Найти тему
Башҡортостан гәзите

Ҡыҙарып сейә бешкән мәл ине...

М.-ка ҡасабаһына инәбеҙ. Ингән урында ҡасандыр өс түңәрәк тимергә нимәлер яҙылған булған. Бәлки, рәхим итегеҙ, тигән яҙыуҙыр. Уныһы тутығып төҫһөҙләнгән. Тик бер аҡыллы баш-беҙҙең яҡташ уны үҙенсә биҙәгән. Алғы һәм артҡы түңәрәктәрҙең - уртаһынан, урталағына арҡыры аҡ һыҙыҡ һыҙған. Нимә килеп сыҡҡан, эйе: ӨФӨ! Һалдат фантазияһынан ҙурыраҡ һәм баш етмәҫ хыял бармы ни донъяла. Күңелгә рәхәт булып китте, әлбиттә. Шулай ҙа баш ҡалабыҙ, әйҙә, үҙ урынында ҡалһын, әйҙә, шунда ғына сәскә атһын. Ҡәҙимге ҡасаба, күп ҡатлы йорттар һирәк күҙгә ташланды, күпселектә бик ҙур булмаған өйҙәр. Кешеләр ҙә бер ни булмағандай йөрөй, күптәре велосипед атланған. Хәрбиҙәр машинала саба, БПМ-дар үтеп китә. Һәр кем – үҙенең айырым донъяһында, яҙмыштар беҙҙең киҫешмәй, тигән кеүек йәшәгәндәй күренә. Хәрбиҙәр урындағы халыҡҡа ауырлыҡ һалмаҫҡа тырыша буғай. Ауыл кешеләре лә, һеҙҙә минең эшем юҡ, тигәндәй үҙ хәстәре менән йәшәгән төҫлө. Был тәү ҡарашҡа ғына шулай икән. Беҙ урамдар аша үтеп бер йорт алдында туҡтайбыҙ. Бында беҙҙең штаб, ти рота командиры урынбаҫары. Беҙ аптырап китәбеҙ. Ҡайҙа окоп, ҡайҙа блиндаж? “Шаман” аңлата: яуҙан сыҡҡан һалдаттар ял итә, “йөҙөнсө”ләр бында дауа ала. Буш торған өйҙәрҙе урындағы халыҡ та тәҡдим итә икән. Өйҙәр бында ҙур түгел, бер нисә бүлмәле булһа ла, тәпәштәр. Саман өйҙәр күп. Үҙ ҡулдары менән кирбес һуғылғандар йәғни. Уңарсы булмай “буханка” килеп туҡтаны. Ике әзмәүерҙәй егет сыҡты. Бик етди ҡиәфәтлеләр. Барыбыҙ ҙа ҡосаҡлашып күрешәбеҙ. Тәьминәт буйынса взвод командиры икән. Позывнойы ҡыҙыҡ – “Йырсы”. – Бар һалдаттарҙың кәйефе лә, күңел торошо ла “Йырсы”ға бәйле. Һалдаттарҙы ашатыу-эсереү, кейем-фәлән табыу, ГСМ, ҡорал-боеприпастарҙы ваҡытында еткереү оло яуаплылыҡ бит ул. Бик етди мәсьәлә был. Уның эште аңлап башҡарыуы, белеп таратыуы, подразделениеларҙың бар йәһәттән дә тәьмин ителеүе һоҡланғыс, – “Шаман” егеттәрен ҡосаҡлап-ҡосаҡлап ала. Уларҙы үҙ иткәне күренеп тора. – Ә нишләп “Йырсы”, ашнаҡсы түгел? – тип һорайым. Үҙ-ара серле генә йылмайып ҡуйҙылар. “Шаман” бер аҙ торғандан һуң: “Эшен йырлап башҡарғаны өсөн”, – тип ҡуйҙы. Эдуард һәр ваҡыттағыса фотоға ла төшөрөп өлгөрә, үҙен ҡыҙыҡһындырған һорауын да еткерә. – Эйе, тулы ҡанлы тормош менән йәшәү һәм эшләү өсөн һәм, әлбиттә, ҡәҙерле ваҡыттарын үҙҙәренә ҡағылмаған мәшәҡәттәр менән үткәрмәһен өсөн, хәрби