Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһы мәғлүмәттәренән күренеүенсә, быума (астма) сире - донъяла киң таралған хроник сирҙәрҙең береһе, унан 300 миллион кеше яфалана. Шуныһы аптырата, һәр ун йыллыҡ һайын сирлеләрҙең һаны 1,5 тапҡырға арта. Айырыуса бәләкәй балалар ошо сиргә юлыға, уларҙың яртыһында сир 10 йәшкә тиклем үҫешә. Ике йәшкә тиклем тын ҡыҫылыуын диагностикалауы ҡатмарлы, сөнки ул башҡа ауырыуҙар аҫтында йәшеренә. Ни өсөн быума менән ауырыған кешеләр һаны арта бара, сирҙе иҫкәртеү мөмкинме? Ошо һорауҙарға Һаулыҡ һаҡлау министрлығының штаттан тыш пульмонологы Лилия Козырева яуап бирә. – Быума – тын алыу юлдарының ялҡынһыныуы менән бәйле сир, аллергендар тәьҫире һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә һәм тын алыуҙы ҡыйынлаштыра, хатта тынды быуа, йүткертә, күкрәктә ғыжылдау башлана. Ауырыу башҡа һау кешеләр иҫәпкә лә алмаған ағастар һеркәһенә, йорт туҙанына, хайуандар йөнөнә, ҡайһы бер аҙыҡтарға һәм дарыуҙарға бик һиҙгер. Ҡайһы саҡта быуманың сәбәбен асыҡлауы ауырлаша, хатта мөмкин дә булмай. – Ниндәй сәбәптәрҙең бронхиаль астмаға юлыҡтырыуы ихтимал? – Быуманың үҫешенә килтереүсе сәбәптәр эске һәм тышҡы факторҙарға бүленә. Тәүгеләренә аллергендар, инфекция йөрөтөүселәр, тәмәке төтөнө, диета һәм гиподинамия, һөнәргә бәйле сәбәптәр инә. Икенселәренә генетик бирешеүсәнлек, һимереү, енес факторҙары йоғонто яһай. Бала саҡта бронхиаль быума йышыраҡ малайҙарҙа күҙәтелә, үҫмерлек һәм өлкән йәштә – ҡатын-ҡыҙҙарҙа. - Кемдәр хәүефле төркөмгә ҡарай? – Нәҫелдән килгән бирешеүсәнлеккә эйә булғандар, тәмәкеселәр, атопик дерматит менән яфаланыусылар, тын алғыһыҙ тынсыу йәки туҙанлы биналарҙа эшләүселәр, химик реактив менән эш иткәндәр тап ошо төркөмдә. Уларға айырыуса һаулыҡтарын ҡайғыртырға, һаҡланырға кәрәк. –Ә сирҙән ҡотолоп буламы? – Һеҙгә бер нисә кәңәш: сирҙе иҫкәртеү өсөн аллергияға ҡаршы косметиканан файҙаланырға, тәмәке тартыуҙан баш тартырға, киҫкен респиратор вирус инфекцияларын ваҡытында дауаларға кәрәк. Йорт хайуандары, аквариум балыҡтары менән аралашыуҙы сикләргә тура киләсәк. Тын алыу гимнастикаһы менән шөғөлләнегеҙ, дөрөҫ туҡланығыҙ, сәләмәт тормош алып барығыҙ. Фото: 1obl.ru