Найти тему
Башҡортостан гәзите

Өмөт (Хикәйә)

Кискеһен шул, ситке палатаға ингәйнем, ишек яғына өңөлөп ҡарап ултырған Өмөттө күрҙем. – Улым, әйҙә минең менән! Теге шуны ғына көткәндәй ырғып тороп, килә һалып етеп, һыйынып, етәкләп алды, ҡыуаныстан килгән күҙ йәштәрен ҡул һырты менән һыпырҙы. Ирекһеҙҙән таҡыр башты һыйпап ҡуйҙым, арыҡ арҡанан ҡаҡтым. Йоҡларға яттыҡ. Мине ҡосаҡларға өлгөргән бала ҡолағыма бышылданы: – Ә мин ипле генә ятырмын, тыйнаҡ ҡына. Аҡтырнаҡ һымаҡ… – Аҡтырнаҡ? – Ауылда беҙҙең һис бер кемгә өрә белмәгән этебеҙ бар. Эт булғас, ул этләшергә тейеш бит инде. Өрөргә. Шунан тешләшергә. Ә ул аҡыллы, йыуаш. Атайым эсеп ҡайтып әсәйемә тауыш күтәрһә, шым ғына сығып китәм дә әүеҫлектәге Аҡтырнаҡтың янына барып һыйынам. Ә ул мине ҡосаҡлап ята, биттәремде ялап-ялап ала. Һәйбәт эт ул, кеше һымаҡ, һөйләшә генә белмәй… Арыу уҡ ятып ташланыҡ. Бала һаман уяу. – Өмөт, һин нишләп йоҡламайһың? – Ҡурҡам… – Нимәнән? – Һиҙҙермәй генә янымдан тороп китерһең дә мин тағы яңғыҙ ҡалырмын. – Ә мин ни эшләп тороп китәйем? – Ят менән йоҡламайҙар. – Ә һин нишләп миңә ят була ти? Һине оҙон көн буйы беләм дәбаһа. Йоҡла. Бер ҡайҙа ла китмәм, ситкә шылып та ятмам. – Тағы ла ант итәһеңме? – Ант итмәй генә бергә йоҡлайыҡ, йәме? – Йә… Ә һин әкиәттәр беләһеңме? – Белә инем, хәҙер ҡыҙым ҙурайып үҫеп еткәс, уларҙы онотоп бөтөп тә барам инде. – Ә һин онотҡаныңды ҡабаттан хәтереңә төшөр ҙә һөйлә. – Әкиәттең ниндәйен? – Ҡурҡыныс түгелен. – Борон-борон заманда йәшәгән, ти әбей менән бабай. Уларҙың балалары булмаған, ти… – Уларҙың балаһын да тартып алған­дармы әллә? – Юҡ шул, улар һәйбәт кеше булған… – Минең атайым, әсәйем дә һәйбәттәр. Аҡыллылар. Эшсәндәр. Тырыштар. Һөйкөм­лөләр. Эсмәгән саҡтарында… Теге саҡ ра­йондан апайҙар килеп, атай-әсәйең һине рәнйетәме, тип һораны. Юҡ, тинем, улар эскән саҡтарында ғына ямаҡайҙар, айыҡ саҡтарында донъялағы иң яҡшы кешеләр, тинем. – Дөрөҫ әйткәнһең. Насар атай-әсәйҙәр булмай. – Ағай? – Әү? – Ни эшләп шул араҡыны сығаралар икән? Уны һатмаһалар, Разифаның, Фәриттең, Нурзиәнең, Хәлилдең аталары ла гел һәйбәт булыр ине, Бикйәндең атаһы аҫылынмаҫ, Нәзирәнең әсәһе янып үлмәҫ ине… – Һатмаһындар ине шул, – тигән булдым, баланың әйткәндәрен йөпләп. – Һатмаһындар! Беҙҙең ауылда ғына түгел, бөтә ерҙә лә. Ә атайым, әсәйем бынан башҡа бөтөнләй эскеләре килмәй