шарттарҙа һәйбәт туҡланыу, башҡа тьәмин итеү мәсьәләләре тейешенсә кимәлдә ойошторолорға тейеш, – тип рәсми төҫ һалып көйләп алып китте “йырсыбыҙ”. Әйтерһең, алдан әҙерләнеп килгән. Улай тиһәң, бында һәр осрашҡан, һөйләшкән һалдатмы, командирмы миңә телдәр кеүек күренде. Уныһы уларҙың ихласлығынан һәм дә яңы яҡташына эс-бауырын сискеһе килгәндән дә килә торғандыр. – Красный Лучтағы логистик үҙәктән дүрт көнгә бер тапҡыр аҙыҡ-түлек, һыу алып киләбеҙ. Аҙыҡ-түлек Оборона министрлығы линияһы буйынса ла, гумконвой менән дә килә. Туҡланыу мәсьәләһендә проблема юҡ. – Алғы һыҙыҡтарға ла бараһығыҙмы? – Әлбиттә, ҡайнар аш әҙерләйбеҙ ҙә ялан стационар кухняһы менән сығабыҙ. Боеприпастар илтәбеҙ. – Хәтәр икә-ән. – Егеттәрҙе ас ҡалдырырға тейеш түгелбеҙ. Биш ашнаҡсыбыҙ бар. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, береһе... Бахмут янында, – “Йырсы” бер аҙға тымып ҡала. – Отделение командиры, позывнойы “Колыван” ине... һәләк булды. "Буханка" минаға "баҫты". Өлкән ашнаҡсы “Кипиш”яраланды. Алғы һыҙыҡта “укроп”тарҙың, егеттәрҙе ас ҡалдырып, рухын һындырыу ниәтенән, ошо ялан кухняларына айырым һунар ойошторған саҡтары ла булған. Унан һуң – ә беҙҙә нисек, эйе, астың асыуы яман, – киреһенсә, икеләтә батырҙарса һуғышалар икән егеттәр. Үлгән ашнаҡсыларҙың үсен ҡайтарыр өсөн. Йәл, әлбиттә, аш менән килгәнгә таш менән атма, тиҙәр ҙә бит, уртаға ярылған ҡаҙан эргәһендә аунап ятҡан, ҡулында автомат түгел, сүмес булған, аҡ алъяпҡыс таҡҡан бер гонаһһыҙ егеттәрҙе күҙ алдына килтерәм дә ҡыйын булып китә. Асыу-нәфрәткә атланып, дошман өҫтөнә ташланғы... Бер аҙ тынлыҡтан һуң һүҙҙе дауам итәбеҙ. – Менюға нимәләр инә? – Өс тапҡыр ашатабыҙ. Мәҫәлән, бөгөн иртән майлы дөгө бутҡаһы, көндөҙ щи менән макарон, кискеһен ҡарабойҙай бутҡаһы, ҡушып ит, тушенка бирәбеҙ. – Ә күңел өсөн, әйтәйек, алма, кәнфит? – Һалдаттар йыш ҡына ҡорот, бал һорайҙар. Хәмзә хәҙрәт менән отец Виктор йыш ҡына уларҙы алып киләләр. Ҡорбан ғәйетендә һарыҡ һуябыҙ. Тәмлекәстәр ҙә була. Һалдаттар сәй, ҡәһүә, һөт, кәнфитһеҙ торғаны юҡ. – Бәлеш һораусы юҡмы, – тип көлә Эдуард. – Бөтәһе лә өйҙә бешкән һалма, бишбармаҡ, бәлеште теләйҙер ҙә бит... Уныһы еңеп ҡайтҡас, байрам өҫтәлендә булыр. Байрам тигәндән, декабрь айында Яңы йыл алдынан Радий Фаритович ҙур тантана эшләне, милли кухня менән бергә йырсылар алып килде. Шул тиклем күңелебеҙгә рәхәт булып ҡалды. Дауамы. Башы: bashgazet.ru