Һуңғы биш йылда Башҡортостан туризм тармағын үҫтереүҙә ҙур үҫеш яһаны. Әгәр 2018 йылда республикаға туристар ағымы 1,169 миллион кеше тәшкил итһә, 2023 йылда – 2,2 миллион (2022 йылға +14процент). Республика “Туризм һәм ҡунаҡсыллыҡ индустрияһы” милли проектын уңышлы тормошҡа ашыра, ә туристик инфраструктураны үҫтереү өҫтөнлөклө бурыстарҙың береһе булып тора. Башҡортостан Хөкүмәте мәғлүмәттәре буйынса, был маҡсатҡа 2023 йылда 1,5 миллиард һум федераль саралар йәлеп ителгән. Капиталь объекттар төҙөүҙән тыш, республикала глэмпингтар киң таралыу ала: тиҙ төҙөлә торған модулле биналар туристарға матур тәбиғәт ҡосағында ҡунаҡхана кимәлендәге уңайлылыҡты тәьмин итергә мөмкинлек бирә. Глэмпингтар – туризмды һәм тотош республика иҡтисадын үҫтереүгә ярҙам итә. Туристарға яңы урындар күрһәтеү мөмкинлеге биргән глэмпингтар һәм кемпингтар арта бара. Мәҫәлән, 2023-2024 йылдарҙа туристар өсөн 600-ҙән ашыу урын булдырылған, әле ошо өлкәлә 400-ҙән ашыу проект әҙерләүҙең төрлө стадияларында. Күптән түгел тағы 22 бизнес-проект туризм индустрияһы субъекттарына гранттар биреү конкурсында еңеүсе булды. “Туризм һәм ҡунаҡсыллыҡ индустрияһы” милли проекты сиктәрендә был проекттарҙы тормошҡа ашырыуға 84 миллион һум федераль аҡса бүленә. Туристик инфраструктураны үҫтереү – Башҡортостан өсөн көнүҙәк бурыс, сөнки элек туризмды үҫтереүгә урынлашыу, йәшәү урындарының етешмәүе тотҡарланы. 2019 йылда Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров эске туризмды үҫтереүгә арналған кәңәшмәлә республикала туристик инфраструктураның тейешле торошона иғтибар итте. “Беҙ үҙенсәлекле туризм ҡеүәтенә эйәбеҙ, әммә инфраструктуранан, мәғлүмәт таратыуҙан башлап, ул талаптарға яуап бирмәй. Беҙҙә, ысынлап та, күрһәтерлек урындар бар, әммә уларҙы үҫтереү өсөн ваҡыт кәрәк буласаҡ. Шул уҡ ваҡытта беҙгә булғанды йөкмәтке менән тултырырға кәрәк”, – тип билдәләне Радий Хәбиров. Әлеге ваҡытта республикала туризмды ошо йүнәлештә үҫтереү буйынса эш алып барыла. Белорет районында командировкала булған саҡта бер нисә кэмпинг, глэмпинг менән танышҡанда ошо ыңғай үҙгәрештәр барғанын күрҙек – гранттар ярҙамында яңы заманса объекттар төҙөлә һәм ғәмәлдәге базалар киңәйтелә. Мәҫәлән, Сосновка ауылы янында Ағиҙел йылғаһы буйында террасалары һәм мангал биләмәһе булған 12 йортто үҙ эсенә алған “Борвиха” ял базаһы төҙөлә. Уның хужаһы – йәш эшҡыуар Илья Анатольевич Урцев. Илья Урцев сығышы менән Белорет ҡалаһынан. Ҡалалағы 1-се мәктәпте тамамлағас, электрик һөнәренә уҡып сыға. Ҡыйыу, эшсән, алдынғы ҡарашлы егет шәхси предприятие асып, кеҫә телефондарын һатыу һәм ремонтлау эшенә тотона. – Һәр ваҡыт сәйәхәт итергә яраттым. Башҡортостанды, Белорет районындағы Ирәмәл, Яланғас һәм башҡа тауҙарҙы гиҙеп сыҡтым. Морат тау саңғыһы үҙәге эргәһендә ҡунаҡ йорттарым бар, улар йыл әйләнәһенә эшләй. Ниндәйҙер үҙенсәлекле ял базаһы төҙөү теләге бар ине. “Борвиха” кэмпингы урынлашҡан урында элек “Чайка” лагеры булды. Мәктәптә уҡығанда йыл һайын унда ял итә инем. Үҙем спортты яратам, саңғыла йөрөйөм. Осраҡлы рәүештә генә “Чайка” лагерын өс миллион һумға һатыуҙары тураһында яңылыҡты күреп ҡалдым. Элекке лагерҙан бер нәмә лә ҡалмаған, емерек биналар ғына һерәйеп ултыра ине, – тип һөйләне эшҡыуар. Илья Урцев тәүҙә үҙ көсө менән эшкә тотонорға уйлай, әммә грант алыу, программаларҙа ҡатнашыу мөмкинлеге булыуы тураһында белгәс, ошо ярҙамды файҙаланырға ҡарар итә һәм ҡаланың Пушкин урамында урынлашҡан “Свой бизнес” үҙәгенә бара. Үҙәктең хеҙмәткәрҙәре “Эске туризмды үҫтереү” программаһында ҡатнашыу өсөн документтар әҙерләүҙә ярҙам итә. Һөҙөмтәлә эшҡыуар дәүләттән 4,8 миллион һум ярҙам ала һәм шул уҡ күләмдә үҙенең аҡсаларын ял базаһын төҙөүгә йүнәлтә. Ярты йылға яҡын төҙөлөш эштәрен электр генераторы ярҙамында башҡара. Бер аҙҙан һыу, электр уты менән тәьмин итеү, инженер системаларын төҙөү эштәрен атҡарып сыға. Шулай итеп, бер миҙгелдә алдына ҡуйған маҡсатына өлгәшеп, июлдә тәүге туристарҙы ҡабул итә. – Проект буйынса “Борвиха”ла 12 йорт буласаҡ. Этаплап бар биналарҙы ла төҙөп бөтәсәкбеҙ, мунса ла, кафе ла, йәғни барлыҡ уңайлыҡтар буласаҡ, – тип белдерҙе Илья Урцев. Йәш эшҡыуар менән танышҡандан һуң уның үҙ эшен яратып башҡарыуына, үҫешкә ынтылып йәшәүенә һоҡландым. Бына кемдәрҙән өлгө алырға кәрәк! Андрей ИВАНЮТА, Белорет районы хакимиәте башлығы: – Өс йыл элек беҙ район башлығының туризмды үҫтереү буйынса урынбаҫары вазифаһын булдырыуға өлгәштек. Хәҙер был вазифаһы биләгән Андрей Юрьевич Гревцев үҙенең командаһы менән туризмды үҫтереү буйынса ныҡлап шөғөлләнә. Мин үҙем дә ситтә ҡалмайым, бик ҡыҙыҡлы йүнәлеш. Киләсәктә район ошо туризм йүнәлешендә һөҙөмтәле үҫәсәген аңлайбыҙ. Ысынлап та был йүнәлештә ҡунаҡханалар, глэмпингтар, кэмпингтар, модулле йорттарҙар торған ял базалары төҙөү әүҙем бара. Мәҫәлән, ярты йыллыҡ йомғаҡтары буйынса Белорет районына туристар ағымының артыуын һәм инвесторҙарҙың туризм өлкәһенә етди ҡыҙыҡһыныуын күрәбеҙ. Рәмилә МУСИНА фотолары.