Найти тему
Башҡортостан гәзите

Мин улымда сит икән...

"Һеҙҙең сайтта бирелгән тормош һабаҡтарын уҡып барам. Ундағы төрлө яҙмышлы кешеләрҙең тарихы менән танышып, ҡайһыларын йәлләйем, икенселәренә һоҡланам. "Күрәһе шул булғандыр", "маңлайына яҙылған" тигәнде кем тәүләп әйткәндер инде, күптәренә ҡарата ошо һүҙҙәрҙе ҡабатларға ғына ҡала. Ә үҙемә килгәндә иһә, хәҙерге хәлемә ҡарап, киләсәкте һайлау мөмкинлеге булғандыр тим. Ирем бынан бер нисә йыл элек гүр эйәһе булып ҡуйҙы. Уның менән шәп йәшәнек тип әйтә алмайым, шулай ҙа ныҡ насар ҙа торманыҡ, тормошобоҙ түҙерлек булды. Йәш саҡта һәр кемгә осрар ваҡ-төйәк мәшәҡәттәрҙе лә, балаларыбыҙ тыуыу ҡыуаныстарын да, уларҙы тәрбиәләү, аяҡҡа баҫтырыу юлындағы бөтә ауырлыҡтарҙы ла кисерергә тура килде. Шулай уҡ бер-беребеҙҙе аңламай киткән осраҡтар ҙа, иремдең эсеп ҡайтып боларған саҡтары ла (унда ла күберәк ситтәрҙең ҡотҡоһона төшөп) булды, "һулға" йөрөүҙәрен дә баштан үткәргәнмен. Бөгөнгө йәшем бейеклегенән ҡарағанда һәм әлеге хәлем менән сағыштырғанда, улар борсолорлоҡ урыны булмаған ваҡ мәсьәлә кеүек. Нисек булһа ла ғүмерҙең күп өлөшө үткән, балалар үҙаллы донъя ҡорған, ейәндәрем бер-бер артлы үҫеп килә. Оло ҡыҙымдың ғаиләһе сит республикала төпләнде, ә улымдыҡы - ауылыбыҙға яҡын бәләкәйерәк ҡалала. Етмеш йәшемә тиклем үҙем дә донъяны гөрләтеп көттөм, балаларым ҡайтҡанда-киткәндә тейәп ебәрерлек күстәнәс булһын тип тырышыла ине әле... ...Аҙна һайын ҡайтып, хужалыҡ эштәрендә ярҙамлашып йөрөгән улым менән киленем бер көн мине үҙҙәренә күсереп алырға теләүе тураһында һүҙ башланы. "Балалар ҙурайып, башҡа сығып бөтөп бара, өй иркен, беҙгә лә, үҙеңә лә тынысыраҡ булыр", - тине улар бер тауыштан тигәндәй. Төрлөһөн уйлаһам да, өлкән ҡыҙым да уларҙың фекерен хуплап торғас, ике ай эсендә мал-тыуарҙы, өй-ҡаралтыны һатып, балаларға аҡсаһын бүлеп биреп, күсергә риза булдым. Еңел булманы, әлбиттә, йәшлегем, бөтә ғүмерем үткән өйҙән яҙыу, уныһын баштарынан үткәргәндәр аңлайҙыр. Шулай итеп, бына өсөнсө ай инде мин улым менән киленемдә айырым бүлмәлә ғүмер кисерәм, ошо ваҡыт эсендә үҙ өйөмдө, ауылымды һағынмаған, бында күскәнемә үкенмәгән көнөм юҡ. Ни тиклем яғымлы, иғтибарлы булырға тырышһалар ҙа, мин бында сит икәнемде тоям, ваҡытлыса килгән ҡунаҡ ҡына булғанымды ла аңлайым. "Уға теймә", "унда барма", "шул кеше менән ҡатышма - яман", "магазинға йөрөмә - барыһын да үҙебеҙ алырбыҙ", "һауыт-һабаға ҡағылма - ватылыр" һ.б. тыйыуҙарҙан ғына тора кеүек көндәрем. Ғөмүмән, миңә бында бер нәмә эшләргә лә, йәштәрҙең эштәре менән ҡыҙыҡһынырға ла, ҡыҫылырға ла ярамай. Ул тиклем үк бәлтерәп бөткән ҡатын түгелмен, оҙон көндәр буйы тәҙрәнән генә ҡарап ултырырға тейешменме ни? Ҡул ҡаушарып тик ултырыу, үҙеңде кәрәкмәгән тойоу бик ауыр халәт икән дә ул. Ә ауылдағы тиҫтерҙәрем был ваҡытта бергәләп төрлө саралар, өмәләр үткәрәлер, сәйгә йөрөшәлер... Теге ваҡыт төптән уйлап эш итергә - тыуған йортто һатмай торорға - кәрәк булған да бит. Беҙ, әсәйҙәр, иң тәүҙә үҙебеҙҙе түгел, балаларҙы уйлайбыҙ шул, уларға яҡшы булһын, ярҙам булһын, тибеҙ. Улар ҙа үҙҙәренсә хәстәрлек күрһәткеләре киләлер ҙә, тик оло кешенең күңел донъяһын, нимә теләгәнен белеп бөтә алмайҙарҙыр. Балалар - үҙҙәренсә, ололар, хәлдәренән килгән саҡта, шулай уҡ үҙаллы йәшәһен икән ул. Минең әлеге хәлдә ҡалыуымды "яҙмыш" тип әйтеп буламы, әллә уйламай эш итеү һөҙөмтәһе тиеү дөрөҫмө икән - һеҙ нисек уйлайһығыҙ, дуҫтар?" Автор фотоһы. (Сәриә апай һөйләгәндәрҙән).