Հարգելի պարոնայք այլմոլորակայիններ (կամ գուցե ձեզ ուրի՞շ կերպ են դիմում):
Երկու տարի առաջ դուք վայրէջք կատարեցիք Ծիծեռնակաբերդի հարևանությամբ՝ Լենինգրադյան փողոցում, ավտոտնակների մոտ գտնվող ոչ մեծ բլրակի վրա: Չգիտեմ ինչով էր բացատրվում այդ վայրէջքը՝ ձեր տիեզերանավերի նմանողությամբ կառուցված Մարզահամերգային համալիրը դիտելո՞ւ, թե՞ պարզապես մի քանի րոպե շունչ առնելու ցանկությամբ, համենայն դեպս, լուրը շատ արագ տարածվեց բոլոր թաղերով: Ճիշտ է, գիշեր էր, պատրաստվում էի քնել, բայց ընկերներս կանչեցին բակից ու շնչասպառ հայտնեցին, որ առանց նախապես զգուշացնելու, ժամանել է մեր դարի մեծագույն հանելուկներից մեկը: Իհարկե, նրանք շտապում էին ձեզ տեսության, բայց եկել էին ինձ էլ տանելու, որովհետևգիտեին ձեր հանդեպ ունեցած իմ անսպառ հետաքրքրասիրությունը:
Անկասկած, դուք նկատել եք, թե ինչպիսի իրարանցում է առաջացրել ձեր կարճատև կանգառը, և թե որքան մարդիկ են հավաքվել փողոցի նեղ մայթին: Բայց դուք, հավանաբար չգիտեք, որ ձեր գնալուց հետո մարդիկ ոչ թե ցրվել են, այլ ավելի ու ավելի շատացել։ Նրանք, ովքեր տեսել էին ձեզ, ասում էին, որ ձեր ափսեի լույսերն անհանգիստ վառվել-հանգել են (ասես այցելության հրավիրելով, իսկ գուցե՝ զգուշացնելով, որ ոչ ոք չմոտենա): Ասում էին, որ մի քանի գլխից ձեռ քաշած ջահելներ ցանկացել են, այնուամենայնիվ, մոտենալ ձեզ, բայց ի վերջո լսել են մեծահասակների հորդորներն ու չեն եկել, վախենալով, որ դուք իրենց վատ կընդունեք: Ոմանք էլ չեն հավատացել, որ դուք՝ դուք եք, և պնդել են, որ մի քանի չարաճճի տղաներ պարզապես կրակներ են վառում մթության մեջ ու քթի տակ ծիծաղում բոլոր միամիտների վրա: Ձեր գնալուց հետո նրանք համարձակություն առան ու դեպի բլրակը վազեցին: Հողն այնտեղ տաք էր, ասես բազմաթիվ խարույկներ էին թեժացրել։ Ոմանց կոշիկների ներբաններն այդ տաքությունից մի քիչ հալվեցին: Մարդիկ կային, որ քարեր էին հավաքում ու տանում իրենց հետ, բայց մեծ մասն աշխատում էր ձեռք չտալ այդ քարերին, որոնք կարծես ծռմռվել ու սևացել էին ջերմությունից: Եվ բոլորն էլ ակտիվորեն քննարկում էին ձեր վայրէջքի մանրամասները, ենթադրություններ անում ու վիճում: Իհարկե, կային նաև այնպիսիները (գիշերային անցորդներ, մեքենայից մի քանի րոպեով դուրս եկած ուղևորներ ու վարորդներ), որոնք զարմացած նայում էին հոծ բազմությանը, ծառ ելած կամ ավտոտնակներին կուտակված հետաքրքրասերներին և երբ իմանում էին պատճառը, հեգնական ժպտալով կամ ձեռք թափ տալով թողնում էին ու գնում: Ըստ երևույթին, դրանք լուրջ մարդիկ էին, ովքեր չէին հավատում ո՝չ Լոհ Նեսսի հրաշքին, ո՝չ փոթրգեյթսերին, ո՝չ ուրվականներիս, ո՝չ էլ, բնականաբար, այլմոլորակայիններին...
