Беҙҙең Ҡалтасы районын Нефтекама, Яңауыл кеүек ҡалалар уратып алған, һәм беҙҙән бер аҙ алыҫтараҡ билдәле Бөрө ҡалаһы урынлашҡан. “Башҡортостанда оҙон ғүмерлелек” программаһы сиктәрендә пенсионерҙарыбыҙ ошо боронғо сауҙагәрҙәр ҡалаһына барҙы. Уны шулай уҡ алма ҡалаһы тип тә атайҙар. Һәм ысынлап та, яҙ көнө ҡала кәләш ҡифәтенә инә, ә август айында Бөрө хуш еҫле алма еҫенә тула. Күп кенә Ҡалтасы халҡы өсөн Бөрө йәшлек ҡалаһы булып тора. Беҙҙең йәшлек ҡалабыҙ. Бында күптәр һөнәр ала һәм яратҡан эштәренең оҫталары булып китә. Уҡытыусылар, шәфҡәт туташтары, фельдшерҙар, һатыусылар... Иртән, бик үк ҡояшлы булмаған таңда, беҙ уңайлы автобустарҙа юлға сыҡтыҡ. Салонда барыһы 50 кеше булды. Сәфәргә беҙҙең өлкән быуын – Ҡалтасы, Краснохолмский һәм райондың башҡа ауылдарынан хаҡлы ялға сыҡҡандар йыйылды. Улар –төбәгебеҙҙең билдәле хөрмәтле кешеләре. Улар араһында МХО яугирҙәре өсөн селтәрҙәр эшләүҙә ярҙам иткән – Люциә Хәйертдинова, Людмила Хлебникова, Рәмзиә һәм Фәнүр Мәүләвиевтар, Зенфера һәм Аркадий Нурмөхәмәтовтар, Зәлифә Әхмәтшина, Рита Турицина, Гуля Хәзиуллинанан торған төркөм дә булды. Шулай уҡ педагогия институтын тамамлағандар ҙа бар ине. Резеда Әсәҙуллина – район советы депутаты, татар йәмғиәте башҡарма комитеты рәйесе. Светлана Әйҙәкова ире менән бергәләп бында юғары белем ала, математика һәм физика уҡытыусылары булып китә һәм пенсияға сыҡҡансы урындағы Түбәнге Ҡасмаш мәктәбендә эшләй. Краснохолмский ауылының 3-сө урта мәктәбендә шәфҡәт туташы булып эшләгән Тамара Сазонова ла йәшлек ҡалаһы менән осрашырға ҡарар итә. Иҫке Турай ауылынан Сергей һәм Евдокия Иҫкебаевтар ғаиләһе лә яҡындағы ҡаланың тарихы тураһында күберәк белергә теләй. Ҡатыны һөтсөлөк-тауар фермаһында машина менән һауыу оҫтаһы булып эшләгән, ә ире комбайнер-механизатор булған. Ҡалмаш мәктәбенең элекке башланғыс кластар уҡытыусыһы Любовь Ибаева ла, 40 йыл юл участкаһында эшләгән ире Виталий менән бергә, ҙур ҡыҙыҡһыныу менән юлға йыйынған. Бында бөтәһе менән бергә Любовь Васильева ла бар. Ул – Краснохолмский ауылының ҡатын-ҡыҙҙар советы рәйесе, бөгөнгө көнгә тиклем спорт төркөмө етәксеһе. Пенсияға сыҡҡанға тиклем Краснохолмский ауыл советы ҡарамағындағы яуаплы вазифаларҙа эшләй. Иң матур ҡатын Камалова Сәфүрә “Нур” электр селтәрҙәре предприятиеһында эшләгән. Ул да оҙаҡ уйлап тормай сәйәхәткә сыҡҡан. Урынға килгәс тә, беҙ ҡалабыҙҙың яңырыуына һәм матурайыуына хайран ҡалдыҡ. Беҙҙе “Каприз” кафеһы янында иҫ киткес экскурсовод Галина ҡаршы алды. Кафе Нефтсе биҫтәһендә урынлашҡан. Ошо урындан алыҫ түгел ерҙә XX быуаттың 70-се йылдарында бейеү майҙансығы урынлашҡайны. Был урын күптәребеҙгә элекке йәшлек йылдарын хәтерләтте. Артабан иһә барыһы ла программа буйынса барҙы. Тарих музейы ике ҡатлы бинала урынлашҡан. Беренсе зал Рәсәйҙә иғлан ителгән Ғаилә йылына арналған һәм ҡала хакимиәтенең мәғлүмәт бүлеге һәм “Еңеү” гәзите редакцияһы менән берлектә әҙерләнгән. Фотоларҙа Бронниковтарҙың педагогия династияһы, 2022 йылда Ғаилә, мөхәббәт