Найти тему
Башҡортостан гәзите

Киндер күлдәк кейербеҙме?

"Башҡортостан ерҙәре ярайһы уҡ ҙур күләмдә продукция етештерә ала, әммә республиканың ауыл хужалығы тармағының бурысы күләм менән генә түгел, ә сифат һәм килем алыуға иғтибарҙы йүнәлтеү", - тип белдерҙе Башҡортостан Хөкүмәте Премьер-министры урынбаҫары – ауыл хужалығы министры Илшат Фәзрахманов Бүздәк районында "Баҫыу көнө" семинарын асҡанда. Сара Ш.М. Хәбибрахманованың “Авилат” ауыл хужалығы комплексы базаһында үтте. Ауыл хужалығы белгестәре ҡараған төп мәсьәлә – ерҙе мелиорациялау һәм техник киндер культураһын үҫтереү мәсьәләләренә арналды. - Аҡса юғалмаһын, сәселгән культуралар килем килтерһен өсөн юғары маржиналь культураларға өҫтөнлөк бирергә кәрәк. Бөгөн киндер – шундай культураларҙың береһе. «Авилат» ауыл хужалығы комплексы базаһында, мәсьәләне аңлап, киндер сәнәғәт кимәлендә эшкәртелә. Хужалыҡта 2018 йылда сәсеүлектәрҙе һынау эштәре башланды, беҙҙең климат шарттарында яҡшы уңыш алырға мөмкин икәнлеге асыҡланды. Уңыш нигеҙе дөрөҫ технологиялар ҡулланыуға бәйле икәнлеге дәлилләнде. Бөгөн ауыл хужалығы тармағы заман менән бергә атлай һәм баҫыуҙарҙа стандартлы иген, ҡуҙаҡлылар, майлы культураларҙан тыш, быйыл ярайһы уҡ ҙур күләмдә соя — 20 мең гектарҙан ашыуын, чечевица ла өҫтәгәнен күрәбеҙ. Ҡуҙаҡлыларға, шул иҫәптән республикала етештерелгән борсаҡҡа ла ихтыяж бар. Был культуралар килем генә килтереп ҡалмай, тупраҡтың уңдырышлылығын яҡшырта, – тип һыҙыҡ өҫтөнә алды Илшат Фәзрахманов. Семинарҙа ҡатнашыусыларға "Авилат" хужалығы етәксеһе Шафуат Хәбибрахманова 20 йылдан ашыу тәжрибәһе булған предприятиеның үҫеше хаҡында һөйләне. Бында күп кенә уңышлы проекттар тормошҡа ашырыла. Тәү сиратта хужалыҡта йылына 13 мең тоннанан ашыу йәшелсә үҫтереү өсөн заманса юғары технологиялы теплица комплексы төҙөлгән, 30 мең тонна һаҡлағысы булған орлоҡсолоҡ заводы бынан бер нисә йыл элек сафҡа индерелде. 367 гектар майҙанда һуғарыу системаһын төҙөлгән. Хужалыҡта 16 мең гектарҙан ашыу һөрөнтө ер бар, бойҙай, көнбағыш, рапс, етен, шәкәр сөгөлдөрө һәм киндер кеүек культуралар үҫтерелә. Артабан белгестәр киндер үҫтереү һәм эшкәртеү нескәлектәре менән танышты. Бында киндер 600 гектарҙан ашыу майҙанда сәселә. Ә быйыл махсус завод төҙөп, эшкәртеүҙе лә үҙләштерҙеләр, уны асыу тантанаһы семинар барышында үтте. Был завод республикала тәүгеләрҙән булып тулы эшкәртеү циклына эйә. Рәсәйҙә бындай ике проект ҡына тормошҡа ашырылды. Бүздәк заводының төп айырмаһы шунда: уны тулыһынса Рәсәй инженерҙары илдә етештерелгән ҡорамалдарҙы ҡулланып эшләгән. Линияның етештереү ҡеүәте — сәғәтенә бер тонна сеймалды эшкәртеү, шулай уҡ сәғәтенә 250-300 килограмм әҙер сүс етештереү. Әйткәндәй, сеймал изоляция, туҡылмаған материалдар, геотекстилдәр, арҡандар, арболит блоктары етештереү өсөн ҡулланыла. Завод вәкилдәре фекеренсә, продукция урындағы һатып алыусылар араһында ҙур ихтыяж менән файҙалана, шулай уҡ Ҡытайҙа ла ихтыяж ҙур, был экспортҡа киң мөмкинлектәр аса. Семинарҙа ҡатнашыусылар һуғарыу системаһының эш алымы менән дә танышты. Автор фотолары.