Елімізде ауыл шаруашылығы саласын дамыту басты назарда болуы тиіс. Себебі Қазақстан аграрлық мемлекет. Дегенмен мал шаруашылығына, ет өндіруге қаншалықты көңіл бөлінуде? Мал шаруашылығы тиісті деңгейде дамып жатыр ма? Бұл саланың экономикалық тиімділігін арттырудың қандай жолдары бар? Саладағы саяси тұрақсыздық ет бағасының шарықтауына алып келе ме? Сұрақ көп… Соңғы жылдары пандемия мен экспортқа шектеу енгізілуі салдарынан ішкі нарыққа қысым күшейіп, көтерме баға төмендеген. Саладағы кризис әрі қарай жалғасып жатыр. Экспорт жоқ, фермерлерден мал сатып алынбайды, мал басы азайып, фермерлер бұл бизнесті тиімсіз деп танып, бизнестен кете бастаған. Олар тиісті органдарға мәселені шешу тетіктерін ұсынғанмен мемлекеттен айтарлықтай қолдау жоқ. Фермерлер субсидиясыз жұмыс істеуге, саланы дамытуға дайын. Егер мемлекет тарапынан импорт пен экспорт саясаты бір жолға қойылып, экспорт пен валюталық түсім тұрақты болса. Мемлекет үшін экономикалық, әлеуметтік маңызы зор бұл мәселелер туралы Agroqogam.kz «Barlybai Agro» ЖШС бас директоры Жеңіс Бекназаровтан арнайы сұхбат алды.
Жеңіс мырза, мемлекетімізде мал басын айтарлықтай көбейту бағдарламалары бар, бірақ неге мал шаруашылығы, ет өңдеу және оны сату механизмдері әлі күнге дұрыс қарастырылмаған?
- Біздің мемлекетімізде фермерлерге бөлінетін қаржы аз. Заманауи ет өндіру заводтарын салуға инвестициялардың аз болуы себебінен бұл сала айтарлықтай деңгейде дамымай жатыр. Мемлекеттің агросекторды қолдау саясаты жиі өзгеріске ұшырауына байланысты бізде ет өңдеу дұрыс жолға қойылмаған. Мәселенің шешімі мемлекеттік саясатты тұрақтандыру, агросекторға жеткілікті мөлшерде қаржы бөлу. Себебі 1990 жылдары бір жүйеге келтірілген механизмдерді істен шығарып алдық. Қазір ет өңдеу орындары өте аз. Бәсекелестік болмаған соң даму жоқ. Салдарынан ауылшаруашылықтың ет өндіру, сату саласы құлдырап кеткен өкінішке орай. Малдың етінен басқа органдарын пайдаға жарататын тетіктер жоқ. Басқасын айтпағанда, мал терісін өңдеп пайдаланудың орнына, қоқысқа тастауға мәжбүрміз. Деректер бойынша 3 млн-ға жуық мал терісі өңделмеген күйі далаға тасталады екен. Себебі қабылдау пункттері жоқтың қасы. Ол экологияға кері әсерін тигізіп, елдегі санитарлық-эпидемиялық жағдайды нашарлатады. Бұл мал шаруашылығымен айналысатын кәсіпкерлердің бәріне ортақ проблема. Тері өңдеу мәселесін Мәжілісте депутаттар да көтерді. Жергілікті билік өкілдері бұл мәселелер туралы біледі. Алайда әлі күнге нақты қолдау немесе шешу жолдары қарастырылмаған. Тері мен жүнді қайта өңдейтін кәсіпорындар субсидияланбайды. Тері зауыттары елдегі шикізаттың сапасы нашар дегенді айтады. Сондықтан олар теріні сырттан импорттайды. Бұл жергілікті өнімге деген сұранысты азайтады. Жалпы бұл салада дұрыс жұмыс жасайтын механизм жоқ, бар механизмдер жұмысты жүргізуге тежегіш болып тұр. Шаруаларға осы саладағы билік өкілдерінің тарапынан қолдан жасалған бюрократияның кері әсері көп. Жылда реформа жасалады, оның зардабын қарапайым шаруалар көреді.
Ауылшаруашылығы саласында халыққа жақын, жалпы саланы сезіне білетін, қарапайым дихандар немесе фермердің тілін түсінетін министр болды ма?
Продолжение у нас на сайте
#agroqogamkz #agro #agronews