Өфө эргәһендәге ҙур коттедждарҙың хәлле хужалары йыш ҡына йорт хеҙмәтсеһе яллай. Миңниса ла, шундай иғландарҙың береһен күреп, был эштә үҙен һынап ҡарарға булды. Пенсия ғына йәшәргә етәме ни?! Ә фатирҙа улы менән килене үҙаллы иркен йәшәп ҡалһын күпмелер ваҡыт. Килеп белешкәс, ул шунда уҡ риза булды: хеҙмәт хаҡы арыу ғына, бында көн һайын ҡунырға була, туҡланыу өсөн түләргә кәрәкмәй. Тик хужабикә Асия Ғиндулловна үҙен тәккәбер тотҡан тойғо ҡалдырҙы. Сәбәбе шулдыр: пенсия йәшенә яңы етеп килһә лә, тиҫтә йыллап инде профессор дәрәжәһен йөрөтә, атаһы ла фән докторы икән. Ире Мәғәсүм Шәфҡәтович әлегә – иҡтисад фәндәре кандидаты, доктор булырға әҙерләнә. Уныһы, киреһенсә, баҫалҡы ғына, ҡатынының һүҙенән сыҡмаған кешелер, ахыры. Миңниса, тәүәккәлләп, ҡалырға булды. Оҡшамаһа, уны бер кем дә тотмаясаҡ бит. Бер нисә көндән һуң хужаларҙы һорап ингән күршеһенән ишетте: Асия менән Мәғәсүмдең берҙән-бер улдары биш йыл элек автомобилдә аварияға осрап һәләк булған икән. Шунан һуң әсәй кешенең холҡо боҙола төшкән, ул хәҙер тиҙ ярһыусан, тупаҫыраҡ та һөйләшкеләй. Ҡайғы ла тәьҫир иткән, әлбиттә, тик был хәлдә бер кем дә ғәйепле түгел бит. Бөгөн дә, хужалар эшкә сығып китеү менән, Миңниса өйҙө йыйыштырырға кереште. Асия Ғиндулловна бик талапсан, таҙа йыйыштырылғанмы-юҡмы икәнен тикшереп тора, шуға ентекләп таҙаларға кәрәк. Тәҙрә төбөндәге саңды һөрткәндә ул тышҡа күҙ һалды. Бәй, был ҡыҙыҡай кисә лә ҡапҡа төбөндә тора ине. Һигеҙ-туғыҙ йәштәр самаһы бар, үтә ябыҡ үҙе. Кисә Миңниса уға ашарға бирәйем, ҡараусыһыҙ ҡалған ас бала, ахыры, тип урамға сыҡҡайны, тик ҡыҙыҡай китеп тә барған. Бөгөн ул тап уларҙың йортона ҡарап тора ине. Миңниса түҙмәне, тағы сыҡты, баланы ҡурҡытмаҫ өсөн алыҫтан уҡ өндәшергә булды: – Ҡурҡма, әйҙә, ин беҙгә, ашап алырбыҙ икәүләп. Әйҙә инде... Өйгә ингәс, ул ҡыҙыҡайға аш һалып бирҙе. Хужалар ғына ваҡытынан алда ҡайтып инә күрмәһен. – Исемең кем? Был яҡтарҙа йәшәйһеңме әллә? – тип һораны ул ҡыҙсыҡ ашаған арала. – Нәркәс, – тине ҡыҙ, сәй яһалған сынаяҡты ҡулына алып. – Юҡ, мин алыҫтараҡ йәшәйем. Ә бында атайымды эҙләп килгәйнем. – Ә ҡайҙа ул атайың? – Белмәйем шул... Ул беҙҙе ташлап киткән. Әсәйем үлгәндә мин өс йәштә генә булғанмын, өләсәйем менән йәшәйбеҙ... Ә өләсәйем мине гел әрләй... Бөтә бәләләр атайың менән һинән, ти. – Ҡасандан бирле йөрөйһөң был яҡтарҙа? – Май аҙағында сығып киткәйнем өләсәйҙән, сөнки ул мине балалар йортона оҙатам, ти, үҙе бигерәк уҫал, бөтә нәмәһен йәлләй минән... – Хәҙер ни июнь тамамлана бит... Ҡайҙа йоҡлайһың һин, Нәркәс? – Парктағы эскәмйәлә. Тәүҙә ҡурҡа инем, хәҙер өйрәндем. Эт менән йөрөргә сыҡҡан кешеләр миңә лә ашарға биреп китә, “Чаппи” тигәндәре бигерәк тәмле. – Әстәғәфирулла... – Миңниса ҡыҙыҡайға нисек ярҙам итергә лә белмәй ине. – Туҡта, атайыңды ниңә был яҡта эҙләйһең, адресы бармы? – Өләсәйемдә бар ине, ул йыш ҡына “Атайыңа ебәрәм һине, бына ошо