Ямғырлы йәй ауыл хужалығы эшсәндәренә байтаҡ мәшәҡәттәр тыуҙырып, уларҙы ныҡ ҡына борсоуға һалһа ла, көҙ башы матур көндәр менән ҡыуандырҙы. Шуға күрә “Көнө йылды туйҙырыр мәл” тигән әйтем бөгөн айырыуса урынлы һәм көнүҙәк. Илеш районына командировкаға барғаныбыҙҙа ла баҫыу иңләп иген һуҡҡан комбайндарҙы, ашлыҡ тейәп, ырҙынға ашыҡҡан йөк машиналарын һәр урында күрергә мөмкин ине. Илеш – элек-электән игенселек менән дан тотҡан төбәктәрҙең береһе. Тап ошо райондың аграрийҙары ер эшкәртеүҙең юғары мәҙәниәтенә нигеҙ һалыусылар һанала. Был ерҙең һәр бүлеменә хужаларса ҡарашта булыуҙы, уны үҙ тәғәйенләнешенә ярашлы ҡулланып, файҙа алыуҙы һәм бер үк ваҡытта хәстәрлек күреүҙе лә аңлата. Илеш игенселәре бөгөн дә элекке данға тап төшөрмәҫкә тырышып эшләй, баҫыу-ҡырҙарҙа мул уңыш үҫтереп, райондың һәм республиканың иҡтисади үҫешенә тос өлөш индерә. Ауыл хужалығы идаралығының баш инженеры Рәмил Мостафин оҙатыуында райондың “Ағиҙел” йәмғиәтенә юл тоттоҡ. Маҡсатыбыҙ – урып-йыйыу эштәре менән танышыу, ураҡ батырҙары менән әңгәмә ҡороу. Юл ыңғай район буйынса дөйөм мәғлүмәттәр менән дә ҡыҙыҡһындыҡ. – Һауа торошо рәтләнеү менән 45453 гектар майҙандағы ашлыҡты сабып, шуның 43 мең гектарҙан ашыуын йыйып алыуға өлгәштек (мәғлүмәттәр 12 сентябргә ҡарата – автор). Был дөйөм сәсеүлектәрҙең 67 процентын тәшкил итә. Уртаса алғанда уңыш – гектарынан 22,9 центнер. Ҡырсылыҡ тармағына ныҡлы иғтибар биргән, игенселекте заман талаптарына ярашлы барған хужалыҡтарҙа был күрһәткес, әлбиттә, байтаҡҡа юғарыраҡ, – тип һөйләне Рәмил Мостафин. “Ағиҙел” яуаплылығы сикләнгән йәмғиәте райондың алдынғы хужалыҡтарынан һанала. Бөгөн хужалыҡ эштәрендә 71 кеше мәшғүл. Ҡырсылыҡ менән бергә малсылыҡ тармағын да үҫтерәләр. Әлбиттә, әлеге ваҡытта бөтә иғтибар урып-йыйыу эштәренә йүнәлтелгән. Бер-бер артлы теҙелеп, дүрт комбайн иген урған баҫыуҙа беҙҙе хужалыҡ етәксеһе Әлмир Әйүпов менән баш агроном Марат Әҙеһәмов ҡаршы алды. – Уңыш насарҙан түгел, хужалыҡ буйынса уртаса алғанда гектарынан – 28 центнер. 32 – 34 центнер уңыш биргән баҫыуҙар ҙа булды. Быйылғы йыл өсөн шөкөр итерлек, ошоноһона ла шатбыҙ, – ти бөтә аңлы ғүмерен ауыл хужалығы тармағына арнаған Марат Әдип улы. Әлбиттә, туҡтауһыҙ яуған ямғырҙар кире тәьҫир итмәй ҡалмаған, күпмелер юғалтыуҙар бар. Яуын арҡаһында ужым арышын да ниәтләгәндән аҙыраҡ сәсергә тура килгән. Был осраҡта бер кемде лә ғәйепләп булмай, сөнки тәбиғәттең үҙ ҡанундары. Шулай ҙа, алда әйткәнебеҙсә, хужалыҡ уңғандары быйылғы уңыштан ҡәнәғәт. Сенаж, бесән дә үҙ мәлендә һәм етерлек әҙерләнгән. 511 гектарҙағы кукурузды силосҡа һалаһы бар, унан инде көнбағыш баҫыуҙары көтә. Дөйөм алғанда хужалыҡтың сәсеүлек ерҙәре 5186 гектар тәшкил итә. Шуның 2176 гектарын бойҙай биләй. Бынан тыш, 717 га – арпа, 613 га – һоло, 432 гектарҙа көнбағыш сәскәндәр. Ураҡ эштәрендә комбайнсылар араһында – Булат Латипов, ә водителдәрҙән Дамир Шәйәхмәтов алдынғылыҡты бирмәй. Беҙ барған баҫыуҙа комбайнсы Илмир Ғаязов, водителдәр Мәғәриф Хәзиев, Флүр Кашапов һәм башҡа механизаторҙар тир түгә ине. Хужалыҡ етәкселәренән эш хаҡы, хеҙмәт шарттары тураһында ла ҡыҙыҡһындыҡ. – Эшләгән кешегә лайыҡлы хеҙмәт хаҡы түләргә тырышабыҙ. Мәҫәлән, ураҡ осоронда комбайсыларҙың эш хаҡы 200 – 230 мең һумға етә. Һәр кемгә күрһәткестәренә ҡарап түләнә. Дөйөм алғанда, хужалыҡта уртаса айлыҡ эш хаҡы 25 – 30 мең һумдан төшмәй, – ти йәмғиәт етәксеһе Әлмир Ринат улы. Техника паркы ла зарланырлыҡ түгел, иң мөһиме – барлыҡ эштәрҙе үҙ көстәре, үҙ техникаһы менән башҡаралар. Шулай ҙа баш агроном Марат Әдип улы йәштәрҙең ауыл хужалығы тармағынан ситләшеүен борсолоп билдәләне. Эйе, был йәһәттән күп урындарҙа проблема бар. Бер кемгә лә сер түгел: бөгөн баҫыу-ҡырҙар, ғөмүмән, ауыл тормошо йәш көстәргә мохтажлыҡ кисерә. Йәштәр ауылда ҡалһын, тыуған еренең ысын хужалары булып, ошонда эшләһен өсөн ил күләмендә маҡсатлы программалар булдырыу, лайыҡлы шарттар тыуҙырыу зарур. Әлбиттә, икмәк үҫтергән, илде туйҙырған кешеләр айырым иғтибар үҙәгендә булырға тейеш. Айрат Нурмөхәмәтов фотолары. Гөлдәр Яҡшығолова видеоһы.