Найти в Дзене
Башҡортостан гәзите

Әсә көтә улдарын...

Рәмилә Ниғәмәт ҡыҙы Вәлишина – сығышы менән Ғафури районының Игенйылға ауылынан. Ул – махсус хәрби операцияға ике улын оҙатҡан әсәй. Мин уның менән быйыл яҙ Красноусол ауылында танышҡайным. Әсә улы Земфирҙың хәлен белешергә килгәйне. Ә ул махсус хәрби операциянан яраланып ҡайтҡан ине. Рәмилә Ниғәмәт ҡыҙы йәмле Ағиҙел буйында урынлашҡан Игенйылға ауылында Маһира менән Ниғәмәт Мәҡсүтовтарҙың татыу ғаиләһендә тыуып үҫкән. Ете малай һәм берҙән-бер ҡыҙ буй еткергәндәр. Ә атайҙары Ниғәмәт Бөйөк Ватан һуғышы ветераны, лейтенант, орден-миҙалдар кавалеры булған. Бер бөртөк ҡыҙ бала булһа ла, һуғыштан һуңғы ауырлыҡтарҙы ла, ауыл ерендәге барлыҡ эштәрҙе лә атҡарырға тура килә – икмәген дә бешерә, һыйыр һауа, сөгөлдөр утай, бесән саба. Игенйылға һигеҙ йыллыҡ мәктәбендә уҡып белем алғас, Стәрлетамаҡ ҡалаһындағы һөнәрселек училищеһын тамамлай һәм тегенсе һөнәренә эйә була. Тап ошо йылдарҙа буласаҡ тормош иптәше Ғилмитдинде осрата. 1975 йылда улар өйләнешә һәм бер йылдан һуң ҡыҙҙары Рузилә тыуа. Ҡулында бәләкәй бала булһа ла, өйҙә ултырмай ҡатын – сөгөлдөр баҫыуында эшләй, фермала һыйыр һауа. Ошо йылдарҙа йәш ғаилә үҙ көсө менән йорт һалып сыға. Матур йортҡа йәм өҫтәп, бер-бер артлы ике улдары тыуа. Шулай, тормош мәшәҡәттәренә күмелеп, донъя көткәндә, аяҙ көндө йәшен атҡан кеүек ире Ғилмитдин ҡапыл донъя ҡуя. Был ваҡытта ҡыҙҙары Рузилә - IX класта, ә кесе улдары Дамир I класта 10 көн генә уҡып өлгөрә. Өс баланы үҫтереү, уларға белем биреү, донъя көтөү яңғыҙ ҡатын иңенә төшә. Тик уңған, тырыш, бөтмөр һәм сабыр әсә яҙмыш һынауҙары алдында бөгөлөп төшмәй, тырышып донъя көтөргә, балаларын кеше итергә ынтыла. Ә ғәзиздәре әсә ышанысын аҡлай, бына тигән итеп донъя көтөргә тырыша. Уңған әсәнең өлкән ҡыҙы Рузилә бөгөн Ғафури район хакимиәтенең төҙөлөш бүлегендә муниципаль торлаҡ инспекторы булып эшләй. Ул бер ҡыҙ һәм бер ул үҫтерә. Улы Рималгә - 26 йәш, Стәрлетамаҡ ҡалаһында ғаиләһе менән донъя көтә. 21 йәшлек ҡыҙы Маша - Өфө фән һәм технологиялар университетының IV курс студенты. Икенсе улы Земфир ҡатыны Әлфиә менән Красноусолда бына тигән йорт һалып сыҡҡан. Уларҙың татыу ғаиләһендә өс бала үҫә. Өлкән улдары Азамат Башҡорт дәүләт медицина университетының педиатрия факультетында белем ала. Ҡыҙҙары Алтынай – Красноусолдағы Н.А. Мәжитов исемендәге гимназия, улдары Айгиз Р. Ғарипов исемендәге 1-се башҡорт республика гимназия-интернаты уҡыусылары. Өсөһө лә бейеүгә әүәҫ. Ә күп балалы әсәй Красноусолдағы гимназияла тәрбиәсе булып эшләй. Рәмилә Вәлишинаның кесе улы Дамир ғаиләһе менән Мәскәү өлкәһенең Софрино ҡалаһында йәшәй. Артем һәм Тимур исемле ике ул үҫтерәләр. Улар спорт менән ныҡлап мауыға. Махсус хәрби операция башланғас, тәүҙә Земфир юллана. – Былтыр 26 сентябрҙә мобилизацияландым. Һис икеләнеп торманым, махсус хәрби операцияла ҡатнашырға, тигән ҡарарға килдем. Башта Ҡазан ҡалаһында бер ай тирәһе хәрби әҙерлек үттек, – тип һөйләне Земфир Вәлишин (позывнойы – “Зема”). – Сватово – Кременная йүнәлешендәге яуҙарҙа ҡатнаштым. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, 24 февралдә яраландым: миномет атышы барғанда ярсығы аяғыма эләкте. Динар Мөхәрмәтов ярҙам итте. Аҙаҡ инде миңә операция яһанылар. Земфир Стәрлетамаҡ ҡалаһы буйынса эске эштәр идаралығында, Себер тарафтарында быраулаусы булып эшләй. Ә Тыуған ил алдындағы хеҙмәт бурысын ул Төньяҡ Осетия – Аланияның Моздок ҡалаһында үтәгән. 1999 йылда Чечняла булған. Йәй көнө Рәмилә Вәлишинаның кесе улы Дамир ҙа махсус хәрби операцияға юллана. Тик әсә кешегә был хаҡта ике ай үткәс кенә әйтәләр... Тормош ауырлыҡтарына бирешмәй, донъя көтөргә ынтылған, яңғыҙы балаларын аяҡҡа баҫтырған әсәнең йорто әллә ҡайҙан балҡып торған кеүек. Барыһына ла ҡәнәғәт ул. Уның бары бер теләге: улдары ғына тиҙерәк имен-һау ҡайтһын, донъялар тиҙерәк тынысланһын. “Башҡортостан” гәзитенең “Бәйләнештә” төркөмөндә Халыҡ-ара әсәйҙәр көнөнә арналған “Донъя йәмле әсәйҙәр менән!” тигән бәйгелә ҡатнашҡан Рәмилә Ниғәмәт ҡыҙы Вәлишина өсөн тауыш бирәйек, дуҫтар, комментарийҙар яҙайыҡ. Фотолар: Рәмилә Вәлишинаның шәхси архивынан.