место, потому что они – люди невежественные [которые не знают религии Аллаха, поэтому надо дать им возможность познакомиться с ней].
7. Какой договор может быть у язычников с Аллахом и Его Посланником [когда они не верят в Аллаха и Его Посланника и постоянно нарушают договоры]?! Исключение – те, с кем вы заключили договор у мечети аль-Харам [то есть Худайбийский договор с язычниками]. Пока они соблюдают договор с вами, и вы соблюдайте договор с ними. Поистине, Аллах любит богобоязненных.
8. Какой там [договор может быть с язычниками]?! Если они победят вас, то не примут в расчет ни родственные связи, ни мирные договоры [они постараются нанести вам как можно больше вреда]. Они говорят вам слова, которые вам нравятся, но сердца их упорствуют [и в них – ненависть к вам]. И большая их часть – нечестивцы [вероломно нарушающие договоры].
9. Они продавали аяты Аллаха [Куръан] за ничтожную [мирскую] цену [не желая следовать истине из-за своих страстей] и сбивали других с Его пути [религии]. Как же плохи их поступки!
10. Они не берут в расчет с верующими ни родство, ни [мирный] договор. Они переходят все границы!
11. Но если они покаются и станут совершать намаз и выплачивать закят, то [будут] вашими братьями по религии. Мы разъясняем Наши аяты для людей разумных.
12. А если они нарушат клятвы [договоры] после заключения и станут нападать на вашу религию [ругать ее], то сражайтесь с предводителями неверия! Нет для них клятв! Может быть, тогда они прекратят [бороться с Исламом].
13. Разве вы не станете воевать с людьми, которые нарушили свои клятвы [расторгли договоры] и собрались изгнать Посланника [из Мекки, когда собрались для совета в Дар ан-Надва]? Они начали первыми [сражаться с вами, когда напали на Хуза‘а из рода Бакра, которые были вашими союзниками]. [Так что вас удерживает от сражения с ними?] Вы их боитесь? Бояться следует Аллаха, если вы верующие.
14. Сражайтесь с ними! Аллах накажет [убив] их вашими руками, унизит их [пленом и поражением] и даст вам победу над ними. Он излечит сердца верующих людей.
15. И [Аллах также] удалит злобу из их сердец. Аллах прощает, кого пожелает [когда они принимают Ислам, например, как Абу Суфьян]. И Он – Знающий, Мудрый.
16. Вы думали, что вас оставят [не подвергнув испытаниям]? Но Аллах знает тех из вас, кто [искренне] сражался и не брал себе в помощники никого, кроме Аллаха, Его Посланника и верующих. Поистине, Аллах – Сведущий обо всем, что вы делаете.
17. Не следует язычникам, которые открыто заявляют о своем неверии, посещать мечети Аллаха [или находиться в них]. Тщетны их [благие] дела! И они навечно останутся в Аду.
18. Посещать мечети Аллаха должны только те, кто верит в Аллаха и в Судный день, кто совершает намаз, выплачивает закят и не боится [никого], кроме Аллаха. Они обязательно будут наставлены [на истинный путь].
19. Разве поить паломников и ухаживать за мечетью аль-Харам – это равноценно [делам] тех, кто верит в Аллаха и в Судный день, и кто сражался на пути Аллаха?! Они не равны [по достоинству] перед Аллахом! И Аллах не наставляет [на верный путь] людей несправедливых [неверующих].
20. Верующие, которые переселились [из Мекки в Медину] и проявляли усердие на пути Аллаха своим имуществом и [рискуя] жизнью – они выше [степенью] пред Аллахом [чем другие]. И они обрели успех.
21. Их Господь обрадует их [вестью о] Своей милости, Своем довольстве и [райских] садах, где их ждет вечное блаженство.
22. Они останутся там навсегда, навечно. Поистине, у Аллаха – великая награда.
23. О верующие! Не берите своих отцов и братьев в помощники [не будьте близки с ними], если они предпочли вере неверие. И кто возьмет их себе в помощники, те – несправедливые.
24. Скажи [о Мухаммад]: «Если ваши отцы, сыновья, братья, супруги, родственники, приобретенное вами имущество, торговля, в которой вы боитесь понести убытки, и дома, которые вы обжили [и любите], – все это более любимо вами, чем Аллах, Его Посланник и борьба на Его пути, то ждите приказа Аллаха [это угроза в их адрес]. И Аллах не наставляет [на истинный] путь нечестивых людей».
25. Аллах помог вам во многих местах [вы победили в таких сражениях, как битва при Бадре, в борьбе с племенами Бану Курайза и ан-Надыр] и [вспомни о победе] в день Хунайна [долина между Меккой и Таифом, то есть ваше сражение с Хавазин в этот день, которое случилось в месяце Шавваль в восьмом году по хиджре], когда вы радовались своей многочисленности, которая ничего вам не дала. Земля стала для вас тесной, несмотря на ее простор [вы сильно испугались], а потом вы ушли [с поля боя почти все].
26. Потом Аллах низвел спокойствие [уверенность] Своему Посланнику и верующим [и они вернулись к Пророку и продолжили сражаться]. И Он ниспослал невидимое войско [из ангелов] и покарал неверующих [пленом или смертью]. Таково возмездие неверующим!
27. А затем Аллах простит тех, кого пожелает, ведь Аллах – Прощающий, Милующий [верующих].
28. О верующие! Поистине, язычники – нечисты [их убеждения мерзки]. Поэтому после этого года [девятого года по хиджре] пусть они не приближаются к мечети аль-Харам [не входят в нее]. Если вы боитесь бедности [из-за прекращения связей и торговли с ними], то [знайте, что] Аллах обогатит вас из Своей щедрости, если пожелает [и Он сделал это через победу над неверующими и выплату ими джизьи]. И, поистине, Аллах – Знающий, Мудрый.
29. Воюйте с теми из людей Писания, которые не верят ни в Аллаха, ни в Судный день, [пока они не примут Пророка, да благословит его Аллах и да приветствует], которые не считают запретным то, что запретили Аллах и Его Посланник [например, вино], которые не придерживаются истинной религии [Ислама], пока они [иудеи и христиане] не станут добровольно платить джизью, оставаясь униженными [и вынужденными подчиняться решениям Ислама].