айығырҙар ҙа, мине иҫтәренә төшөрөп, эҙләп килеп етерҙәр әле. Бына күрерһегеҙ… Киләләр ул… Шунан урталарына ятып, икеһен дә алмашлап еҫкәп йоҡлап китермен. Ул сағында бер кемгә лә инәлмәҫмен… Бер кемгә лә… – Тауыш әкренәйгәндән-әкренәйә барып бөтөнләй тынып ҡалды һәм бала тигеҙ тын алып, ирендәрен сәпелдәтеп йоҡоға талды. Тағы ла ике көн бергә йоҡланыҡ. Өсөнсө көн Өмөт яныма килде: – Мине бөгөн сығаралар… – Ирендәрен бүлтәйткән, бына-бына илап ебәрер хәлдә. – Һин әлегә приютта йәшәп тор. Бына дауахананан сығырмын да яныңа барырмын. Барырбыҙ. – Унда һалҡын, ҡурҡыныс… – Улым, ә һин бер ҡасан да ҡурҡма, йәме. Әгәр ҙә яҡшыға өмөт итеп йәшәһәң, бөтәһе лә һәйбәт булыр. Исемең үҙе үк шуны әйтеп тора. Һин кешеләрҙән йылы эҙләмә, үҙең башҡа­ларҙы йылыт, һыйын­дыр. Шул саҡта һине ҡурҡыныс һа­ға­ламаҫ, һәр саҡ урап үтер! – Миңә киләм, тинең? – Киләм! – Ҡасан? Бармаҡтарымды тырпайттым: – Ошолай көндәрҙән һуң! Өмөт бер бармағымды бөгөп ҡуйҙы: – Бөгөнгөһө үтте! Хушлашыр мәлдә ишек төбөнә барҙы ла ҡайырылып килеп ҡосаҡлап алды. Баланың сәсенән иҫерткес хуш еҫ килә ине. Дауахананан сыҡҡас, ҡатыныма ошо хәлде һөйләнем. Ул минең уй-теләгемде уҡығандай, ҡыҙыбыҙ үҫеп үҙаллы йәшәй, әйҙә ошо баланы уллыҡҡа алып тәрбиәләйек, тип тәҡдим итте. Ҡыуанып киттем. Тейешле урындарҙан рөхсәт алып, кәрәкле документтарҙы тултырырҙан алда башта баланы күрәйем тип приютҡа йүнәлдем. Тәрбиәсе ҡаршы алды: – Һаумыһығыҙ. Һеҙ кемгә килдегеҙ? – Өмөткә. Ә бына фамилияһын хәтерләмәйем. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы. – Өмөт бөтәбеҙгә лә кәрәк инде ул. Ә уны… алып киттеләр. Баш ҡаланан килеп. Былай ир ҙә, ҡатын да яҡшы кешегә оҡшаған. Күңелемдәге ниндәйҙер нескә ҡыл өҙөлгәндәй итте. Хистәремде белгертмәҫкә тырышып, ауыр көрһөндөм: – Уның яҡшы ғаиләгә эләгеүенә өмөт итәйек. – Шулай ғына булһын инде. Ә һеҙ, моғайын да, дауахананан килгән әкиәтсе ағайҙыр. Яңылышманыммы? – Яңылышманығыҙ. – Улайһа, Өмөт һеҙгә бүләк ҡалдырып китте бит әле. – Коридорҙа бер аҙ юғалып торғас, бәләкәй генә бесәй балаһын тотоп килеп инде. – Өмөт уның менән йоҡлап йөрөнө инде ошоғаса. Үҙе әйтмешләй, йылытып. Теләһәгеҙ, алығыҙ. Кәрәкмәй икән… Йоҙроҡтай ғына йән эйәһе, ҡалдырма мине бында, тигәндәй, ялбарыулы ҡарап ултыра. Һәр тереклек был донъяла йылыға, яҡтыға, игелеккә өмөт итә шул. Ниндәй хәлдә лә… - Хәйҙәр ТАПАҠОВ