ВЯЛІКАЕ ЗАЛУЖЖА, Азярыцка-Слабадскі сельсавет. Марыя Ільінішна ШАРАМЕТ у ліпені адзначыла 90-годдзе. Наша субяседніца нарадзілася, выйшла замуж і ўвесь час пражыла у родным Вялікім Залужжы. Ад яе мы даведаліся гісторыю мясцовая святыні — маленькай каплічкі — і пра прыгожы беларускі абрад.
— Капліца наша мае цікавую гісторыю, — расказвае мая суразмоўца. — Да вайны мы абракліся і паставілі ў вёсцы тры крыжы: у пачатку, пасярэдзіне і ў канцы.
— А что значыць «абракліся»?
— Гэта быў такі абрад — абрачэнне, ад слова “аброк”, жэртва Богу. А ў вайну рабілі такое абрачэнне: жанчыны нашы сабраліся ў адной хаце і абракліся выткаць рушнік дліной 3-4 метры. Ён называўся абудзённік — таму што трэба яго было зрабіць за адзін дзень. Помню, сабралося вельмі шмат жанчын са ўсёй вескі, і мы, дзеці, памагалі. За адзін дзень трэба было лён высушыць, змяць, спрасці і наткаць. Была ў нас на балоце лужа вялікая, і ўсе жанчыны, як наткалі, пайшлі да гэтай лужыны і выбівалі рушнік пранікамі, адбялілі,высушылі і панеслі на крыж… І праўда, за ўсю вайну ніхто з нашых не загінуў і ніводную хату не спалілі.
Мы доўгі час хадзілі да крыжа, што быў па сярэдзіне. Ужо праз шмат гадоў пасля вайны сусед, які жыве побач, прапанаваў на яго месцы пабудаваць драўляную каплічку. Мы склаліся грашыма і паставілі. Доўга да яе хадзілі. Тут ужо абракалася кожная сям’я: хто ікону прынясе, хто кветкі. І там стаяла чашачка, куды мы прыносілі грошы, на якія потым жанчына, што жыла побач з каплічкай, пакупала рушнікі ці што яшчэ было трэба, какб упрыгожыць гэта месца. І вось аднойчы забраліся туды двое маладых хлопцаў, якія выпівалі. Можа, яны там курылі, таму што каплічка загарэлася…
Тады ўжо другі сусед, што жыве побач, вырашыў аднавіць усе на свае грошы. Мы скалаліся яму ў дапамогу, але ен грошай не ўзяў, а сказаў: “Давайце іх занясем у царкву”. Сам ен каплічку адбудаваў, выкрасіў.
Зараз некалькі разоў на год прыязджае да нас бацюшка, і тады мы ўсе ідзем да каплічкі.Там у нас і крыж , і шмат ікон. І сярод іх ёсць мая — Мікалая Цудатворца”.