30. [Некоторые] Иудеи сказали: «Узейр – сын Аллаха». Христиане сказали: «Помазанник [Иса] – сын Аллаха». Они говорят устами слова, похожие на слова неверующих прошлого. Да погубит их Аллах! Как же они обмануты [и далеки от истины]!
31. Они сделали себе господами – наряду с Аллахом – своих раввинов [иудейских ученых] и монахов [христианских аскетов – то есть подчинялись им в их решениях насчет дозволенного и запретного как богам], а также [обожествили] Помазанника [Ису], сына Марьям. А ведь им было велено [в Таурате и Инджиле] поклоняться только одному Богу, кроме которого никто не достоин поклонения! Он Пречист от всего, что они к нему приравнивают!
32. Они хотят погасить свет [закон и доводы] Аллаха своими устами [словами]. Однако Аллах не допустит этого и доведет до полноты Свой свет [даст раскрыться истинной вере до конца], даже если [это] и не нравится неверующим.
33. Он [Всевышний Аллах] – Тот, Кто отправил Своего Посланника [Мухаммада] с верным руководством и истинной религией, чтобы возвысить ее над прочими религиями, даже если [это] и не нравится язычникам.
34. О верующие! Поистине, многие из раввинов и монахов незаконно проедают имущество людей и сбивают [людей] с пути [религии] Аллаха. А тех, которые накапливают золото и серебро, и не тратят их на пути Аллаха – обрадуй [Мухаммад] болезненным наказанием.
35. В тот день [Судный день] они [накопленные ими сокровища] раскалятся в огне Ада, и ими будут клеймить [прижигать] их лбы, бока и спины. [Им скажут:] «Вот то, что вы копили для себя. Вкусите [воздаяние за] то, что вы собирали!»
36. Поистине, число месяцев у Аллаха [в году] – двенадцать. Так было записано в [Хранимой] Книге Аллаха в день, когда Он создал небеса и землю. Четыре [месяца] из них – запретные [Зуль-Каада, Зуль-хиджа, Мухаррам и Раджаб]. Это правильная религия, поэтому не будьте в них [в запретные месяцы] несправедливы к самим себе [греша]. Сражайтесь с язычниками – всеми вместе [во все месяцы], как они сражаются с вами всеми вместе. И знайте, что Аллах – с богобоязненными [Он помогает им и поддерживает их].
37. Перенос запретного месяца на другой [как делали в эпоху джахилии, когда, например, запретность Мухаррама, если в нем шли войны, переносилась на Сафар] лишь увеличивает неверие. От этого неверующие впадают в заблуждение. В один год они объявляют его [запретный месяц] дозволенным, а в другой год объявляют его запретным, чтобы уравнять количество [месяцев в общем], которые Аллах сделал запретными. Они дозволяют то, что запретил Аллах, и их дурные поступки кажутся им прекрасными. И Аллах не наставляет [на истинный путь] людей неверующих.
38. О верующие! Почему, когда вас призывают выйти в поход на пути Аллаха, вы стоите как вкопанные [и не идете на войну]? Неужели вы довольствуетесь земной жизнью [и ее наслаждениями] вместо вечной жизни? Но удовольствия земной жизни ничтожны в сравнении с вечной жизнью [в Раю и его наслаждениями].
39. Если вы не выйдете [на войну вместе с Посланником Аллаха, да благословит его Аллах и да приветствует], то Аллах обрушит на вас болезненное наказание и заменит вас другими людьми. Вы ничем не навредите Ему [Аллаху или Пророку]. И Аллах способен на все.
40. Если вы не поможете ему [Пророку], то ведь Аллах и ранее ему помогал [и сейчас поможет], когда неверующие выгнали его [вынудили покинуть Мекку]. Он был одним из двух в пещере. Он сказал своему спутнику [Абу Бакру, когда язычники уже были очень близко]: «Не печалься, ведь Аллах – с нами [и Он поможет нам]». И Аллах низвел на него [Пророка или Абу Бакра] спокойствие [и уверенность] и укрепил его невидимыми воинами [ангелами – как в пещере, так и на поле битвы]. Аллах принизил речь неверующих [призыв к язычеству], а Слово Аллаха выше всего. И Аллах – Достойный, Мудрый.
41. Выходите в поход, будь это для вас легким или тяжелым. Проявляйте усердие на пути Аллаха своим имуществом и [рискуя] жизнью. Так будет лучше для вас, если бы вы только знали [это, то не отказывались бы воевать].
42. Если бы в этом [в войне, к которой ты, Мухаммад, их призываешь] была бы близкая выгода [богатые трофеи] и близкая [легкая] дорога, то они последовали бы за тобой [ради трофеев]. Но путь показался им дальним [и опасным]. Они будут клясться Аллахом [говоря вам, когда вы вернетесь с войны]: «Если бы мы могли [выйти в поход], то обязательно пошли бы с вами». Они губят себя [своими ложными клятвами], и Аллах знает, что они лжецы.
43. Да простит тебя Аллах! Почему ты разрешил им [остаться дома и не участвовать в джихаде]? [Следовало немного подождать] Пока тебе не станет ясным, кто говорит правду [оправдываясь], а кто лжет.
44. [Ведь] Не спрашивают у тебя те, кто верит в Аллаха и в Судный день, разрешения жертвовать своим имуществом и [рисковать] жизнью. И Аллах знает богобоязненных.
45. У тебя просят разрешения остаться дома лишь те, кто не верит в Аллаха и в Судный день. Их сердца в сомнениях [относительно истинности исламской религии]. И они колеблются в своих сомнениях.
46. Если бы они хотели выйти в поход [вместе с тобой], то приготовились бы к нему [приготовили оружие, припасы и все необходимое]. Но Аллах не пожелал, чтобы они вышли в поход, и остановил их [так что их одолели лень и страх]. Им было сказано: «Сидите [дома] вместе с теми, кто сидит [больными, женщинами и детьми]».