адресҡа!” тип бер ҡағыҙҙы болғай торғайны, – тине Нәркәс. – Бер саҡ мин ошо адресты урланым да, икегә йыртып, йоторға булдым. Өләсәй уны таба алмаһа, мине атайыма ебәрә алмаясаҡ бит. Бер киҫәген сәйнәп йотҡас, икенсеһенә ҡарап уйға ҡалдым: “Ә, бәлки, атайым янында яҡшыраҡ булыр?” Шунан теге киҫәкте йәшереп ҡуйҙым, тик унда урам исеменең һуңғы хәрефтәре һәм йорт һаны ғына ҡалғайны... Бер саҡ парктағы киоскыла ҡала һәм уның тирә-яғының картаһын урланым да, әлеге ҡағыҙға тура килерҙәй урындарҙы эҙләй башланым. – Бәй-бәй, һин, тимәк, был йорт янында юҡҡа ғына тормайһың? Ә мин һине ашарға һорап йөрөй икән, тип уйлағайным. Ҡыҙыҡай башын һелкте: – Юҡ, миңә ҡалһа, һеҙҙең адрес иң ҡулайлыһы кеүек, байтаҡ оҡшаш урындарҙы ҡарап сыҡтым инде, һеҙҙең йорт янында бер нисә тапҡыр туҡтап киттем. – Бында атайың юҡ шул, – тип көрһөндө Миңниса. – Ошо йортта пенсия йәшенә еткән оло кешеләр генә йәшәй, уларҙың һинең йәшендәге ҡыҙы булыуы мөмкин дә түгел, ә мин йортто ҡараусы. – Хәҙер миңә ни эшләргә инде? – тип иламһыраны Нәркәс. – Өйгә ҡайтһам, өлөсәйем мине балалар йортона оҙатасаҡ... – Ни эшләргә икән, балаҡайым... – тине Миңниса. – Әгәр ҙә фотоһы булһа, исмаһам, иғлан-фәлән биреп ҡарар инек. – Бар уның фотоһы! – ҡыҙыҡайҙың күҙҙәре осҡонланып китте һәм кеҫәһенән бер ҡатын менән ир икәүләп төшкән фотоны тартып сығарҙы. – Тик таушалған шул ныҡ ҡына, өләсәйем аяҡ аҫтына һалып тапағайны, мин аҙаҡ алып ҡалдым... Шулай һөйләшеп ултырғанда, улар ишек асылғанын абайламай ҡалды. – Нимә бара бында?! – Асия Ғиндулловнаның көр тауышы икеһен дә һиҫкәндереп ебәрҙе, ҡыҙыҡайҙың ҡулындағы фото иҙәнгә төшөп китте. Мәғәсүм Шәфҡәтович та аптырап ҡараны. – Был ҡыҙыҡай атаһын эҙләй икән, ас булғас, ашаттым. Минең эш хаҡынан тотоп алып ҡалырһығыҙ... – тип аҡланды Миңниса. – Ниндәй эш хаҡы тағы? Бынан һуң һине өйҙә ҡалдырырмын, тип уйлайһыңмы? Китәһең беҙҙән хәҙер үк! Ҡатыны ҡысҡырынған арала Мәғәсүм Шәфҡәтович иҙәндә ятҡан фотоны алды ла уға текләп ҡараны. – Туҡта әле, Асия, – тине ул, күкрәген ҡулы менән ыуып һәм ҡыҙға өндәште. – Был һинең фотомы? Ҡайҙан алдың уны? – Өләсәйемдән урланым. – Бына бит күрҙегеҙме – бур ҡыҙыҡай! Беҙҙең өйҙән дә юғалмағанмы бер нәмә лә? – тип Миңнисаға ҡысҡырҙы был һүҙҙәрҙе ишеткән Асия Ғиндулловна. Ә ире, был екеренеүгә иғтибар итмәй, Нәркәскә табан эйелеп һораны: – Ҡара әле, балаҡай, был фотола кемдәр төшкән? – Атайым менән әсәйем, – тип ҡыйыуһыҙ ғына йылмайҙы ҡыҙ. – Әсәйем үлгән, шуға атайымды эҙләй инем... Ире һонған фотоны Асия Ғиндулловна сирҡанып ҡына ҡулына алды, бер аҙ текләп ҡарап торҙо һәм ҡабат Мәғәсүм Шәфҡәтовичҡа тапшырырға ынтыла бирҙе лә кинәт ауа башланы. Ире уны тиҙ генә тотоп ҡалды. Ҡатынды диванға һалғансы, “Ашығыс ярҙам” саҡырғансы ҡыҙыҡай ҡайҙалыр юғалғайны, береһе лә абайламай ҡалды. – Нисек табырға хәҙер уны? Ейәнсәребеҙ булған бит! – тине ире ҡайғылы тауыш менән. – Мәғәсүм, үтенеп