– Атаһы, ҡыҙың менән һөйләшеп ҡараһаңсы... Ана тағы сығып һыҙҙы, әйткәнде ҡолағына ла элмәй! Берәйһе әүрәтеп ҡуймаһын, тим, оятҡа ҡалырға яҙмаһын! – тип иртә менән туҡтауһыҙ тыҡылдаған ҡатынын нисек тынысландырырға белмәне Мәғәриф. – Белерһең әле, ҡыҙыңды һаҡлай алмағаныңа үкенеп, сәсеңде йолҡорҙай булырһың! Ишеү Бибисара апай кисә юлда осрап, яраға тоҙ һипкәндәй, “ҡыҙыңа егеттәр менән йөрөргә иртә түгелме икән, Рәсимә?” – тип иҫкәртеп ҡуйҙы. “Дилбегәне” атай кешегә ҡатыраҡ тотоу һәйбәт булыр ине, – тип дауам итте ҡатыны. – Үҫкән ҡыҙ бит инде, уның артынан ҡойроҡтай эйәреп йөрөп булмай хәҙер. Йә институтҡа, йә бейеү түңәрәгенә, йә әхирәттәренә йүгерә, туҡтатып буламы ни? Ярай, әйткеләп ҡарармын, – тип ризалашты Мәғәриф. Рәйсә, ысынлап та, бәләкәйҙән тиктормаҫ, үткер, тиҙ аралашыусан ҡыҙ булып үҫте. Мәктәптәге, аҙаҡ институттағы мажаралар, көтөлмәгән хәл-ваҡиғалар ошо шуҡ ҡыҙҙың ҡатнашлығынан башҡа үтмәне. Ә хәҙер уны йыш ҡына өйгә оҙатып ҡуйыусы йәш-елкенсәк күренеүе һуңғы осорҙа әсәне йоҡоһонан яҙҙырҙы. Тәҙрә төбөндә гөрләшеп, нимәнәндер ҡыҙыҡ табып көлөшкән тауыш йәненә тейә, ана бит, күршеләренә лә был хәл оҡшамай. Әсәһенә оҡшап, бик һылыу ҡыҙ булып үҫте Рәйсә. Оҙон ҡуйы сәстәре, ҡыйғас ҡаштары, уйсан ҡарашы һоҡланырлыҡ, зифа буй-һыны ҡойоп ҡуйғандай. Ә бына кесе ҡыҙҙары Ләлә атаһына оҡшап етди, аҙ һүҙле, төҫкә-башҡа сағыулығы менән дә күҙгә бәрелеп бармай. Тәртибе менән дә, уҡыуы менән дә йөҙҙәренә ҡыҙыллыҡ килтергәне юҡ. Көнө буйы китапхананан ҡайтып инмәй. Ата-әсә өлкән ҡыҙҙарының тормошо менән мәж килгәндә, Ләләгә ел-ямғыр теймәне, гел күләгәлә ҡала килде. – Атаһы, ана, ҡыҙың ҡайтты, тағы бүлмәһенә инеп бикләнде. Һөйләшеп ҡара әле, һине тыңлай бит ул... – Нимә тураһында тағы? Әйттем бит инде, күлдәк-итәгеңде йыйып йөрө, ҡыҙым, беҙ һине бик яратабыҙ, тип... Кеше һүҙенә ҡарама, Рәсимә, имеш-мимеш күп булыр халыҡ араһында. Буш һүҙҙе һөйләүҙән файҙа юҡ. – Никахһыҙ бала күтәреп ҡайтһа, белерһең әле.... – Бына шул саҡта уйлашырбыҙ. Бик хәстәрлекле өләсәй булырһың, – тип шаяртырға тырышты ире. – Бала шатлыҡ ҡына бит ул. Үҙең дә студент саҡта әсәй булдың түгелме? – Эй, нишләп ҡараңғыла ултыраһығыҙ? Балтағыҙ һыуға төшкән кеүек күңелһеҙ генә