47. Если бы они вышли в поход вместе с вами, то добавили бы вам только беспорядка [и суматохи]. Они носились бы среди вас [распространяя сплетни] и создавали бы смуту [сея между вами вражду]. Среди вас нашлись бы те, кто стал прислушиваться к ним [веря их словам]. И Аллах знает злодеев.
48. Они и раньше стремились [к тебе, чтобы] вызвать смуту [едва только ты пришел в Медину]. Они искажали перед тобой дела [то есть строили козни, чтобы навредить тебе и твоей религии], пока не пришла истина [победа] и не выявилось повеление [религия] Аллаха, хоть это и не нравилось им.
49. Среди них [тех, кто не пошел воевать] есть и такой, кто говорит: «Разреши мне [остаться дома] и не искушай меня!» Без сомнения, они уже впали в искушение [отказавшись воевать]. Поистине, Ад охватит неверующих [и им из него не спастись].
50. Если с тобой происходит хорошее [верующим достается победа и трофеи], это их печалит. Но если с тобой происходит плохое, они говорят: «Мы заранее позаботились о себе [решив не участвовать в сражении]». И они уходят радостные [от того, что с вами случилось плохое].
51. Скажи [им, о Мухаммад]: «Нас постигнет только то, что предписано нам Аллахом. Он – наш Покровитель [поддерживающий нас и дарующий победу]. И пусть лишь на Аллаха полагаются верующие».
52. Скажи [им также]: «Вы ждете, что нас постигнет что-то, кроме одного из двух благ [либо победы, либо мученической смерти]? Мы тоже ждем, накажет ли вас Аллах Сам [обрушив кару с небес] или накажет вас нашими руками [вы умрете от нашего оружия]. Ждите [этого вместе с нами], и мы вместе с вами подождем».
53. Скажи: «Будете ли вы расходовать [имущество на богоугодные дела] добровольно или по принуждению – от вас все равно не будет принято [то, что вы расходовали], потому что вы – люди нечестивые».
54. В том, что их пожертвования не приняты [Аллахом], виновато их неверие в Аллаха и Его Посланника. Они не совершают намаз, [а если и совершают] то лениво и делают пожертвования нехотя [считая это убытком для себя].
55. Пусть не восхищают тебя их имущество и дети [не считай, о Мухаммад, что это милость для них, тогда как на самом деле это испытание]. Аллах желает лишь подвергнуть их наказанию имуществом [толкая их на трудности ради его приобретения] и детьми в этом мире, чтобы они расстались со своими душами [умерли], будучи неверующими.
56. Они [лицемеры] клянутся Аллахом, что они – одни из вас [верующих]. Нет, они – не из вас. Они – люди трусливые.
57. Если бы они нашли убежище, пещеру или укрытие [где могли бы спрятаться], то они сразу бы бросились туда [убегая от вас].
58. И среди них есть те, кто осуждает тебя [о Мухаммад] из-за [распределения] милостыни. Если им дают что-то из нее, то они остаются довольны. А если не дают, то они сердятся.
59. И если бы они довольствовались тем, что дали им Аллах и Его Посланник, и сказали: «Достаточно нам Аллаха. Аллах даст нам [имущество] из Своей щедрости, а также Его Посланник [даст нам то, что нам положено]. Поистине, мы устремлены к Аллаху!»
60. [Обязательные] Пожертвования [именуемые закятом] передаются только бедным [у кого средств недостаточно] и нищим [это те, у кого нет средств на жизнь], тем, кто их собирает [а также распределяет и ведет учет закята], и тем, чьи сердца [и расположение] хотят завоевать, [для выкупа] рабов [работающих на свое освобождение – мукатаб], должникам, [для расходов] на пути Аллаха и путникам [у которых нет средств продолжить свой путь]. Так установил Аллах. И Аллах – Знающий, Мудрый.
61. И среди них [лицемеров] есть те, кто вредит Пророку [делами и словами] и говорит: «Он слушает всех [и не различает, где правда, а где ложь]». Ответь [им, о Мухаммад]: «Он слушает только то, в чем благо для вас. Он верит в Аллаха и доверяет верующим [прислушивается к их словам]. Он – милость для верующих из вас». А кто вредит Посланнику Аллаха, тем – болезненное наказание.
62. Они клянутся Аллахом, чтобы угодить вам. Но Аллах и Его Посланник более достойны того, чтобы им угождали [следовали за ними и возвеличивали их], если они верующие [то согласны с этим].
63. Разве они не знали, что проявляющему враждебность к Аллаху и Его Посланнику – огонь Ада, в котором он останется навечно? Это – великий позор!
64. Лицемеры опасаются, что им [верующим] будет ниспослана сура, которая раскроет все, что у них [лицемеров] в сердце. Скажи [о Мухаммад]: «Издевайтесь [это повеление со значением угрозы]! Аллах обязательно раскроет то, чего вы опасаетесь [то есть, выявит ваше лицемерие]».
Продолжение тафсира будет в следующих публикациях. Всего в суре «Ат-Тауба» 129 аятов.
9. Әт-Тәүбә сүрәсе – Мәдинә чоры, 129 аять.
1. Аллаһ һәм Аның расүле (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) сез] мөшрикләр белән төзегән килешүләрдән азат.
2. Җирдә дүрт ай [теләгәнегезчә иркенләп] сәяхәт итегез. Әмма белегез, [сезгә никадәр кичектерү бирсә дә] сез Аллаһны гаҗиз калдыра алмаячаксыз, һәм Аллаһ [дөньяда әсир иттерү, Ахирәттә исә газап бирү белән] кяферләрне рисвай итәчәк.
3. Иң бөек хаҗ көнендә [килешүне бозу карары] Аллаһтан һәм Аның расүленнән кешеләргә [ирешкән] игълан: Аллаһ – мөшрикләрдән ераклашучы, Аның расүле шулай ук. Әгәр [көферлектән һәм хыянәттән] тәүбә итсәгез, бу сезнең өчен яхшырак. Әмма әгәр [тәүбәдән] йөз чөерсәгез, белегез: сез Аллаһны [сезгә газап бирүдән] гаҗиз калдыра алмассыз. [Расүлем!] Кяфер булган кешеләрне [Ахирәттә җәһәннәмгә атылу кебек] тилмерткеч бер газап белән сөендер.
