Ҡар өҫтөндә усаҡ яғыр, сабып барыр атты туҡтатыр ҡатын-ҡыҙҙар була бит... Интернеттағы “Бәйләнештә” социаль селтәрендә Әлиә Йәғәфәрованың көн дә күпләп ҡорот, эремсек, ҡыҙыл эремсек, май эшләп, уны тирә-яҡҡа оҙатыуы хаҡында яҙмаларын ҡарап барҙым. “Бик уңған ҡатын”, – тип һоҡлана инем. Түҙмәнем, танышырға булдым... 36 йәшлек Әлиә Йәғәфәрова Баймаҡ районының Муллаҡай ауылында йәшәй икән. Йәш кенә булһа ла алты бала тәрбиәләй. Ҙур ғаиләне ҡарау өсөн бик егәрле, сос булырға кәрәк шул. Ауылда эш юҡ. Ҡасандыр Йәғәфәровтар ауылда магазин да асып ҡараған ул. Тик ул үҙен аҡламаған, ябырға тура килгән, әммә тормош ауырлыҡтары уларҙы ситкә китергә мәжбүр итмәгән. Үҙ көстәренә таянып, баҡса үҫтереп, мал ҡарап, ауылда йәшәүҙәрен дауам итәләр. Кешене ауырлыҡтар сыныҡтыра тигәндәре хаҡтыр. Әлиәгә лә аҡыллы, зиһенле ҡатын булып етешеү өсөн күпте күрергә тура килә. Бәләкәйҙән үгәй атай ҡулында үҫеүе уға анһат булмаған. Бер һыуға, бер утҡа һалып, ярайһы ғына түгел, бик ныҡ сыныҡтырған был тормош тигәндәре. – Үгәй атай үҙеңдеке кеүек түгел инде. Һеңлем менән ҡул бысҡыһы менән утын да быстыҡ, ярҙыҡ та. Мал һарайын таҙалап, ҡый ҙа түгә торғайныҡ. Хатта ат егергә лә ҡуша ине. Буйым бәләкәй булғас, түмәргә баҫып ҡамытын кейҙерә инем, – ти Әлиә. Әңгәмәсем быны тейешле хеҙмәт тәрбиәһе һымаҡ ҡына һөйләһә лә, ата-әсә ҡуйынында иркәләнеп кенә үҫкән миңә быны ишетеүе еңелдән булманы. Нисек инде үҫмер ҡыҙ балаға шунсама ауыр эш ҡушаһың?! Ирҙәр ҡулы етмәгән һуғыш осоро түгел бит, ә бынан 20 йыл тирәһе элек кенә... Әле белеп үҫкәнен тормошонда ҡулланһа ла, ул саҡта эшкә күмелгән үҫмер Әлиәгә лә еңел булмағандыр. Шуға ла ул: “Димләһәләр, кейәүгә сығам да ҡуям”, – тигән уй менән йәшәй. Аллаһы Тәғәләнең “Амин” тигән сағына тура килгәндер. Үгәй атай ҡулынан 16 йәштә генә ысҡынып, Әлиә Муллаҡай ауылына килен булып төшә. Үҙенән 15 йәшкә оло ире менән бер-береһен аңлап, матур итеп йәшәп китәләр. Ҡайны-ҡәйнәһенән бик күп кәңәш ишетә, ҡатын-ҡыҙ эшенә лә өйрәнә. Бер-бер артлы өс улға ғүмер бирә. – Ҡайны-ҡәйнәм бик тырыш, ярҙамсыл кешеләр ине. Йәндәре йәннәттә булһын. Ҡәйнәм эремсек, ҡыҙыл эремсек эшләргә, майҙы дөрөҫ бешергә, ҡорот киптерергә өйрәтте. Ауыл ерендә йәшәгәс, бик тырыш, егәрле булырға кәрәк. “Мин белмәйем, йыбанам бит әле”, – тип ултырһаң, бер нәмә лә килеп сыҡмай. Ауыл ҡыҙы булараҡ, ауыл тормошон яратам, эштәрен дә үҙ итәм, күңел һалып