Белеүебеҙсә, бик борондан башҡорттарҙа торна культы йәшәп килә. Халҡыбыҙҙың тәүтормош ышаныуҙарында торна тотем ҡошо, табыныу объекты булған. Шулай уҡ, ғалимдарҙың билдәләүенсә, ул беҙҙең мифология буйынса ҡанбаба, ҡурсалаусы, изге ҡош булараҡ тасуирлана. Ә бына саха халҡының ырымы буйынса, бөгөн дә кем аҡ торна бейеүен күрә, шул бөйөк уңышҡа, йәғни мәңгелек бер көскә өлгәшәсәк. Тимәк, уны әруахтар һайлаған, уның теләктәре тормошҡа ашасаҡ, ә үҙенә юғары көстәрҙән берәй билдә йә иҫкәрмә биреләсәк. Кисә баш ҡалабыҙҙың “Родина” кинотеатрында “Аҡ торналар бейегән ерҙә” яҡут нәфис фильмының башҡорт телендәге дубляжда ябыҡ күрһәтеү сараһы үтте. Халыҡ назарына иһә тулы прокатта 18 сентябрҙән сығасаҡ. Ябай ҙа, әммә тәрән мәғәнә һалынған был фильм ике республика араһындағы креатив иҡтисадты үҫтереү өлкәһендә хеҙмәттәшлек тураһындағы килешеү сиктәрендә мөмкин булды. Документҡа республика етәкселәре Радий Хәбиров һәм Айсен Николаев ҡул ҡуйҙы. – Килешеү мәҙәниәт, кино, дизайн, һанлы технологиялар һәм халыҡ художество кәсептәре өлкәһендәге проекттарға ярҙам итеүгә һәм уларҙы алға ебәреүгә йүнәлтелгән. Был партнерлыҡ сиктәрендә “Аҡ торналар бейегән ерҙә” фильмы Башҡортостан менән төбәк-ара хеҙмәттәшлекте һәм креатив иҡтисадты үҫтереүҙе күрһәткән тәүге берлектәге проект буласаҡ, – тип хәбәр иттеләр Яҡутстандың Мәҙәниәт һәм рухи үҫеш министрлығында. Кинокартина Рәсәй мәҙәниәт министрлығы һәм Яҡутстандың Мәҙәниәт һәм рухи үҫеш министрлығы тарафынан төшөрөлгән. Шулай уҡ уны беҙҙә прокатҡа сығарыуҙа “Башҡортостан” киностудияһы менән “Асҡарфильм” киностудияһының ярҙамы ҙур роль уйнай. Яҡутстанда прокат ваҡытында был фильм ҙур популярлыҡ яулай, ул яҡ төбәктең киноһы тарихында топ-5-кә эләгә һәм 2024-2025 йылдарҙағы иң абруйлы Рәсәй фильмдарының береһе булып һанала. – Беҙ фильмыбыҙҙы ҡараған һәр кемдең йылылыҡ, өмөт, ышаныс тойоуын һәм, бәлки, бәхеттең бер өлөшөнә тейенә алыуын теләйбеҙ. Сөнки беҙҙең фильмда торналар бейей, ә саха халҡының ышаныуҙары буйынса был – фатиха, – тип уртаҡлашты фильмдың режиссеры Михаил Лукачевский. Ысынлап та, был әҫәр – ул ышаныу, яратыу, яҡындарың менән мөнәсәбәт һәм кеше булараҡ йәшәү өсөн батырлыҡ тарихы. Бында йәшәү өсөн көрәш төп тема булып алына. Был Ер йөҙөндә йәшәүенә бер нисә йыл ғына булған Ваняның шәхси трагедияһы ғаиләнең төп трагедияһынан да алғы планға ҡуйыла. Әммә бөтә тамашасыларҙың да күҙҙәренә йәштәр алыуы - әлбиттә, әсәй кешенең баланың һауығыуына өмөт уятып та, үҙенең фажиғәгә тарыу тарихы. Артабан инде яңғыҙы дүрт бала менән ҡалған атай кеше, балаларының күңелдәрен уйлап, саха халҡында изге тип һаналған, һирәк осрай торған торналар бейегән ил тураһында хикәйәт һөйләүе. Ул уларҙы әсәләренең ошо ҡоштарҙың береһе булыуына ышандыра. Тап ошо риүәйәт Ваня өсөн өмөт һәм ышаныу символына әүерелә лә инде, ә торналарҙың бейеүен күреү ул ҡәҙерле әсәһе менән осрашыу мөмкинлеге, тип уйлап хыяллана. Әйткәндәй, фильмды башҡортсаға әйләндереүсе дубляж артистарына килгәндә, атайҙың тауышын Фирғәт Ғарипов, төп герой Ваняның тауышын иһә Зилиә Ситдиҡова башҡара. Артистарҙың үҙҙәре әйтеүенсә, яҡут актерҙары менән беҙҙең артистарҙың йөҙҙәре лә, тышҡы ҡиәфәттәре лә, күңелдәре лә оҡшаш булып сыҡҡан. Атай ролен яҡтыртыусыларҙың хатта тауыш тембрҙары ла бер иш булған. Шуныһы менән фильм уңышлы тәржемә ителгәндер ҙә. Һәр хәлдә башҡорт халҡы менән саха халҡының мәҙәни, ижтимағи, тарихи уртаҡлығы был фильмдың тап башҡорт телендә сығыуына этәргес көс булып тора ла инде. Әле кинокартина баш ҡаланың бөтә кинотеатрҙарында ла бара, барып ҡарағыҙ, дуҫтар, матурлыҡ тураһындағы яҡты был фильмды! Аҡ торналарҙың бейеүен һеҙ ҙә күрегеҙ... Автор фотолары.