4. Әмма сезнең белән килешү төзегән, шуннан соң [килешү шартларыннан] берни дә бозмаган һәм [дошманнарыгыздан] сезгә каршы беркемгә дә ярдәм итмәгән мөшрикләргә бу кагылмый. [Билгеләнгән] Вакытына кадәр килешүне үтәгез [һәм аларны сүз бозучылар белән тиң тотмагыз]. Һичшиксез, Аллаһ [сүз бозудан сакланганны һәм сүзендә тормаганнарны бер аеручы] тәкъвалык ияләрен сөя.
5. [Сугыш] Харам [булган] айлар үткәч, [хәләл яки харам дип тормыйча] ул [сүзләрен бозучы] мөшрикләрне тапкан бер җирегездә үтерегез, аларны тотыгыз, [әсир итеп] бикләп куегыз [һәм Харам мәчетен таваф кылудан тыегыз] һәм алар өчен [йөргән урыннарында, кулга алу нияте белән] тозак [яшерен күзәтү һәм һөҗүм] оештырыгыз. Әгәр алар [көферлектән] тәүбә итсәләр, [фарыз] намаз укысалар һәм зәкят бирсәләр, аларның юлын ачыгыз [һәм әсирлектән азат итегез]. Һичшиксез, Аллаһ – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
6. Әгәр [үзләренә һөҗүм ясау әмер ителгән ул] мөшрикләрдән берсе, синнән сыену сораса, ул кеше Аллаһның сүзен ишеткәнчегә кадәр, аңа иминлек бир, шуннан [Ислам динен кабул итмәсә] аны имин калачак урынга урнаштыр. Бу [кешене сыендыру] – аларның белми торган [җаһил] бер кавем булганлыклары өчен [алар Аллаһ диненең хаклыгын таный алмыйлар, шул сәбәпле, хакны аңлата торган аятьләрне ишетү мөмкинлеге тапканчыга кадәр, аларга иминлек бирергә тиешсең].
7. Сез Харам мәчете янында үзләре белән килешү төзүчеләрдән тыш, [ышанычсыз һәм сүзләрендә тора белмәгән] мөшрикләрнең ничек Аллаһ һәм Аның расүле (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) белән килешүе була алсын? Алар [Харам мәчете янында килешү төзегән мөшрикләр] исә сезгә [вәгъдәләрендә торып] тугры булганда, сез дә аларга тугры калыгыз. Һичшиксез, Аллаһ [сүз бозудан сакланган] тәкъвалык ияләрен сөя.
8. Ничек [сез алар белән килешү-солых төзеп яшәргә уйлыйсыз]? Әгәр алар сезне җиңсәләр, сезгә карата ни туганлык [хакын], ни [килешүдә шарт итеп куелган] вәгъдәне үтәмәсләр. Авызлары [эченнән чыккан бу сүзләрен тотачаклары турында мөшрикләр тел] белән сезне ризалаштырырлар, әмма күңелләре [сүзләрендә торудан] читкә тайпылыр. Аларның күбесе [вәгъдәне бозудан бер дә тартынмаган ышанычсыз] фасикълар бит.
9. Болар – Аллаһның аятьләрен юк бәягә сатканнар һәм Аның юлыннан язганнар. Аларның кылган нәрсәләре нинди яман!
10. Алар [сезгә карата гына түгел] бернинди мөэмингә карата да ни туганлык [хакын], ни [килешүдә шарт итеп куелган] вәгъдәне үтәмиләр [һәм форсаты чыккан саен хыянәткә йөз тоталар]. Алар – [залимлектә һәм яманлыкта] чиктән чыгучылар.
11. Әмма әгәр алар [көферлектән ваз кичеп] тәүбә итсәләр, [фарыз] намаз укысалар һәм зәкят бирсәләр, алар – [нәселдәшлек ягыннан булмаса да] диндә сезнең кардәшләрегез. Без бу аятьләрне [мөшрикләр һәм зиммиләргә карата үтәлергә тиешле хөкемнәрне] белүче кавем өчен [тәфсилләп] аңлатабыз.
12. Әгәр алар килешүләреннән соң антларын бозалар һәм [ул килешүдәге хөкемнәрне гаепләп, кабахәтлек күрсәтү белән] динегезгә каршы килә башлыйлар икән, көферлек башлыклары белән сугышыгыз, чөнки алар өчен антлар [әһәмияте һәм вәгъдәгә тугры булу дигән нәрсә] юк. Бәлки, алар [бу ялгыштан] ваз кичәрләр.
13. Антларын бозган һәм Пәйгамбәрне [йортыннан] куарга ниятләп йөргән кавем белән сугышмаячаксызмы әллә? Сезгә каршы [сүз бозуны һәм сугышны] беренче булып алар башладылар. Алардан куркасызмы әллә? Әгәр сез [чын] мөэминнәр булсагыз, Аллаһтан гына куркырга тиешсез.
14. Алар белән сугышыгыз. Аллаһ сезнең кулларыгыз белән аларга [үлемне муафыйк күреп] газап бирер, аларны [әсир иттереп] хур итәр, аларга каршы сезгә ярдәм итәр һәм мөэминнәр җәмәгатенең күңелләренә [сөенеч салып] шифа бирер.
15. Һәм аларның [мөэмин] күңелләреннән [кяферләргә карата булган үч алу тойгысыннан килеп чыккан] ачуны юк итәр. Аллаһ теләгәненә тәүбә [һәм иман] насыйп итәр. Аллаһ – [һәрнәрсәне] Белүче, Хикмәт иясе.
16. [И, мөэминнәр!] Әллә Аллаһ арагыздан җиһад кылучыларны һәм Аллаһтан, Аның расүленнән (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) һәм мөэминнәрдән башка бер сердәш алмаган [тугры] кешеләрне аермый торып, сез әле дә [җиһад әмереннән азат] калдырылачаксыз дип уйладыгызмы [кяферләргә каршы сугышырга теләмисезме]? Аллаһ сезнең ни кылганнарыгыздан [һәм ниятләрегездән] хәбәрдар.
