Mamasodiqova Moxigul Muzaffarovna
Andijon davlat pedagogika instituti biologiya yoʻnalishi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.7977120
Qabul qilindi: 26.05.2023
Crossref DOI: 10.24412/cl-37059-2023-05-223-224
Annotasiya: Parazitlar (parazit o‘simliklar) - o‘simliklarning ekologik guruhi bo‘lib, oziq moddalarni bevosita boshqa o‘simliklarning to‘qimalaridan oladi. Aksariyat hollarda parazitizm bo‘limi vakillari orasida ma’lum angiospermlar (Magnoliophyta), juda kam uchraydi, istisno sifatida ignabargli daraxtlar (Pinophyta), shuningdek, yashil suv o‘tlarining pastki o‘simliklarida (Chlorophyta).
Kalit soʻzlar: Parazitlar, magnoliophyta, pinophyta, chlorophyta, Pokiston, fotosintez.
Annotation: Parasites (parasitic plants) are an ecological group of plants that take nutrients directly from the tissues of other plants. In most cases, some angiosperms (Magnoliophyta) are rarely found among the representatives of the parasitism department, with the exception of conifers (Pinophyta), as well as in the lower plants of green algae (Chlorophyta).
Key words: Parasites, magnoliophyta, pinophyta, chlorophyta, Pakistan, photosynthesis.
ASOSIY QISM.
Parazitlar (parazit o‘simliklar) - o‘simliklarning ekologik guruhi bo‘lib, oziq moddalarni bevosita boshqa o‘simliklarning to‘qimalaridan oladi. Aksariyat hollarda parazitizm bo‘limi vakillari orasida ma’lum angiospermlar (Magnoliophyta), juda kam uchraydi, istisno sifatida ignabargli daraxtlar (Pinophyta), shuningdek, yashil suv o‘tlarining pastki o‘simliklarida (Chlorophyta) Parazit germinal ildizning yoki kamdan-kam hollarda poya to‘qimalarining o‘zgarishi natijasida hosil bo‘lgan gaustoriya orqali xos o‘simlik bilan aloqa qiladi.
Hozirgi vaqtda 19 oilaga mansub 4100 ga yaqin asteniya - parazit oʻsimliklar turi maʼlum. Oʻsimliklar kasalliklari — oʻsimliklarda turli sabablar — kasallik qoʻzgʻatuvchilar hamda noqulay tashqi sharoit taʼsirida yuz beradigan patologik jarayonlar. Bular organizm funksiyasi (fotosintez, nafas olish, oʻstiruvchi moddalar sintezi, suv, oziq moddalar harakati)ning buzilishiga, oʻsimlikning butunlay nobud boʻlishi yoki baʼzi organlarining zararlanishiga olib keladi.
Oʻsimliklar kasalliklari hosilni kamaytirib, sifatini buzadi. Mas, viltning rivojlanishi va tarqalishi uchun qulay sharoit vujudga kelgan yillari paxta hosili 20—25% ga, baʼzi hududlarda 60—80% gacha kamayishi mumkin.
XULOSA.
Oʻsimliklar kasalliklarining 30 mingdan ortiq turi maʼlum. Ular belgilari yoki tiplari (patografik tasnif), zararlangan oʻsimliklar (oʻsimlikshunoslik tasnifi) hamda kasallik qoʻzgʻatuvchi sabablar (etiologik tasnif) boʻyicha guruhlanadi. Etiologik tasnif negizida Oʻsimliklar kasalliklari yuqumsiz va yuqumli kasalliklarga ajraladi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1. B.S.Islomov, M.A.Hasanov Botanika (darslik). Samarqand 2020.
2. O‘. Pratov, A.S. To‘xtayev, F.O‘. Azimova. Botanika Toshkent - 2005.
3. I.Xamdamov., I.Shukrullayev.,YE.Tarasova. va boshqalar. Botanika asoslari.T., "Mehnat'', 1990-yil.
4. Lavrenova G. V., Lavrenov V. K. Dorivor o‘simliklar entsiklopediyasi. 2-jild. - Donetsk: Donechchina, 1997. - S. 422.
5. Tursunboeva Gulbahor Sultanovna, Komilova Shoira Rafiqovna. Botanika asoslari (o‘quv qo‘llanma). Toshkent 2009.