Сәсенә сал төшә башлаһа ла, һалдаттарса туп-тура кәүҙәле, һәр саҡ йылмайып торған был ағай – Әсҡәт Сөләймәнов Ишембай районының Ураҙбай ауылынан. Илебеҙҙә Сик буйы һаҡсылары көнөн билдәләгән мәлдә уның менән аралашыуыбыҙ осраҡлы түгел, әлбиттә. Ул заманында тап ошо ғәскәрҙәрҙә лайыҡлы хеҙмәт иткән кеше. 50 йәше тулып үтһә лә, йәшлек йылдарын, айырыуса әрмелә хеҙмәт иткән саҡтарын һағынып иҫкә алырға ярата Әсҡәт ағай. Ул 1989–1991 йылдарҙа армияға саҡырыла. – Тап ошо ғәскәрҙәргә барып эләгеүегеҙгә нисек ҡаранығыҙ? – тип һорайым. – Әлбиттә, беҙҙә һайлау мөмкинлеге юҡ ине, ләкин үҙебеҙҙе хәрби комиссариаттан бик ентекле, иләк аша үткәреп һайлап алғандарын беләм. Ул саҡта сик буйы ғәскәрҙәре Дәүләт именлеге комитетына (КГБ) ҡарай ине бит, етди ойошма (йылмая – авт.). Туғандарҙы, атай-әсәйҙе тикшерҙеләр, ғаиләлә хөкөмгә тарттырылған кеше булмаҫҡа тейеш ине. Иләктән үткәреп алынғанға күрә ғорурланып хеҙмәт иттем, – тине ул. Һалдат Читаға барып эләгә. Ҡытай менән Рәсәй сиген һаҡлай улар. Әсҡәт Зиннур улы үҙенең хеҙмәт иткән урынын да, иптәштәрен дә һағынып иҫкә ала. Үҙ бурысын лайыҡлы үтәргә тырыша. – Һәр ваҡыт етди тәртип булды. Ғөмүмән, беҙҙең ғәскәрҙәрҙә һәр саҡ дисциплина ине ул. Башҡаларҙан айырмалы, гел ҡорал йөрөттөк. “Бабайлыҡ” тигән кире күренештәрҙе лә хәтерләмәйем. Туҡланыу һәйбәт ине, ресторандағы кеүек өҫтәл янында дүртәр кеше ултырып ашаныҡ. Үҙ-ара татыу булдыҡ. Иң мөһиме – беҙҙе урындағы халыҡ яратты, хөрмәт итте, – тип хәтерләй ул. – Сик боҙоусыларҙы тоторға тура килдеме? – тип һорайым. – Әллә ниндәй етди хәлдәр булманы. Әйтәм бит, тыныс осорҙа хеҙмәт иттек. Ә яңылыш аҙашып килеп сыҡҡан ҡытайҙар осраштырғыланы. Бер заман, ҡыш ине әле, яланаяҡ, трико-футболка ғына кейгән бер әҙәм, йәғни күрше дәүләт кешеһе, сикте үтте. Вәт, уны баҫтырып хәл бөткәйне, бер нисә кеше саҡ тоттоҡ. Һуңынан уның аҡылға зәғиферәк булыуын белдек. Шулай ҙа беҙҙе йүгертеп алғанын әле һаман иҫләйем, – тип көлә ағай. Армияға киткән сағында уны һөйгән ҡыҙы Әлфиә оҙатып ҡала. Ул әйткән һүҙенә тоғро булып, һалдатын көтөп ала – матур итеп ғаилә ҡоралар. Һөҙөмтәлә әле Сөләймәновтар ғаиләһендә биш бала үҫә. Уларҙың икәүһе, ҙурайып, үҙаллы тормош ҡорорға өлгөргән, ата-әсәһенә ейәндәр ҙә бүләк иткәндәр. Уртансы улы оҙаҡламай армияға китә. Ике бәләкәй бала ла буй еткереп килә. – Улығыҙҙы армияға ниндәй уйҙар менән ебәрәһегеҙ? – Тыуған илде һаҡлау – уның изге бурысы. Шулай булғас, барасаҡ, йәшенеп ҡалыу юҡ, әлбиттә. Армия ир-егетте үҫтерә, тормошҡа ҡарашты үҙгәртә. Ошо мәктәпте үтмәй тороп, үҫмергә ысын ир-атҡа әйләнеп китеү бик ауырҙыр ул, тим. Тел төбөгөҙҙө аңлайым, махсус хәрби операция бара бит. Нисек кенә булмаһын, уны башларға кәрәк ине, был дөрөҫ ҡарар булды. Украина халҡы насар тимәйем, беҙҙең кеүек үк кешеләр, әммә араларында һуңғы йылдарҙа нацистар күбәйҙе, бына уларға ҡаршы көрәшергә кәрәк. Тәртип урынлаштырмайынса булмай. Ә улымды тыныс күңел менән ебәрәм, барыһы ла һәйбәт буласаҡ, – ти ул. Бөгөн Әсҡәт Сөләймәнов Ишембай ҡалаһындағы ябыҡ типтағы махсус учреждениела, һаҡ системаһында эшләй. Төрлө йылдарҙа эшҡыуар ҙа була ул, ағас эше менән шөғөлләнә. Армияла туплаған тәжрибәһе уны ғүмер буйы оҙата бара. Тормошоноң төрлө осорҙарында һаҡсы булып эшләй. Шулай ҙа ул һалдат йылдарын онотмай. “Беҙҙең нәҫелдә ил һаҡсылары күп. Бер туған ҡустым да, ике туған ағайым да сик буйы ғәскәрҙәрендә хеҙмәт итте. Улым ҡайҙа эләгер, белмәйем, иң мөһиме – иҫән-һау хеҙмәт итеп ҡайтһын”, – тине. - Әлфиә МИНҒӘЛИЕВА Ишембай ҡалаһы