17. Үз-үзләренең кяферлекләренә шаһитлык кылган хәлдә, мөшрикләргә [күңелләрендә әле дә потларның уртаклыгына ышану саклап] Аллаһның мәчетләрен салулары тиеш түгел. Аларның [кяфер вакытта кылган кунакны зурлау, хаҗиларга су бирү һәм авыр хәлдә калучыларга ярдәм итү кебек игелекле] гамәлләре бушка китәчәк. [Ширек гөнаһы зур булу сәбәпле] Алар мәңге утта калачаклар.
18. Аллаһның мәчетләрен Аллаһка һәм Ахирәт көненә инанган, [фарыз] намазын укыган, зәкятен биргән һәм Аллаһтан башка һичкемнән курыкмаган кешеләр генә салыр. Аларның [мәчетләрне һәрьяклап төзекләндергән мөселманнарның] һидаятькә ирешүчеләрдән [һәм җәннәткә керүчеләрдән] булулары бик ихтимал.
19. [Мөшрикләр!] Әллә сез хаҗиларга су бирүне һәм Харам мәчетен карауны Аллаһка һәм Ахирәт көненә ышанган һәм Аллаһ юлында [булган бар көчләрен сарыф итеп] җиһад кылган кебек [файдалы бернәрсә дип] саныйсызмы? Болар Аллаһ хозурында тиң түгелләр. Аллаһ [иң зур ширеккә баткан] залимнәр кавеменә [туры юлны күрсәтсә дә, үзләре ул юлга керүне теләми торып, аларга] һидаять бирмәс.
20. Иман китергәннәр, һиҗрәт кылганнар һәм маллары вә җаннары белән Аллаһ юлында җиһад кылганнар – [бу сыйфатлары булмаган кешеләр белән чагыштырганда] Аллаһ хозурында бер дәрәҗә өстен. Әнә шулар – [Аллаһ катындагы савапларын алып] уңышка ирешүчеләр.
21. Раббылары аларны киң рәхмәте, ризалыгы һәм мәңгелек нигъмәтле җәннәтләр белән сөендерә.
22. Алар анда мәңге калачак. Һичшиксез, [дөнья нигъмәтләренә караганда күпкә артык һәм кылынган гамәлләр белән чагыштырганда күпкә өстен] зур савап – Аллаһ хозурында.
23. И, иман китерүчеләр! Әгәр көферлекне иманнан ныграк яратсалар, аталарыгызны һәм кардәшләрегезне дуслар итмәгез. Арагыздан кемнәр аларны дус итсә [алар белән бергә булуны җиһад һәм һиҗрәттән өстен күрсә], шулар – золым кылучылар.
24. [Расүлем! Һиҗрәт кылмаска сылтау итеп: «Без һиҗрәт кылсак, өйләребез җимерелер, сәүдәбез торгынлыкка төшәр һәм туганлык җепләребез өзелер», – дигәннәргә] Әйт: «Әгәр сезнең аталарыгыз, улларыгыз, кардәшләрегез, хатыннарыгыз, гаиләләрегез, кәсеп иткән малларыгыз, торгынлыкка төшүеннән курыккан сәүдәгез һәм күңелегезгә якын торакларыгыз сезгә Аллаһтан, Аның расүленнән [һиҗрәт] һәм Аның юлында җиһад кылудан сөеклерәк икән, Аллаһ [дөньяда да, Ахирәттә дә сезнең белән бәйле газап] әмерен китергәнне көтегез. Аллаһ [дошманнары белән дус булып, әмереннән чыккан] фасикълар кавемен [ике җиһанда да морадларына ирештерми һәм туры юлны табарга] һидаять итми».
25. Һичшиксез, Аллаһ бик күп [сугыш урыны булган] җирләрдә һәм Хүнәйн көнендә сезгә ярдәм иткән иде, [ул вакытта] күплегегез үзегезгә соклану биргән иде, әмма [Аллаһ ярдәмен алгач] бу [өерегез дошманга каршы торырлык] һичбер нәрсә белән сезгә файда китермәгән иде, һәм [моның кадәр] киңлегенә карамастан, җир [йөзе] сезгә тар булып тоелган иде. Шуннан соң сез [тар-мар ителеп, дошманнан] артыгызга борылдыгыз.
26. Шуннан соң Аллаһ Расүленә дә, мөэминнәргә дә тынычлыгын иңдерде, сез күрмәгән [фәрештә] гаскәрләр иңдерде һәм кяфер булган кешеләрне [үтерелү һәм әсир ителү кебек авыр җәзалар белән] җәзаландырды. Кяферләнең җәзасы әнә шундый.
27. Шуннан Аллаһ моңардан соң Үзе теләгән [кяфер] кешеләргә тәүбә [һәм иманга ирешү уңышы] насыйп итәр. Аллаһ бит – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
28. И, иман китерүчеләр! Мөшрикләр – бер нәҗеслек. Быелдан соң алар Харам мәчетенә якын килмәсеннәр. Әгәр [аларны бу эштән тыйганыгыз өчен сәүдәләрегез бозылып] бер фәкыйрьлектән курыксагыз, Аллаһ, теләсә, [күзгә күренгән бернинди сәбәп кылмасагыз да] Үз рәхмәтеннән сезне баетыр. Һичшиксез, Аллаһ – [һәрнәрсәне] Белүче, Хикмәт иясе.
29. Кимсетелгән [һәм түбәнсетелгән] хәлдә үз куллары белән җизья түләгәнчегә кадәр ни Аллаһка, ни Ахирәт көненә ышанмаган, Аллаһ һәм Аның расүле (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) харам иткән нәрсәләрне харам дип санамаган, хак динне дин буларак кабул итмәгән [изге] Китап бирелгәннәр белән сугышыгыз.
