Ошо көндәрҙә Санкт-Петербургтың Дәүләт академия капеллаһында билдәле башҡорт шағиры, Көньяҡ Уралда тыуып үҫкән Сәләм Ғәлимовтың иҫтәлеген мәңгеләштереүгә арналған түңәрәк өҫтәл үтте. Ҡатнаш режимда уҙған фекер алышыу майҙансығында Башҡортостандың Рәсәй Президенты ҡарамағындағы Тулы хоҡуҡлы вәкиле урынбаҫары Илдар Бикбаев, Санкт-Петербургтың Милләттәр йорто директоры Алексей Карлов, «Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы (конгресы)» халыҡ-ара йәмәғәт ойошмалары союзы рәйесе Юлдаш Йосопов, Башҡортостан Республикаһының Силәбе өлкәһендәге вәкиле Әлфир Байымов, Санкт-Петербург башҡорттары ҡоролтайы (конгрессы) рәйесе Гөлназ Ибраһимова, шулай уҡ ғалимдар һәм йәмәғәтселек вәкилдәре ҡатнашты. Кәңәшмә барышында Ғәлимов Сәләм ерләнгән урынды эҙләү мәсьәләләре, Өфө һәм Санкт-Петербург архивтарында булған документтарҙан яңы мәғлүмәттәр ҡаралды. Спикерҙар шулай уҡ Силәбе өлкәһенең Сосновка районында классиктың иҫтәлеген мәңгеләштереү буйынса алып барылған эш хаҡында һөйләне. “Башҡортостан Республикаһының Силәбе өлкәһендәге даими вәкиллеге, урындағы башҡорттар ҡоролтайы күренекле башҡорт эшмәкәрҙәренең хәтерен мәңгеләштереүҙә даими рәүештә ярҙам күрһәтә. Был - тарихты тергеҙеүгә һәм һаҡлауға йүнәлтелгән бик мөһим эш, бигерәк тә үҫеп килгән быуын өсөн. 2021 йылда Ғәлимов Сәләм ҡәберен табыуҙа булышлыҡ итеү үтенесе менән беҙгә Сосновка районының «Камин янында» район әҙәби берекмәһе етәксеһе Урал Ҡолошов мөрәжәғәт итте. Ул ваҡытта шағирҙың 1939 йылда Санкт-Петербургта вафат булыуы һәм ҡәбере Волхов лютеран зыяратында булыуы ихтималлығы билдәле ине. Архив документтары менән эшләгәндән һуң, Өфөләге һәм Санкт-Петербургтағы тикшеренеүселәр ҡәбер ташы ҡуйылған урынды асыҡлай алды”, - тип билдәләй Башҡортостан Республикаһының Силәбе өлкәһендәге даими вәкиле Әлфир Байымов. Ултырыш йомғаҡтары буйынса архив документтарын асыҡлау буйынса тикшеренеүселәрҙең эш төркөмөн булдырыу, шулай уҡ фото- һәм видео материалдар, Ғәлимов Сәләмдең замандаштарының көндәлектәрен асыҡлау тураһында ҡарар ҡабул ителде. Рәсми өлөштән һуң түңәрәк өҫтәлдә ҡатнашыусылар Волхов лютеран зыяратында Ғәлимов Сәләм ерләнгән урынға юлланды. Мөғжизә менән һаҡланып ҡалған архив фотоһүрәте буйынса уның ерләгән урынын тоҫмаллау мөмкинлеге бар. Ҡәбер Альфред фон Беккер (1847 - 1907) һәм Вилгельм фон Беккер (1812-1847) тигән кешеләрҙең ҡәберҙәре эргәһендә булырға тейеш. “Санкт-Петербургта Сәләм Ғәлимовтың хәтерен мәңгеләштереү йәмәғәтселек тарафынан ыңғай баһаланасаҡ, сөнки халыҡ хәтерендә ул башҡорт художестволы әҙәбиәтен булдырыуҙа һәм үҫтереүҙә ҙур роль уйнаған шағир булараҡ ҡалған. Уның ҡәбере ижадын һөйөүселәрҙең изге урынына әүерелеүе ихтимал”, - тип билдәләй Әлфир Байымов. Әйткәндәй, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы күренекле ватандаштарыбыҙҙың исемдәрен мәңгеләштереү буйынса эҙмә-эҙлекле эш алып бара. Мәҫәлән, һуңғы йылдарҙа ғына Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы булышлығында Һамар өлкәһендә күренекле ғалим, башҡорт телендәге тәүге дәреслектәрҙең береһе, юғары уҡыу йорттары өсөн беренсе орфография һүҙлеге һәм башҡорт теле дәреслеге авторы Ғәббәс Дәүләтшинға һәйкәл ҡуйылды; Пермь крайының Барҙы районында «Ата-бабаларҙың алтын китабы» китаптарынан торған арт-объекттар аллеяһы асылды, ул Ғәйнә башҡорттары тураһындағы монументаль тарихи комплекстың дауамы булып тора; 20 йыл дауамында Ғәйнә улысы старшинаһы, Уложенный комиссия депутаты, Уралдағы эре руда сәнәғәтсеһе булған Туҡтамыш Ишбулатовҡа бюст ҡуйылды. Ә ағымдағы йылдың сентябрендә Пермь крайында XVIII быуаттағы башҡорт руда сәнәғәтселәренең береһенә, Рәсәйҙәге беренсе техник юғары уҡыу йортона нигеҙ һалыусы Исмәғил Тасимовҡа һәйкәл асыу планлаштырыла. Беҙҙең белешмә: Сәләм Ғәлимов 1911 йылдың 18 ғинуарында Силәбе өлкәһенең Ҡоншаҡ районы Тәгеш ауылында тыуған. Арғаяш мәктәбен тамамлағандан һуң уҡытыусы булып эшләй. 1930 йылда «Башҡортостан» гәзитенә эшкә саҡырыла. Өфөгә күсеү менән уның әҙәби һәм журналист эшмәкәрлеге әүҙемләшә. Редакцияла ике йыл әҙәби хеҙмәткәр булып эшләп, Ғәлимов Сәләм Башҡорт дәүләт педагогия институтына уҡырға инә. Институтты тамамлағандан һуң 1937 йылда Башҡорт тел һәм әҙәбиәт ғилми-тикшеренеү институтында эшләй башлай. Башҡорт халыҡ ижадын йыйыу, нәшер итеү, өйрәнеү менән шөғөлләнә. 1938 йылда СССР Фәндәр академияһының Ленинград ҡалаһындағы филиалына уҡырға инә. 1939 йылдың июнендә башланған киҙеү сире менингитҡа килтерә. Ғәлимов Сәләм был ауыр сирҙән 1939 йылдың 19 июнендә вафат була. Ғ.Сәләмдең тормошо һәм әҙәби тормошо ҡыҫҡа булған. Әммә ошо ун йыл эсендә ул башҡорт шиғриәтен «Шоңҡар», «Бала», «Өс йыр» кеүек поэмалар, лирик әҫәрҙәр менән байытҡан һәм әҙәбиәтебеҙ тарихында тос урын яулаған. Фото: Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы.