Быйыл Ишембай районы биләмәһендә 23 мең гектарҙан ашыу майҙанда сәсеү билдәләнде, шуның 15,9 мең гектарын – ярауай бойҙай, 5,2 гектарын техник культуралар тәшкил итә. Ер өлгөрөү менән хужалыҡтар яҙғы баҫыу эштәрен дәррәү башлап ебәргән. Әлеге мәлдә иртә ярауай культураларҙы сәсеү тамамлана. “Лейтер Е.Г”, “Лейтер Е.А.”, “Искәндәров Т.Т.” кеүек крәҫтиән (фермер) хужалыҡтары был эште теүәлләп ҡуйған. Һуң сәселә торған ҡарабойҙай культураһы районда 1,4 мең гектар ерҙе биләйәсәк. Әлбиттә, мәшәҡәттәр ҙә юҡ түгел. Ишембай мәғлүмәт-консультация үҙәге баш агрономы Фәүзиә Ғилманова әйтеүенсә, ауыл хужалығы культураларының үҫеү мәлендә яҙғы ҡырау төшөүе кире йоғонто яһаған. Һөҙөмтәлә иген шытымдары зыян күргән. Тикшереүҙәр 1500 гектар тирәһе арпа, һоло һәм ужым бойҙайы зарарланыуын асыҡлаған. Районда сәсеү эштәренең барышы менән “Привалов А.З.” крәҫтиән (фермер) хужалығында таныштыҡ, бында ярауай бойҙайҙың һуңғы гектарҙарында эш бара ине. – Апрель урталарында сәсеүгә төштөк. Яҙ быйыл иртәрәк килһә лә, ҡоролоғо, ҡырау төшөүе менән мәшәҡәтле булды. Ҡышын ҡарҙың аҙ яуыуы арҡаһында ла тупраҡта дым күп түгел. Ҡырау ужым культураларына ла зыян итмәй ҡалманы. Уларҙы 1350 гектар майҙанда сәстек. Яҙын яҡшы итеп күтәрелеүҙәренә ҡарамаҫтан, 150 гектары һәләк булды. Ул ерҙәрҙе яңы сәселгән арпа биләйәсәк, – тип эш барышы менән таныштырҙы агроном Әхнәф Мөхәмәтйәнов. Әлбиттә, ужым сәсеүҙең үҙ өҫтөнлөктәре бар. Улар яҙғы дымды күберәк ҡулланып, көс йыйып ҡала, тигән фекерен дә белдерҙе агроном. Хужалыҡта әле борсаҡ, һоло, көнбағыш, арпа, кукуруз культуралары сәселеп бөткән. Ярауай бойҙай баҫыуында ла эш тамамланыу өҫтөндә. Ер ныҡлап йылынғас, май аҙағы-июнь баштарында ҡарабойҙай сәселәсәк. Бөгөн сәсеүлектәр ямғырға мохтаж. Хужалыҡта орлоҡ сифатына ҙур иғтибар бирелә. Ҡарабойҙай, һоло, көнбағыш сәсеү өсөн тулыһынса элиталы орлоҡ бүленгән. Бойҙайҙың иһә 100 гектарында суперэлиталы орлоҡ сәселә. Юғары сифатлы орлоҡтар менән тәьмин итеү йүнәлешендә даими эш алып барыла. – Орлоҡ үҫентенең көслө булып үҫеүенә, мул уңыш биреүенә булышлыҡ итә, – ти агроном. Ауыл кешеһе эшкә сыҙам. Хужалыҡ механизаторҙары ла, көндәр буйы баҫыуҙа тир түкһә лә, хеҙмәттәрен яратып башҡара. Эшселәргә уңайлы булһын өсөн көнөнә ике тапҡыр яланда ашатыу ҡаралған. Техникаларының яңы булыуы ла эш һөҙөмтәлелеген күтәрә. Хужалыҡҡа былтыр ғына ике яңы ҡеүәтле трактор алынған. Ялан батырҙарын баҫыуҙа эш мәлендә тап иттек. Көндәр дауамында тракторҙа баҫыу иңләһәләр ҙә, улар ошо эшкә мөкиббән бирелгән. Ринат Ғәбйәлилов алты йыл элек пенсияға сыҡҡан, шулай ҙа ауыл хужалығында хеҙмәтен дауам итә. “Привалов А.З.” крәҫтиән (фермер) хужалығында ғына ла ул һигеҙ йыл тир түгә. – Атайым колхозда тракторсы булып эшләне. Уға төшкө ашты алып бара торғайныҡ. Ул ашағансы трактор тирәһендә урала инек, – ти атаһының шөғөлөн дауам итеүсе механизатор. Илгиз Макшеғолов Сәлих ауылынан йөрөп эшләй. Йәштән үк тыуған ауылында төпләнеп ҡала ул. Тыуған ер мине ситкә ебәрмәне, ти ялан батыры. – Атайым колхозда шофер булып эшләгәс, техника күңелемә яҡын булды. Мәктәптә уҡығанда уҡ комбайнсы ярҙамсыһы булып эшләнем. 18 йәштән комбайнсы булып хеҙмәт юлымды башланым. Хәҙер 25 миҙгел ошо һөнәргә тоғро. Уңыш мул булғанда кәйеф тә көр. Бындай йылдар булып тора. Мәҫәлән, 2018 йылда ошо хужалыҡта ужым бойҙайын гектарынан 40–45-әр центнер алдыҡ. Көнөнә 19 бункер һуға инем, бер бункерға 27–30 центнер уңыш һыя, – ти үҙ эшенең оҫтаһы. Йәнә бер механизатор Тимерхан Ильясов та бала саҡтан техника менән дуҫ. Тәүҙә ололарҙың эшләгәнен ҡарап йөрөһә, аҙаҡ үҙе лә рулгә ултыра. – Үҙебеҙҙән олораҡтарға ҡарап өйрәндем. 16 йәштә механизатор булып эш башланым, хәҙер 25 йыл комбайн, трактор йөрөтәм. Эшем оҡшай, – тине ул. Яҡшы уңыш алыу өсөн агрономдың һөнәри оҫталығы ла мөһим роль уйнай. “Привалов А.З.” крәҫтиән (фермер) хужалығы был йәһәттән агрономынан уңған. Бында эштәр тәжрибәле белгес Әхнәф Әмир улының хәстәре менән алып барыла. Ул да йәштән ауыл хужалығы тармағында. Тәүҙә Наумовка совхоз-техникумын, унан Башҡортостан дәүләт аграр университетының агрономия факультетын тамамлағас, тыуған ауылы Кинйәбулатҡа ҡайта һәм 25 йыл унда хеҙмәт итә. Һуңғы ике йылда “Привалов А.З.” хужалығында ошо вазифаны башҡара. “Атайҙан күргән уҡ юнған, әсәнән күргән тун бескән” тигәндәй, Әхнәф Мөхәмәтйәновтың һөнәр һайлауына ла атаһының өлгөһө булышлыҡ итә. – Атайым механизатор булды. Уға ярҙам итеп йөрөп, ер эшенә ылығып киттем. Каникул етһә, йәй буйы яланда була инек. VII кластан тракторҙа ер һөрҙөм. Тыуған ерҙән ситкә киткем килмәне. Бер туған ағайымдар ҙа ауылда төпләнде. Студент саҡта ҡалала йәшәгән мәлдә үк үҙемдең бары тик ауыл кешеһе булыуымды аңланым, – ти Әхнәф. Тырыш хеҙмәте өсөн Кинйәбулат уңғаны Рәсәйҙең Ауыл хужалығы министрлығының Почет грамотаһы менән бүләкләнгән. Хужалыҡта сәсеү эштәре тамамланыуға яңылары өҫтәлә. Бик тиҙҙән сәсеүлектәрҙе тәрбиәләү, баҫыуҙарға химик утау үткәреү кеүек эштәр башланасаҡ. Резеда ШӘҢГӘРӘЕВА