30. Яһүдиләр [Гозәер [галәйһиссәлам], йөз ел үле калганнан соң терелтелеп, югалган Тәүратны яздырды. Соңыннан Тәүрат табылгач, аның яздырганына хәрефкә-хәреф туры килгәнен күреп алар]: «Гозәер – Аллаһның улы», – диде. Насаралар исә [Гайсәнең [галәйһиссәлам] атасыз яралтылу һәм гадәттән тыш могҗизаларын күреп]: «Мәсих – Аллаһның улы», – диде. Аларның бу [бернинди дәлилгә таянмыйча, фәкать] авызлары белән сөйләгәннәре элекке кяфер булган [аталарының һәм, шулай ук, фәрештәләргә Аллаһның кызлары, дигән мөшрик] кешеләрнең сүзенә охшый. Аллаһ аларны һәлак итсен! Алар никадәр тайпылганнар.
31. Алар [яһүди һәм насаралар] Аллаһны калдырып, руханиларын һәм монахларны [Аллаһның хәләлләрен харам, харамнарын хәләл итүләренә итагать итеп], янә Мәрьям улы Мәсихне [Аллаһның улы дип танып, үзләренә] раббы иттеләр. Югыйсә, аларга бит бер илаһка гына гыйбадәт кылырга әмер ителгән иде, Аннан башка [һич] илаһ юк. Ул – аларның ширек кушкан нәрсәләреннән пакь.
32. Алар Аллаһның [пәйгамбәр җибәреп, китап иңдерү белән кабызган] нурын авызлары [сөйләгән ширек һәм инкяр тулы сүзләре] белән сүндерергә телиләр. Ләкин Аллаһ моңа юл куймаячак һәм, кяферләр хуш күрмәсәләр дә, [тәүхидне күтәреп, Ислам динен куәтләү белән] нурын [таратуны камил дәрәҗәдә] тәмамлаячак.
33. Ул – кяферләр ошатмасалар да, Расүлен (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) һидаять [юлын күрсәткән Коръән] һәм, бөтен диннәрдән дә өстен итәр өчен, хак дин [булган Ислам] белән җибәрүче.
34. И, иман китерүчеләр! Һичшиксез, руханиларның һәм монахларның күбесе кешеләрнең малларын [ришвәт өчен фәтва алыштыру кебек] бозык [юллар] белән ашыйлар һәм [үзләренә ияргән җаһилләрне] Аллаһның юлыннан яздыралар. Алтын һәм көмеш җыйган һәм аларны Аллаһ юлында [зәкят биреп] сарыф итмәгән кешеләрне тилмерткеч бер газап белән «сөендер».
35. Бу [Аллаһ юлында сарыф ителмәгән маллары] җәһәннәм утында кыздырылган һәм шулар белән [зәкят бирмәүчеләрнең, фәкыйрьләрне күргән чакта чырайлары сытылучыларның] маңгайлары, [мохтаҗларның сорауларына читкә борылучыларның] янтыклары һәм аркалары тамгаланган Көнне: «Бу – үзегез өчен җыйган нәрсәләрегез, инде җыйган нәрсәләрегезне татыгыз!» [диеләчәк].
36. Һичшиксез, Аллаһ хозурында айларның саны Аллаһның күкләрне һәм җирне яралткан көндәге [катгый карарын белдергән] язуында [Ләүхелмәхфүздә] – унике. Шуларның дүртесе – харам [айлар]. Бу – [рәвешле елның унике ай булып, шуларның дүртесенең харам кылынуы турындагы хөкем Ибраһим һәм Исмәгыйльдән [галәйһимәссәлам] калган] хак дин. [Моннан соң бернинди айда да, бигрәк тә] Боларда [гөнаһ эшләү һәм гыйбадәтләрне кире кагу белән җаныгызны җәһәннәмгә атып] үз-үзегезгә золым итмәгез. Алар сезгә каршы барчасы ничек сугышкан кебек, сез дә [куркуга төшеп качмыйча һәм бер-берегезгә ярдәм кулы сузып] барчагыз мөшрикләр белән сугышыгыз һәм белегез, һичшиксез, Аллаһ – [ярдәме Аның әмерләрен тотып, харамнардан сакланган] тәкъвалык ияләре белән бергә.
37. [Мөшрикләр тарафыннан уйлап чыгарылган һәм харам айларның харамлыгын башка бер айга] Күчерү – көферлекне арттыру гына ки, ул кяфер булган кешеләр аның белән [тагын да ныграк] адашалар. Аллаһ харам кылганның санын гына туры китерү өчен, алар [харамлыкны башка бер айга күчереп] бер елны хәләл саныйлар, бер елны исә [Аллаһ хозурындагы харамлыгын саклап] харам саныйлар. Алар Аллаһ харам кылганнарны [үзләренә кирәк чакта] хәләл итәләр һәм аларның начар гамәлләре үзләренә матур булып күренә. Аллаһ кяферләр кавеменә [туры юлны күрсәтсә дә, алар үзләре бу юлга керергә теләми торып, аларга] һидаять бирми.
38. И, иман китерүчеләр! Ни өчен сезгә: «Аллаһ юлында [җиһад өчен Тәбук сәфәренә] чыгыгыз!» – диелгәч, сез җиргә [сеңеп, аның тиз үтүчән матурлыкларына] авышып авырайдыгыз? Әллә сез Ахирәт [һәм аның мәңгелек нигъмәтләре] урынына [якын] дөнья тормышына риза булдыгызмы? Хәлбуки, дөнья тормышы – [ләззәтләре белән] байлыгы Ахирәт янында [һич чагыштырып булмаслык] бик аз нәрсә.
39. Әгәр [кяферләр белән әмер ителгән сугышка] чыкмасагыз, Ул сезне тилмерткеч бер газап белән җәзалар һәм сездән [соң] башка бер кавемне урыныгызга китерер. Сез исә һични белән дә Аңа зарар итә алмассыз. Аллаһ – һәрнәрсәгә Кодрәтле бит.
