Баймаҡ районының Сыңғыҙ ауылы бик матур тәбиғәт ҡосағында урынлашҡан. Ауылда бер түгел, өс йылға бар: Һаҡмар, Күсәбә, Ярмайылға. Һаҡмар менән Күсәбә ҡушылған ерҙән бер аҙ ғына атлаһаң, Алсынбай тигән матур тау күренә. Уның итәге ожмахҡа тиң. Бында муйыл, ҡарағат, энәлек, тирәк, тал, ҡайын, ҡомалаҡ, Ҡыҙыл китапҡа ингән сәскәләр ҙә үҫә. Тик тәбиғәттең үҙгәреүе, кешеләрҙең һаҡсыл булмауы, малдың күп йөрөүе арҡаһында туғайлыҡ күҙгә күренеп үҙгәрә башлағайны, усаҡ яғып ял итеүселәрҙән ҡалған сүп-сар ҙа, ҡороп ауған ағастар ҙа уны йәмһеҙләп ятты. Бөгөн ауылдарҙа һәр кем ер алып, уны кәртәләп, урындағы хакимиәт менән килешеп, был участканы кәрәкле юҫыҡта ҡуллана ала. Закон ғәмәлгә ингәс, Сыңғыҙ ауылында бик күптәр ер биләмәләрен кәртәләргә тотондо: кемдер иген сәсә, кемдер сабынлыҡ итеп тотона… Ә бына Алсынбай тирәһен тәбиғәткә ғашиҡ, оҙаҡ йылдар урмансы булып эшләгән Ғәлимйән Усманов алған. Ул ғаиләһе менән иртә яҙҙан тау итәген кәртәләү, туғайҙы таҙалау менән мәшғүл булды. – Киләсәктә тау итәгенә ҡарағат, ҡурай еләге ултыртырға иҫәп тотабыҙ. Әлегә эше күп. Кәртәләү, таҙалау менән булышабыҙ, – ти Ғәлимйән ағайҙың хәләл ефете Гүзәл Усманова. Үҙ ерҙәребеҙҙең халҡыбыҙ ҡулында булыуы яҡшы, әлбиттә. Ауылдаштар, ошо хәҡиҡәтте аңлап, барыһын үҙ ҡулына алып, тыуған ауыл ерҙәренең сит ҡулдарға күсмәүенә һөйөнөп, Атайсал өсөн изге ғәмәлдәр йылында ғәзиз төйәкте төҙөкләндереү, матурайтыу, ҡурсалау маҡсатында изге эш башлаған Усмановтар идеяһын хуплар, тигән ышаныстабыҙ. Изге эш менән шөғөлләнгән ғаилә хаҡында тулыраҡ мәғлүмәт биреү ҙә яҙыҡ булмаҫ. Ғәлимйән Зариф улы ишле ғаиләлә донъяға килә. Атайҙан иртә ҡалғас, йорттағы ир-егет эше уның иңенә һалына, ғаиләнең төп терәге була. Мәктәпте тамамлағас, әрме хеҙмәтенә алына, Афған яуын үтә. “Афғанстан беҙҙе сыныҡтырҙы. Бер генә килгән ғүмерҙең ни тиклем ҡәҙерле икәнлеген төшөндөрҙө”, – ти Ғәлимйән Зариф улы. Имен-һау ҡайтһа, ғаилә ҡороп, матур итеп йәшәргә тигән хыялы тормошҡа аша һалдаттың. Икенсе Этҡол ауылы ҡыҙы Гүзәл Юлай ҡыҙы Ишназароваға өйләнеп, дүрт балаға – Ғилманға, Фиданға, Нәзифәгә, Вилданға ғүмер бүләк итеп, матур йәшәйҙәр. Йәшләй генә мәрхүмә булған һеңлеһе Айгөлдөң ике балаһын – Миләүшә менән Эмилде – үҙ ҡанаттарына алып, тормош тигән оло киңлеккә сығаралар. Ғәлимйән ағай оҙаҡ йылдар урман ҡарауылсыһы булып эшләй. Уға 1995 йылда ошо эште тәҡдим иткәстәр, шатланып риза була. Тәбиғәткә ғашиҡ йән матурлыҡты ярата, урманда күҙенә салынған сихри күренештәрҙең һүрәтен ағасҡа һырлап-көйҙөрөп эшләп тә ҡуя. Һоҡланғыс семәрҙәрендә ағас, тау, төрлө кейек-ҡоштарҙы күрергә мөмкин. Урмансы булараҡ, эшенә намыҫ менән ҡарай, һәр йөкләмәне урын-еренә еткереп башҡара. Үҙ биләмәһендәге урманды таҙартыу, ағас ултыртыу эштәрен ваҡытында һәм сифатлы башҡара. Ул шулай уҡ һунарсылыҡ менән шөғөлләнә. “Мин һунарҙы бала саҡтан яраттым. Әлбиттә, ул мәлдә урман ҡыҙырып йөрөүҙәремде һунар тип әйтеп булмай. Мылтығым булманы, саңғы тағып, тоғро дуҫым – этемде эйәртә лә сығып китә торғайным. Көн кисләгәс кенә, хәлдән тайып, башҡаса йөрөмәҫкә һүҙ биреп, ҡайтып ингән булам, ләкин иртәгәһенә тороуыма матур итеп ҡар яуған булһа, ҡояш йылмайһа, ҡыҙыҡһыныуымды тыя алмай, үҙем һалған һуҡмаҡтан тағы урманға юлланам”, – тип хәтерләй үҫмер сағын. Ғәлимйән ағай билдәләүенсә, һунар – бик күп көс һәм сыҙамлыҡ талап иткән шөғөл. Һунарсы кешегә ҡыйыу ҙа, йылғыр ҙа булыр кәрәк. Һунарға “Буран” ҡаргиҙәрендә сыға, буш саҡтарында иһә саңғыла йөрөргә ярата. Әле Ғәлимйән ағай пилорам тота. Эшенән аҙ ғына бушаһа, тәбиғәт ҡосағына ашҡына. Бер көн урманға сыҡмаһа, үҙен сирле итеп тоя башлай. Ә тәбиғәт ҡосағында ул барыһын да онота, һыҙланыуҙары ла баҫылғандай була. Гүзәл менән Ғәлимйән Усмановтарҙың йорттары янында ҙур ғына баҡса ла бар. Йәйҙәрен йорт ихатаһы матур-матур сәскәләргә күмелә. Өй эсе лә зауыҡ менән биҙәлгән. Стенаһына йәбештерелгән обойҙа ла, эленгән картиналарҙа ла тәбиғәтте, ер-һыуҙы, тау-урманды, йәнлектәрҙе күрергә була. Матурлыҡҡа ғашиҡ кешенең уйҙары ла яҡты, күңеле лә асыҡ. Тәү ҡарашҡа аҙ һүҙле күренһә лә, һүҙгә лә маһир, шаян. Аҡыллы, егәрле, эскелек, тәмәке тартыу кеүек алама ғәҙәттәрҙән бөтөнләй ситтә торған, күптәргә өлгө булырлыҡ Ғәлимйән Зариф улы – Таулыҡай ауылы биләмәһе депутаты ла. Тиҙҙән уның уңған ҡулдары, тырышлығы менән Алсынбай тауы итәге гөл-сәскәгә күмелер, тигән ышаныстабыҙ. Резеда ВӘЛИЕВА