һәм тоғролоҡ көнөндә Башҡортостан Республикаһы Башлығы Радий Хәбиров ҡатыны Каринэ менән төшкән. Һоҡландыра. Һуңынан беҙҙең төркөм башҡа рекреацияларҙа булды. “Ваҡыт уны юҡҡа сарыф итеүҙе яратмай”. Бында гигант болан, бизон, мамонт һөлдәһе фрагменттары бар. Ике мең йыл дауамында ерҙә ятҡан ҡатын-ҡыҙ биҙәүестәре бар. “Беҙ икенсе юлдан барасаҡбыҙ” (Лениндың эше). ”Бөрө. Быуат артынан быуат“, “Бөрө – кадрҙар тимерлеге”, Граждандар һуғышы, Бөйөк Ватан һуғышы геройҙары, мәғариф, һауыт - һаба, самауырҙар күргәҙмәһен ҡараныҡ. Георгий Калитовтың һәм уның ҡустыһының матур картиналарын күрҙек. Ағалы-ҡустылы уларҙы ҡалаға бүләк иткән. Рәссам Георгий Калитов бер нисә тапҡыр беҙҙең Ҡалтасы районында ла ҡунаҡта булды. Музейҙы тағы ла Л.Попованың картиналары биҙәй. Беҙ музей хеҙмәткәре Ольга Владимировнаның һорауҙарына еңел һәм ышаныслы яуап бирҙек. Музей хеҙмәткәрҙәренә рәхмәт белдереп, фекерҙәр һәм тәҡдимдәр китабында яҙмалар ҡалдырып, беҙ “Сауҙагәр Чирков кибете” интерактив музейына оҫталыҡ дәресенә юлландыҡ. Унда кибеттең хужабикәһе беҙгә таштарҙың тылсымы тураһында һөйләне. Беҙ уны ҙур ҡыҙыҡһыныу менән тыңланыҡ. Һәр беребеҙ магазиндан таш алып сыҡты. Мин үҙемә ай ташын һайланым. Ул Тыуған илгә, әсәгә, тирә-яҡ мөхиткә һөйөүҙе аңлата. Ҡайһы берәүҙәр энергия төҫөн аңлатҡан ҡыҙыл төҫтәге таш менән сыҡты. Башҡалар зәңгәр таш алды. Ул эштәрҙә, ғаиләлә уңышты, оҙон ғүмерлелекте күҙаллай. Ә күк төҫтәге таш алғандар нимәне аңлата тиһегеҙме? Ул королдәрсә тигәнде аңлата. Был көндө беҙ күп урындарға барҙыҡ һәм күп нәмәләр ҡараныҡ. Һанап бөтөрлөк түгел. Шул иҫәптән мәсетте, сиркәүҙе күрҙек. Элек, Совет осоронда ике залды ла студенттар, эшләгән йәштәр һәм ҡала хеҙмәтсәндәре тултырған кинотеатр урынында Изге Троицк кафедраль соборы тергеҙелгән. Беҙ бында ла булдыҡ. Үҙәк майҙан буйлап экскурсия үтте. Сауҙагәрҙәрҙең йорттарын күрҙек. Уларҙың һәр береһе үҙенең тарихын, башҡа милләт уҡытыусылары мәктәбен һаҡлай. Ул беҙҙең альма-матерға – билдәле Бөрө педагогия институтына, 26 метр бейеклектәге янғын һүндереү каланчаһына һәм заманса инсталляцияға – Бөрө йөҙлөктәр музейына башланғыс бирҙе. Галкина тауында торған боронғо Михайло-Архангельский ғибәҙәтханаһында ла булдыҡ. Ошонда 1663 йылда Бөрө ҡалаһына нигеҙ һалына ла инде. 1824 йылда сиркәүҙә Александр I, ә 2016 йылда Патриарх Кирилл була. Беҙ бик күп изге урындарға табындыҡ. Улар араһында Бөрөлә айырыуса хөрмәт ителгән Алла Әсәһенең гребен иконаһы (“Плач Божией Матери“), Алиһә ризаһының өлөшсәһе (Рәсәйҙә бындай изге урындар бишәү генә һәм уларҙың береһе Бөрөлә һаҡлана) булды. Иҫтәлеккә фотолар төштөк. Беҙ бик күп тәьҫораттар алып, оптимизм менән өйгә ҡайттыҡ. Ҡунаҡсыл Бөрө ҡалаһына яҡшы ойошторолған сәфәр өсөн автобус водителе Михаилға, фельдшер Лилита Әхмәҙиеваға, район хакимиәтенең мәғлүмәт бүлеге начальнигы Әлфиә Ямуроваға һәм “Бөрө сауҙагәрҙәре” тур операторы Галина Батуринаға рәхмәт. Зоя Максимова, Ҡалтасы район ветерандар советы президиумы ағзаһы.