40. Әгәр сез аңа [пәйгамбәргә] ярдәм итмәсәгез, [бу аңа бернинди дә зыян салмас, чөнки] Аллаһ аңа кяферләр аны [Мәккәдән] куып чыгарган чагында ярдәм итте. Менә алар икәү [Сәүр тавындагы] мәгарәдә иделәр. Шулчак ул [аның өчен хәвефләнгән] юлдашына: «Борчылма, Аллаһ [ярдәме һәм саклавы] бит безнең белән!» – дип әйтте, һәм Аллаһ аңа [рәхмәтен һәм] тынычлыгын иңдерде, сез күрмәгән [фәрештәләрдән торган] бер гаскәр белән аны ныгытты һәм кяферләрнең сүзен түбән итте. Аллаһның сүзе исә – [һәрвакыт] иң өстен. Аллаһ – Бөек [Җиңелмәс], Хикмәт иясе.
41. Җиңелме, авырмы, [Аллаһ юлында җиһадка чыгарлык мөмкинлеккә һәм куәткә ия булсагыз, авырулар һәм саулар, байлар һәм фәкыйрьләр, балалылар һәм баласызлар, яшьләр һәм өлкәннәр, көчлеләр һәм көчсезләр, кораллылар һәм коралсызлар буларак, җиһадка] чыгыгыз һәм малларыгыз вә җаннарыгыз белән Аллаһ юлында җиһад кылыгыз. Бу сезнең өчен хәерлерәк. Әгәр [хәернең кайдалыгын] белсәгез.
42. Әгәр [чакырылган нәрсәләре бик җиңел һәм] бик якын бер табыш һәм [якын белән ерак арасындагы] урта бер юл булса, алар сиңа иярерләр иде. Ләкин ара аларга ерак күренде. Алар [җиһадтан калучылар, Тәбук сугышыннан кайтуыгызга]: «Көч [һәм мөмкинлек] таба алсак, без дә сезнең белән бергә чыгар идек», – дип, Аллаһ белән ант итәчәкләр. Алар үз-үзләрен һәлак итәчәкләр. Аллаһ бит аларның ялганчы икәнлекләрен белә.
43. [Расүлем! Иң әүвәл шуны бел] Аллаһ сине гафу итсен! Ул [сүзләрендә] дөресен әйтүчеләр сиңа билгеле булмый торып һәм син [гозерләрендә] ялганчы булганнарны белми торып, ни өчен [җиһадка чыкмау сылтавы итеп, мөмкинлеге булмаганын санаган һәм Аллаһ белән ант итүне бу ялганнарына корал итүче була торып] аларга [җиһадка чыкмаска] рөхсәт бирдең?
44. Аллаһка һәм Ахирәт көненә [чынлап] инанган кешеләр маллары белән һәм җаннары белән җиһад кылыр өчен синнән рөхсәт сорамыйлар. [Киресенчә, һич икеләнүсез җиһадка ашыгалар]. Аллаһ – ул тәкъвалык ияләрен белүче.
45. Синнән Аллаһка һәм Ахирәт көненә инанмаган һәм күңелләре [иман мәсьәләсендә] шөбһәләнгән кешеләр генә [гозере булмый торып, җиһадка чыкмас өчен] рөхсәт сорый. Шул сәбәпле, алар шөбһәләре эчендә икеләнәләр.
46. Әгәр алар [җиһадка] чыгарга теләгән булсалар, аның өчен [юлчыга кирәк булган азык шикелле] кирәк-ярак әзерләр иде, ләкин Аллаһ аларның чыгуын теләмәде һәм [ялкаулыкка этәреп] аларны туктатты. [Аллаһы Тәгаләнең сынау хикмәтенә таянган рөхсәтенә нигезләнеп, шайтан тарафыннан аларга]: «Утырганнар [өйләрендә калган авырулар, балалар һәм хатыннар] белән сез дә утырыгыз», – дип әйтелде.
47. Әгәр алар да сезнең белән чыккан булсалар, бозыклыктан башка, сезгә берни дә арттырмаслар, [арагызда фикер каршылыклары чыгару белән] сезгә фетнә эзләп, [әләкләү һәм бер-берсенә җиткерү мәсьәләләрендә] арагызда ашыктырырлар иде. Арагызда аларга колак салучылар [дошманнарыгызга җиткерүчеләр] да бар. Аллаһ исә – ул залимнәрне белүче.
48. Алар моннан [Тәбук сугышыннан] элек тә [сәхабәнең таралуы һәм гаскәрнең тар-мар ителүе кебек] фетнә эзләгәннәр һәм сиңа [ничәмә-ничә хәйлә һәм тозак корып] эшләрне бозганнар иде. Алар һич яратмасалар да, [Аллаһ вәгъдә иткән] хак [булган ярдәм һәм җиңү] килде дә, Аллаһның әмере [дине һәм шәригате] өстен чыкты.
49. Алар [монафикълар] арасында шундыйлар да бар, ул: «Миңа [җиһадка чыкмаска] рөхсәт ит, мине [әмереңә каршы килергә мәҗбүр итеп, эшемнең бозылуына сәбәп булып һәм шушы эсседә юлга чыгып] фетнәгә төшермә!» – дип әйтә. Алар [мондый буш сылтаулар һәм ялган гозерләр белән рөхсәт сорарга җөрьәт итү белән фетнәдән качабыз дип] фетнәгә төштеләр түгелме соң инде? Һичшиксез, җәһәннәм кяферләрне камап алачак.
50. Сиңа [кайбер сугышларыңда җиңү һәм ганимәт кебек] бер яхшылык килсә, [сиңа карата булган көнләшү һәм дошманлыклары сәбәпле] бу аларны кайгыга сала. Әмма сиңа [җиңелү кебек] бер бәла килсә, [кылганнарына шатланып]: «Без алдан ук [бу һәлакәтнең булачагын белгәнебез өчен җиһадка чыкмыйча] эшебездә саклык күрдек», – дип әйтәләр һәм [синең башыңа килгәнгә сөенеп һәм үзләренең кыланышларына кәефләнеп] куаныша-куаныша борылып китәләр.
51. Әйт [Расүлем!]: «Безгә Аллаһның язганыннан [һәм тәкъдир кылган ярдәм һәм җиңү, я шәһитлек һәм мәңгелек нигъмәтләр кебек нәрсәләреннән] башка, асылда, берни килмәс. Ул – безнең Яклаучыбыз [Ярдәмчебез һәм Идарә итүчебез]. Мөэминнәр Аллаһка гына тәвәккәл итсен [һәм һәр мәсьәләдә Аңа гына таянып, бөтен эшләрен Аңа тапшырсыннар]».
