2022 йылда Башҡортостан халҡы мутлашыусыларға 1,6 миллиардтан ашыу һум аҡса күсергән, ә әле тамамланмаған 2023 йылда – 1 миллиардтан ашыу һум. Енәйәтселәр үҙҙәрен полиция, Федераль именлек хеҙмәте, банк хеҙмәткәре тип таныта һәм телефон аша ғына кешене алдап, ҙур-ҙур суммала аҡса ала. Был хәлдең сәбәбе нимәлә? Мутлашыусыны ысын полиция йәки банк хеҙмәткәренән нисек айырырға? Күптәр аҡса һорап иркенән мәхрүм ителгән кешеләр шылтырата тип уйлай. Ә ысынбарлыҡта Рәсәй халҡын ойошҡан енәйәти төркөмдәр талай. Улар башлыса сит илдән тороп эш итә, шуға күрә был әҙәмдәрҙе тотоу, урланған аҡсаны кире ҡайтарыу бик ҡатмарлы. Мутлашыусылар өсөн эш сценарийын профессиональ психологтар, манипуляция һәм нейро-лингвистик программалау буйынса белгестәр төҙөй. Һеҙҙең тарафтан әйтелгән һәр дәғүәгә йәки реакцияға уларҙың яуабы йәки яңы һорауы әҙер. Шуға күрә йыш ҡына яңылыҡтарҙа кешеләрҙең гүйә гипноз тәьҫире аҫтында эш итеүе – кредит юллауы, фатирын һатыуы йәки банкоматҡа барып, мутлыҡ ҡылыусыларға аҡса күсереүе тураһында уҡыйбыҙ, ишетәбеҙ. Мутлашыусылар бер тапҡыр ғына шылтыратмай. Улар кешене яйлап әҙерләй, береһенән икенсеһенә тапшыра, һеҙгә ҡағылышлы дөрөҫ мәғлүмәттәрҙе һәм адрестарҙы әйтеп һөйләшә (сөнки төрлө алымдар менән мәғлүмәттәр базаһын ҡулға төшөрәләр). Һаҡлыҡ кенәгәһендәге аҡсағыҙҙы урлау, һеҙҙең исемгә кредит юллау йәки фатирығыҙҙы һатыу өсөн мутлыҡ схемаһын аҙналарға һәм айҙарға һуҙалар. Мәҫәлән, Өфөлә йәшәгән 32 йәшлек кеше "һеҙҙең исемгә кредит юлларға һәм банк иҫәбендәге аҡсағыҙҙы алырға маташалар" тигән хәбәргә ышанып, мутлыҡ ҡылыусыларға 2 миллион һумдан ашыу аҡса күсергән. Билдәһеҙ кешеләр уға үҙҙәрен банктың хәүефһеҙлек бүлеге һәм хоҡуҡ һаҡлау органдары хеҙмәткәрҙәре тип танытып, шылтыратҡан. Белоретта йәшәгән медицина хеҙмәткәре ошондай уҡ схемаға эләгеп, 800 мең һумға торошло кредит юллап, билдәһеҙ әҙәмдәргә ебәргән. Өфө пенсионеры һаҡлыҡ кенәгәһендәге 1 миллион һум аҡсаһынан ҡолаҡ ҡаҡҡан. Былар барыһы ла - һуңғы көндәрҙә булған осраҡтар. Шуға күрә иң төп ҡағиҙә: таныш түгел номерҙан шылтыратһалар, яуап бирмәгеҙ! Әгәр һөйләшә башлап, һеҙҙе алдарға теләүҙәрен аңлаһағыҙ, шунда уҡ бәйләнеште өҙөгөҙ. Кемделер үпкәләтеп ҡуймайым тип, уңайһыҙланмағыҙ. Ғәҙәттә, мутлашыусылар кешеләргә баҫым яһарға ярата. Ҡотолоуҙоң берҙән-бер юлы – һөйләшеүҙе туҡтатыу! Әгәр ҡурҡһағыҙ, икеләнһәгеҙ, 102 һандарын йыйып, полиция хеҙмәтенә шылтыратығыҙ, банк бүлексәһенә барып, хеҙмәткәрҙәр менән осрашып һөйләшегеҙ. Һаҡ булығыҙ! Фото: rally36.ru