Շատ գրքեր ու հոդվածներ են գրվել ձեր մասին, շատ հաղորդումներ եղել հեռուստատեսությամբ: Սովորաբար այդ հաղորդումներից հետո տղաներով գնում էինք Զանգվի ձորաբերանը՝ Թումանյանի անվան այգի, նստում հարմարավետ քարերին և մինչև մութն ընկնելը...սպասում ձեզ: Բայց դուք չէիք գալիս...
Մենք չունեցանք Երևանի ամենասովորական դպրոցներից մեկի բախտը, որի փոքրիկ աշակերտներից մի քանիսը խաղահրապարակում տեսել էին ձեզ ու նույնիսկ խոսել ձեզ հետ: Բայց այդպիսի փաստեր ու նորություններ իմանալուց հետո ամառային գիշերները դառնում էին ավելի հետաքրքիր, որովհետև ամեն մեկս մյուսին պատմում էր իր իմացած պատմությունները (շատերի համար, այո՛ անիրական) և հետզհետե ամայացող այգում ավելի ու ավելի հստակ էր լսվում մեր փոքրիկ խմբի տաք բանավեճը:
Հաճախ ենք մտածել տղաներով, որ եթե բախտ վիճակվի հանդիպել ձեզ, ի՞նչ հարցեր կտանք: Գուցե նախ և առաջ հարցնենք, թե ինչո՞ւ ստեղծեցիք մեզ և ե՞րբ պիտի ավարտեք մեզ վրա դրվող ձեր փորձերը: Հետո կհարցնենք, թե իրո՞ք կործանվելու է աշխարհը և ի՞նչ անենք, որ մի կերպ խուսափենք դրանից: Իհարկե, չենք մոռանա հարցնել, թե քանի՞ գալակտիկա կա տիեզերքի խորխորատներում, քանի՞ քաղաքակիրթ աշխարհ ու նաև կասենք, որ թող այդ աշխարհները այնքան էլ «վերևից» չնայեն մեզ. ո՞վ իմանա, գուցե բաներ կան, որ մեզնի՛ց կարող են սովորել, որովհետև մարդկության չարչարանքները ի՞նչ պակաս դաս են ուզածդ գերքաղաքակրթության համար: Կհարցնենք նաև, թե ո՞ւր է կորել Ատլանտիդան, ո՞րն է Բերմունդյան եռանկյունու գաղտնիքը, հնարավո՞ր է վերադառնալ անցյալ ու հյուրընկալվել գալիքում․․․
Ամենից շատ մեզ հետաքրքրում է, թե ինչո՞ւ եք վայրէջքներ կատարում մեր փոքրիկ Հայաստանում: Գուցե գիտե՞ք, որ Նոյն էլ է իր «վայրէջքը» Արարատի գագաթին կատարել: Գուցե մեզ ասելու բա՞ն ունեք կամ ինչ-որ բան մեզնի՞ց եք ուզում լսել:
Չգիտեմ, արդյոք կհանդիպեմ երբևէ ձեզ, բայց հավատում եմ, որ կաք, որ ապրում եք գուցե նույնիսկ մեր մեջ, մեր կողքի՛ն: Համենայն դեպս, ձեր «առասպելը» շատերին ստիպում է գոնե երբեմն աստղերին նայել:
Եթե հանկարծ կարդաք այս նամակը, թեկուզ մի անգամ երևացեք Հայաստանում, Երևանում, մեր ոչ մեծ թաղամաս Աջափնյակում, ավելի ստույգ՝ Էստոնական փողոցում։
Լավագույն ցանկություններով՝
«ԱՍՏՂԱՅԻՆ ՍՈՒՐՀԱՆԴԱԿ» թերթ Երևան