“Рәсәйҙең көсө нимәлә?” тип һораһалар, һис икеләнеүһеҙ “Уның көсө – илһөйәр халҡында” тип яуап бирәбеҙ. Был һис тә арттырыу түгел, уны иҫбатлап тороу ҙа талап ителмәй, ә бары тик тарихҡа күҙ ташларға кәрәк. Ә был йылъяҙманы илһөйәр ватандаштарыбыҙ яҙа. Бөгөн уларҙың береһе – “Йәшел береттар” төркөмөн ойоштороусы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Төньяҡ Кавказдағы хәрби хәрәкәттә һәм махсус хәрби операцияла ҡатнашҡан Рәшәт Йәмил улы Фазлиәхмәтов менән таныштырабыҙ. Чечен Республикаһында хеҙмәт иткән саҡта уға хеҙмәттәштәренең Ватан хаҡына ғүмерҙәрен биргәнен күрергә тура килә, шуға ла тыуған яғына ҡайтҡас, ҡаһарман йөрәкле яугирҙәр иҫтәлегенә ансамбль төҙөү маҡсатын ҡуя. Хоҙай насип иткәс, ул яуҙан иҫән-һау ҡайта һәм, нәҙер итеп әйткән ниәтенә тоғро ҡалып, ансамбль ойошторорға тотона. Музыка аппараттары булмағас, һыйырын һәм атын һатып, шул аҡсаға кәрәкле бөтә әйберҙәрҙе ала. Тәүге концертты тыуған ерендә – Дүртөйлө районының Тәкәрлек ауылында ҡуя. Был сығыш тамашасыға бик оҡшай. Бер аҙҙан күрше ауылдарға концерт менән бара башлайҙар. Шулай итеп, “Йәшел береттар”ҙың даны тирә-яҡҡа тарала. Ансамбль сығыштар менән генә сикләнмәй, ә батырҙар данын мәңгеләштереү менән дә шөғөлләнә – 2,5 меңдән ашыу иҫтәлекле таҡтаташ һәм һәйкәл ҡуялар. – Бөйөк Ватан һуғышында, Афған ерендә, Чечен Республикаһында һәм башҡа “ҡыҙыу нөктәләрҙә” һәләк булған ҡаһармандар – Советтар Союзының, Рәсәйҙең иң яҡшы улдарының батырлыҡтары тураһында хәтерҙе һаҡлау маҡсатын ҡуйҙыҡ. Ҡалаларҙа һәм райондарҙа концерттар ойошторабыҙ, йыйылған аҡсаға мемориаль таҡтаташтар, һәйкәлдәр эшләтәбеҙ, эҙәрмәнлек менән дә шөғөлләнәбеҙ. Тыуған ауылыбыҙ Тәкәрлектә лә мөһабәт һәйкәл ҡуйҙыҡ, – ти Рәшәт Йәмил улы. Рәшәт Фазлиәхмәтов алты йыл контракт буйынса хеҙмәт итә, Төньяҡ Кавказды арҡыры-буйына иңләй. Юлында Афғанда һуғышҡан кешелекле, тәжрибәле командирҙар осрай. Хеҙмәт иткән саҡта бандиттарҙы ҡоралһыҙландырыу бурыстарын үтәйҙәр. Рәшәт Йәмил улы “Бөркөт” разведка отряды командиры урынбаҫары була. Унда иң ҡыйыуҙарҙы ғына һайлап алғандар. Хәрби хәрәкәттәр ветераны Украиналағы махсус хәрби операцияла ла ҡатнаша. – Нисек ситтә ҡалайым? Беҙҙең барлыҡ йырҙар ҙа илһөйәрлек, намыҫ, хәрби бурыс тураһында. Улар бит буш һүҙҙәр түгел, ә бөтәһе лә йөрәктә йәшәй. Беҙ Донбасста сығыш яһаныҡ. Башҡорт батальондарын махсус хәрби операцияға оҙатҡанда һәр саҡ ике-өс концерт бирҙек. Шул саҡта уҡ уларға ҡушылырға теләгәнемде аңланым. Эйе, миңә 63 йәш, әммә ныҡлап әҙерләндем, көн һайын бишәр саҡрым араға йүгерҙем, көс күнекмәләрен эшләнем. Медицина комиссияһын уңышлы үттем. Тәүҙә төрлө милләт егеттәре тупланған “Әхмәт” полкында хеҙмәт иттем, ә шулай ҙа иң яҡшылары һәм ышаныслылары Башҡортостандан, тип иҫәпләйем. Награда бүлеге офицерҙары килгән саҡта ла “Һин ҡайҙан?” тип ҡыҙыҡһына. “Башҡортостандан” тип яуап биргәс, “Беләбеҙ, һеҙҙә бөтәһе лә батыр, тип әйтәләр!” тигән йылы һүҙҙәр ишетәбеҙ, – тине яугир. Рәшәт Йәмил улы “Батя” позывнойын алған. Миномет менән ут яуҙырған саҡта, аяғы яраланып, госпиталгә эләгә. Әммә ул, дауаланғас та, яуҙағы иптәштәре янына кире ҡайтырға теләй. Әсәйҙәрҙең доғаһы ҡотҡара, тигән һүҙҙәрҙе күп ишетәбеҙ. Ысынлап та, был тылсымлы көс һәр кемебеҙҙе фәрештәләй һаҡлап йөрөтә. Рәшәт Йәмил улы ла махсус хәрби операцияға әсәһенең фотоһын һәм бетеүен, Чечен Республикаһында хеҙмәт иткәндә үҙе менән йөрөткән комсомол билетын алып киткән. – Беҙ, совет кешеләре, “Йәш гвардия” батырҙары ҡаһарманлығы миҫалында тәрбиәләндек, юғары идеялар өсөн көрәштек. Әле лә көрәшәбеҙ – шундай быуынбыҙ. Миңә элекке сынығыу ярҙам итә. Был – тормоштағы сираттағы һынау, уны лайыҡлы үтергә кәрәк, – ти Рәшәт Йәмил улы. “Йәшел береттар” ансамбле 2000 йылдың 15 февралендә булдырылған. Уның ижады Ватанға һөйөү тәрбиәләүгә, хәрби хеҙмәткә ихтирам, йәштәр мөхитендә сәләмәт тормошто таратыуға йүнәлтелгән. Коллектив ошо йылдарҙа 2508 иҫтәлекле таҡтаташ һәм һәйкәл ҡуйған. Ошо изге эштәре өсөн күп маҡтау ҡағыҙҙары, миҙалдар менән бүләкләнгәндәр. Ансамблдең етәксеһе Рәшәт Фазлиәхмәтов “Батырлыҡ өсөн” миҙалына (1995 йылда), “Тыуған илгә тоғролоҡ өсөн” орденына, Жуков миҙалына һәм башҡа наградаларға лайыҡ булған. Ижади конкурстарҙа ла уңышлы сығыш яһайҙар. Фото сығанағы: Музей Фатиха Карима село Аитово