һорайым, нисек тә булһа табырға тырыш инде. Бигерәк алабарман булып киттем, ниңә ысҡындырҙым һуң? – тип иламһыраны ғалимә хәлһеҙ генә тауыш менән. – Миңниса, һин мине ғәфү ит инде, ныҡ ҡырыҫ булып китәм ҡайһы саҡ, – тип өндәште ул хеҙмәтсе ҡатынға. – Улым ошо ҡыҙыҡайҙың буласаҡ әсәһен эйәртеп ҡайтҡас, уларға өйләнешергә рөхсәт бирмәгәйнем. Кәләш итергә нәҫеле бик һәйбәт булған бер ҡыҙҙы тапҡайным инде. Ә был ҡыҙыҡайҙы тупһанан уҡ кире бороп сығарҙым. Улым да уның менән киткәс, үтә асыуландым. Шунан ярты йылдан һуң ул беҙгә кире ҡайтты: минең яратмағанымды, һәр ваҡыт айыртам тип янағанды белеп, ҡатыны ҡыуып сығарған. Холҡо ныҡ боҙолғайны улымдың, эсеүгә һабышты. Ҡатыны үлгәнде ишеткәс, лаяҡыл иҫерек килеш машинаға ултырып сығып киткән һәм аварияға осраған. Миңниса хужабикәгә тәү күргәндәй ҡараны: уның алдында тәкәббер һәм дәрәжәһен юғары тоторға күнеккән ғалимә түгел, ә бәхетһеҙ ябай ҡатын ята ине... Иртәгәһенә кискә табан Миңниса хужабикәгә дарыу эсерергә йыйынғанда ишек асылғанын күрҙе: Мәғәсүм Шәфҡәтович икән, ул Нәркәсте етәкләп индерҙе! Тапҡан барыбер... – Йә, Хоҙай!.. – Асия Ғиндулловна, Миңнисаның ярҙам итәм тип һуҙған ҡулына иғтибар ҙа итмәй, тороп аяғына баҫты. – Әйҙә, үт, ейәнсәрем минең... Миңниса, ашарға һал әле ҡыҙыма. Шунан һуң фотолар ҡарап алырбыҙ, атайыңдың фотолары бик күп. Һинең үҙеңдең бүлмәң булыр, хәҙер күрһәтәм... – Ә атайым ҡасан ҡайта? – тип күҙҙәрен тултырып өләсәһенә ҡараны Нәркәс. Асия Ғиндулловна менән ире тиҙ генә бер-береһенә ҡарашып алдылар. – Ул ҡайта алмай шул. Әсәйеңде ныҡ ярата ине, уның янына барырға ҡарар итте. ...Был ваҡиғанан һуң ярты йыл уҙҙы. Нәркәсте хәҙер теге өләсәһе танымаҫ та ине, моғайын: ул мода буйынса нәзәкәтле итеп кейенгән һәм матур һөйләшә белгән сибәр ҡыҙыҡайға әйләнде. Асия Ғиндулловна уға йәнен-тәнен бирергә әҙер, бөтә әхирәттәре лә ейәнсәренә һоҡланып ҡарай. Ул, өйгә ҡайтҡас, Миңнисаға Нәркәстең гимназиялағы уңыштары тураһында оҙаҡ ҡына итеп һөйләп алырға ғәҙәтләнде. Баланы уларға үҙҙәренә суд аша алырға тура килде. Әсәй яғынан өләсәһе ҡаршы килеп маташты, сөнки етем балаға тейешле пособиенан ҡолаҡ ҡаҡҡыһы килмәй ине. Шулай ҙа хөкөм ҡарары яңы ғаилә файҙаһына булды... – Өләсәй! Өләсәй! Мине Ҡала көнөндә сығыш яһарға саҡырҙылар! – Бер мәл Нәркәс шулай ҡанатланып ҡайтып инде. – Нисек сығыш яһарға? – тип ҡулдарын йәйҙе өләсәһе. – Нисек инде – нисек? Мин һәр концертта йырлайым да баһа! – тине ейәнсәре. – Эйе бит әле! Шәпһең дә инде! – Асия Ғиндулловна уны ҡосаҡлап алды. – Юҡҡа ғына атайымдың фамилияһын йөрөтмәйем бит хәҙер, – тине Нәркәс, маһая биреберәк, шунан кинәт моңһоуланды. – Ә мин уның ни өсөн әсәйем янына киткәнен төшөндөм – беҙ булмағас, әсәйемә унда күңелһеҙҙер инде... Миңниса, йәшкәҙәгән күҙҙәрен күрһәтмәҫ өсөн, ситкә боролдо. Асия Ғиндулловна ла күҙҙәрен һөртөп алды. – Дөрөҫ әйтәһең, ҡыҙым, аҡыллы һүҙҙәр һөйләйһең, – тине ул.