Бөгөн күп кенә балаларға алименттар түләнә. Уларҙың күләме төрлөсә. Түләүҙәрҙең булыу-булмауын ведомстволар, бигерәк тә суд приставтары ентекле тикшерә. Алименттар һәр төрлө килемдән тартып алына, әгәр түләүҙе һуңлатһаң – ҙур күләмдә пеня түләргә тура киләсәк. Был аҡсаны теләһә ниндәй юҫыҡта тотонорға мөмкин, сөнки уның артынан бер кем дә күҙәтмәй. Ошо шарттарҙа алимент бизнесы үҫеша башлаған. Алимент бизнесы – алимент алыусыға алимент түләүсенең килеменән 25-50 процент күләмендә аҡса алырға мөмкинлек бирә торған бизнес. Алимент бизнесы – өҫтән сикләнмәгән өҫтәмә килем алыу. Ҡайһы бер балалар ата-әсәһенән бер нәмә лә ала алмаған саҡта, икенсе ата-әсәләр намыҫһыҙ рәүештә алименттарға отчет булмау менән ҡуллана. Дәүләт алименттар ярҙамында бәлиғ булмағандарҙың хоҡуҡтарын яҡлаған кеүек, әммә түләнгән аҡсаны ҡулланыу буйынса отчеттың юҡлығы һәм кәрәкмәгән маҡсаттарҙа ҡулланыу өсөн бер ниндәй ҙә яуаплылыҡтың булмауы ҙур һорау тыуҙыра. Тап ошоноң менән алимент алыусылар ҡуллана, 18 йәше тулмаған балаларҙың хоҡуҡтарын боҙа. Шуныһын да билдәләп тергә кәрәк: алимент түләүсенең килеме ни тиклем күберәк, ул шул тиклем күберәк алимент түләй. Ҡайһы бер осраҡтарҙа алименттарҙың күләме 100 мең һәм унан да күберәккә барып баҫа! Ошо һандарҙы күҙ алдына килтерегеҙ әле. Шул уҡ ваҡытта алименттар балаға 18 йәш тулғанға тиклем түләнә. Алименттарҙы өлөшләтә түләп еткермәү өсөн енәйәт яуаплылығы ҡарала. 2022 йылдан аҡсаларҙы тулы кимәлдә түләмәгәндәр административ йәки енәйәт яуаплылығына тарттырыла. Ҡайһы бер осраҡтарҙа (бер һум түләп еткермәгән ваҡытта ла) хатта иркенән мәхрүм ителеүҙәре ихтимал. Тик алименттарҙы маҡсатһыҙ тотоноу өсөн яза юҡ. Был ғәҙелме? РФ Дәүләт Думаһы депутаттары законды тәҡдим иткәндә, “балаларҙың мәнфәғәттәре барыһынан да өҫтөн, сөнки улар туҡланыуға, кейемгә һәм белемгә мохтаж”, тип дәлилләйҙәр. РФ Юғары суды рәйесе алименттарға ҡағылышлы ғәмәлдәге саралар етерлек, шулай уҡ ата-әсәләрҙең береһенең енәйәт статьяһы баланың киләсәк тормошона кире йоғонто яһаясаҡ тип аңлатһа ла, был закон ҡабул ителде. Баланың хоҡуҡтарын намыҫһыҙ алимент алыусынан нисек яҡларға? Өҫтән сикләнмәгән 50-100 мең һумдан ашыу түләүҙәр баланың реаль ихтыяждарынан күпкә артығыраҡ, шуға ла алимент алыусылар уларҙы үҙ ихтыяждарына тотона башлай. Баланың мәнфәғәттәрен законлы рәүештә яҡлаған һәм алименттарҙы маҡсатлы тотоноу менән ҡыҙыҡһынған берҙән-бер кеше – алимент түләүсе, шуға күрә ул баланы үҙ аллы тәьмин итә алыуы мөһим. Нисек итеп намыҫлы алимент түләүсегә алимент бизнесын туҡтатырға һәм балалар хоҡуҡтарын яҡларға? Уны туҡтатыу өсөн алименттың күләмен балаларҙың реаль сығымдарын иҫәпкә алып билдәләргә кәрәк. Шулай уҡ алимент түләүсегә сығымдарҙы күҙәтеү мөмкинлеген биреү мөһим, шул ваҡытта ғына баланың мәнфәғәттәре мөмкин тиклем яҡланасаҡ. Автор фотоһы.