52. Әйт [Расүлем!]: «Әллә сез безнең өчен ике күркәм эшнең [я җиңү, я шәһитлекнең] берсен көтәсезме? Без дә Аллаһның я Үз хозурыннан [арадашчысыз килгән], я безнең кулыбыз белән сезгә газап бирүен көтәбез. Көтегез! Һичшиксез, без дә сезнең белән көтәбез».
53. Әйт [Расүлем! Шул кешегә күрсәтер өчен генә ярдәм тәкъдим иткән монафикъларга]: «[Малларыгызны җиһад юлында] Үз ирегегез белән бирәсезме, мәҗбүр ителепме, [һәр ике хәлдә дә бу чыгымнарыгыз] сездән һич кабул булмаячак, чөнки сез [әмергә буйсынмаган] фасикъ бер кавем булдыгыз».
54. Сарыф иткән нәрсәләренең кабул булмавына аларның Аллаһны һәм Аның расүлен (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) инкяр итүләре, намазга ялкауланып кына килүләре, чыгымнарын [савап өмет итмичә һәм газаптан курыкмыйча] теләмичә генә тотулары комачаулый.
55. Аларның маллары да, балалары да сине сокландырмасын. Аллаһ болар сәбәпле, аларга дөнья тормышында газап бирергә һәм җаннары алар кяфер булган хәлдә чыксын, дип теләде.
56. Алар [монафикълар, дин мәсьәләсендә], чыннан да, сездән булганлыкларына ант итәләр. Хәлбуки, алар сездән түгелләр. Ләкин алар – [сез мөшрикләргә кылганны аларга да кылырсыз дип] курыккан кешеләр.
57. Әгәр [сездән котылырлык] бер сыеныр урын, яки мәгарәләр, яки [тау тишеге, өн кебек] кереп була торган урын тапсалар, алар [һичбер нәрсә туктата алмаган тискәре һәм ярсыган бер ат тизлеге белән] кызу-кызу йөгереп, аңа юнәлерләр иде.
58. Алар арасында садакалар [һәм зәкятнең таратылуы] хакында сине гаепләүчеләр бар. Аларга аннан ни дә булса бирелсә, алар канәгать калалар [һәм синең бу бүлүеңне ошаталар], әмма аларга аннан берни дә бирелмәсә, аларның ачулары килә.
59. Алар Аллаһ һәм Аның расүле (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) үзләренә биргән нәрсәгә риза булсалар һәм: «Аллаһ [рәхмәте белән безнең өчен аерган өлеш] безгә җитә, Аллаһ безгә фазылыннан [рәхмәтеннән] бирәчәк, һәм Расүле дә. Һичшиксез, без Аллаһка [Аның нигъмәтенә] омтылабыз», – дисәләр иде [үзләре өчен бик хәерле һәм файдалы булыр иде]!
60. Садакаларны [зәкятләр] бары тик [бернинди малы һәм кәсеп итү мөмкинлеге булмаган] фәкыйрьләргә, [берникадәр малы һәм кәсеп итү юлы булса да, бу гына җитәрлек булмаган] мескеннәргә, [бай булса да, зәкят җыю белән] вазифалыларга, күңелләре [Ислам диненә] тартылганнарга, [иреккә чыгарга теләгән] колларга, бурычлыларга, Аллаһ юлында [яу, хаҗ һәм гыйлем юлына чыккан мохтаҗларга] һәм [туган якларында бай булсалар да, ниндидер сәбәпләр аркасында мохтаҗ булып] юлда калганнарга бирү Аллаһ тарафыннан фарыз кылынды. Аллаһ – Белүче, Хикмәт иясе.
61. Алар [монафикълар] арасында: «Ул [пәйгамбәр һәркемгә ышана торган эчкерсез бер кеше һәм һәр сөйләгәнне тыңлаучы] – бер колак», – дип, Пәйгамбәрне (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) рәнҗетүчеләр дә бар. [Расүлем!] Әйт: «[Ул –] Сезнең өчен бер хәер колагы. Ул Аллаһка да ышана, мөэминнәргә дә ышана. Сезнең арагыздан иман [китерүен игълан] итүчеләр [тыштан күренгән бәяннарын кабул итү белән канәгатьләнеп, сер пәрдәләрен ачмаганы] өчен дә бер рәхмәт ул». Әмма Аллаһның Расүлен (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) ничек итеп булса да] рәнҗетүчеләргә – тилмерткеч газап!
62. [И, мөэминнәр!] Алар [монафикълар] сезгә ярар өчен Аллаһ белән ант итәләр [сез, эшнең эчке ягын белмәгәнегез өчен, аларның бу ялган антларына ышанып, алардан канәгать кала аласыз]. Әгәр алар [чын мәгънәсендә] иман китерүчеләр икән, Аллаһ һәм Аның расүленә (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) ярау [башкаларны канәгать һәм шат итүдән] да кирәклерәк.
63. Алар [монафикълар] кем дә кем Аллаһка һәм Аның расүленә (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) каршы торса, һичшиксез, аңа эчендә мәңге калачак җәһәннәм булганын белмәделәрме әллә? Бу – бик зур бер хурлык.
64. Монафикълар [Расүлуллаһның (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) дөреслегенә шиксез ышанмасалар да, аның дөрес була алуын гел уйлап йөриләр, шуңа күрә авызларыннан чыккан ширек һәм нифак сүзләренә карамастан] күңелләрендәгене аларга хәбәр иткән бер сүрә иңдерелүеннән куркалар. [Расүлем!] Әйт: «Сез [һәрвакыттагыча] мыскыл итегез. Һичшиксез, Аллаһ сез курыккан нәрсәне [мәйданга] чыгарачак».
Продолжение тафсира будет в следующих публикациях. Всего в суре «Ат-Тауба» 129 аятов.
Подробнее: https://milliard.tatar/news/tatarca-koran-tafsire-perevod-sury-at-tauba-1-64-ayaty-8809