хәбәр һатаһығыҙ? Нимә булды? – тип шат тауыш менән килеп ингән Рәйсә утты тоҡандырҙы. – Коридор стенаһына кем “Рәйсәне яратам” тип һыҙғылаған? Атайың менән кем йыуып таҙартыр икән, тип баш ватабыҙ. Күршеләрҙән оят! Беҙҙе ошо йәштә олатай-өләсәй итергә йөрөйһөңдөр, ахыры, – тине илар сиккә еткән әсәһе. – Минең ни эшем бар уларҙа? Кем яҙған, шул йыуһын. Әсәй, ниңә минең тыумаған балам өсөн ҡайғыраһың, барыбер үҙем тәрбиәләйәсәкмен бит! – тип ишекте шартлатып ябып сығып та китте ҡыҙы. Мәғәриф менән Рәсимә тауыш- тынһыҙ ғына икәүләп сәй эсергә йыйынып, бүлмәһендә дәрес әҙерләгән Ләйләне лә табынға саҡырҙылар. Ул өйҙәге бындай ығы-зығыға, әсәһенең апаһын тәртипкә күндерергә тырышып, тауыш сығарыуына, тәнҡитләүенә күнегеп бөткән. Был юлы ла үҙенең күләгәлә ҡалыуына һөйөндө генә. Әсә кеше үҙ һүҙендә ныҡ торҙо, ай-вайына ҡарамай, Рәйсәне үҙе элек эшләгән дауаханалағы табип-гинекологка алып китте. “Әсәй, минең йөрөгән егетем дә юҡ, ниңә ышанмайһың?” – тип ҡыҙҙың ялбарыуы ла ярҙам итмәне. Табип Мария Васильевна әсәне тынысландырҙы: “Барыһы ла яҡшы, Рәйсәнең сәләмәтлеге һәйбәт, борсолорға урын юҡ”, – тине. Хәҙер инде әсәнең үҙенә ҡыҙарырға, ҡыҙынан ғәфү үтенергә тура килде. – Әйткәндәй, Ләйләнең дә анализдары килде, – тип иҫенә төшөрҙө доктор һәм ҙур папка эсенән ҡағыҙҙарҙы алды. – Барыһы ла һәйбәт, хәҙер йөклөлөк буйынса уға иҫәпкә торорға кәрәк. – Ниндәй анализдар? Кемдеке? – Ләйләнеке. Үткән аҙнала миндә булды, әйтмәнеме ни? Ҡыҙығыҙ бала көтә бит. Белмәнегеҙме? Рәсимә кабинеттан ауыр аяҡтарын саҡ һөйрәп сыҡты. Был көтөлмәгән хәбәр әсәне аяғынан йыға яҙҙы. Барыһы ла булды – илаш та, ыҙғыш та, үпкәләш тә... Ләйлә һәр ваҡыттағыса битарафлығы, өйҙәге хәл-ваҡиғаларға илтифат итмәү ғәҙәте, өнһөҙлөгө менән еңде. Рәсимә үҙен өлкән ҡыҙына иғтибар биреп, кесеһен ҡулынан ысҡындырыуы, һаҡлай алмауы өсөн ҡайыҙланы. “Бөтөрөнмә инде, әсәһе, бергәләп тәрбиәләрбеҙ”, – тип Мәғәриф күңелһеҙ ваҡиғаға нөктә ҡуйыуын аңғартты. ...Бөгөн Мәғәриф менән Рәсимә – бәхетле олатай менән өләсәй. Ләйлә балаһына өс йәш тулыу менән кейәүгә сыҡты, үҙен бәхетле ҡатын һәм әсә тип иҫәпләй. Ә бына Рәйсә әлегә ата-әсәһе менән бергә йәшәй, ниңәлер тормошҡа сығырға ашыҡмай... - Динә АРЫҪЛАНОВА