башҡарам. Алты һыйыр тотабыҙ. Иртәнсәк – ирем, кис улым һауыша. Тәүҙә һөттө тапшыра инем. Хаҡы төшөп тик бара. Тапшырыуҙың файҙаһы ла юҡ һымаҡ. Шуға һөт ризыҡтары эшләп, интернет аша уларҙы һатыуға ҡуйып ҡараным. Алдылар. Тәмләп ҡараусылар ҡабат-ҡабат заказ бирҙе, һорау күбәйҙе. Шулай даими һата башланым. Сибай тарафтарына студент улдарым аша ебәрәм, Өфө яҡтарына такси менән оҙатам, – ти Әлиә Ғайса ҡыҙы. Әлиә менән Зариф Йәғәфәровтарҙың өлкән улы Сибайҙа медицина колледжында уҡый, буласаҡ фельдшер. Икенсе улдары Сибайҙа геодезист һөнәрен үҙләштергән. Өсөнсө улдары мәктәптә 7-се класта уҡый. – Һеңлем мәрхүмә булды. Уның өс балаһын приютҡа ебәрткем килмәне. Сит кеше ҡулында тәрбиәләнеүе еңел булмағанын үҙем аңлайым. Иремә әйтеп, күндереп, үҙебеҙгә алдыҡ. Дүрт йыл инде үҙебеҙ ҡарайбыҙ. Шөкөр, атай-әсәй тип торалар. Бер ҡыҙым – 4-се, икенсеһе 2-се класты тамамланы. Кесе улым әле балалар баҡсаһына йөрөй. Сабыйҙарҙы үҙебеҙгә алғанда бәләкәй генә йортта йәшәй инек, сөнки 2014 йылда өйөбөҙ янғайны. Хәҙер инде йорт һалып сыҡтыҡ, – тип ҡыуана Әлиә. “Ошо бәхеттәренә күҙ теймәһен, артабан бәлә-ҡазаһыҙ ғына имен йәшәһендәр” тигән уй башымдан үтте. Бер кешене күпме һынарға була инде? Бәхет өсөн тыуа бит әҙәм балаһы донъяға, бәхет өсөн... – Үкенмәйһеңме? – тип һораным Әлиәнән. “Һис кенә лә үкенмәйем”, – булды яуабы. Ни генә булһа ла, шулай булһын! Иртә таңдан тороп, эңер төшкәнсе эш менән булған уңған, тырыш, булдыҡлы ҡатын, йәш әсә бәхеткә генә төрөнөп йәшәргә тейеш! Киләсәккә уй-хыялдарын, маҡсаттарын да һорамай булдыра алманым. – Йорт хужабикәһе бит мин. Бар булмышым – өй йылыһын һаҡлау, һыйыр ағын эшкәртеү. Әле үҙ эшемдең мәнфәғәтен күреп, интернет аша ҡорот, киптерелгән ҡорот, аҡ һәм ҡыҙыл эремсек, май һатып дәртләнеп киттем. Киләсәктә, бәлки, мал һанын ишәйтербеҙ. Ирем, улдарым ярҙам итеп тора. Темәстән килеп әсәйем дә ярҙамлашып китә. Шунһыҙ булмай ҙа. Иртәнсәк ҡаҙан янына торһаң, төшкә ҡәҙәр уның янынан китеп булмай. Унан тыш башҡа эштәр ҙә бар бит әле. Зарланмайым. Хоҙай һаулыҡтан айырмаһын, кеше эштән үлмәй ул. Ҡышын һөт кәмегән осорҙа тегеү менән булышырға яратам, бешеренәм, белгәндәремде балаларыма өйрәтәм, – ти Әлиә. Бына шундай бөтмөр килендәр булғанда ғына, ауылда йәш ғаиләләр һаны ишәйә ул. Афарин, Әлиә! Бығаса бирешмәгәнһең, артабан да һынатмаҫһың. Ғаиләңә, алтын ҡулдарыңа, сослоғоңа күҙ теймәһен. Резеда ВӘЛИЕВА